مرکز خرید روغن سوخته و تصفیه روغن سوخته در سراسر کشور ایران

راهنمایی(GUIDANCE)

یک جریان یاری دهنده  است که از طریق یک سلسله فعالیت های منظم و سازمان یافته به رشد متعادل و همه جانبه انسان می انجامد و موجبات بهره گیری از حداکثر توانایی های با لقوه فرد را فراهم می آورد.راهنمایی بیشتر جنبه پیشگیری دارد.

مشاوره:

 یک فعالیت تخصصی است که به تجزیه و تحلیل مشکل و یافتن راه حل های مناسب مبادرت می شود و از طریق گفتگوی انجام شده  ، مراجع به درک بهتری از خود دست می یابد ، راه صحیح تصمیم گیری را می آموزدو سرانجام راه حلی برای مشکلش پیدا می کند.

مشکلات مراجع می تواند در زمینه های عاطفی،اجتماعی،ذهنی،اخلاقی، خانوادگی،تحصیلی  یا شغلی باشد.محیطی که مشاوره در آن صورت می پذیرد  باید به گونه ای باشد که مراجع احساس آرامش و امنیت کند.

نکته :  مشاوره قلب راهنمایی محسوب می شود.

·   ارتباط حسنه بین مشاور و مراجع یک اصل است. امنیت و اعتماد نیز دو شرط لازم و اساسی مشاوره  به شمار می رود.

·   دادن اطلاعات صرف نصیحت گویی، و پند دادن و نلقین عقاید، مشاوره محسوب نمی شود.

1. سه نقش اصلی مشاور عبارت است از :

/:مشاوره،

/مشورت دهی

/ ایجاد هماهنگی

نکته : ارتباط میان مشاور و مراجع  ، راتباطی دو سویه است .

   مشاور                                        مراجع

تعاریف راهنمایی و مشاوره گروهی:

راهنمایی گروهی:

 تجمع افراد است که برای رسیدن به هدف و یا هدف های معینی فعالیت می کنند. در راهنمایی گروهی هدف ها ، نوع عضویت، نوع رهبری و موقعیت گروه از عوامل تعیین کننده اند.

به نظر مهلر هدف اصلی راهنمایی گروهی کسب اطلاعاتی در زمینه های تربیتی ، شغلی، اجتماعی و بهداشتی می باشدراهنمایی گروهی از ایجاد مشکل پیشگیری می کند.تعداد شرکت کنندگان در راهنمایی گروهی معمولا" بیست تا سی وپنج نفر است.

در راهنمایی گروهی رهبر گروه به تخصص و مهارت  خاصی نیاز ندارد. زیرا در این گروه حل مشکل و یا مساله عاطفی و روانی مطرح نیست و هر فردی می تواند راهنمایی گروهی را اجرا کند در این راهنمایی از ابزار و وسایل متعددی مانند فیلم، اسلاید، بروشور شغلی و ... استفاده می شود تا یادگیری تسهیل گردد.

مشاوره گروهی:

1.  با راهنمایی گروهی تفاوت دارد.اولسن معتقد است مشاوره گروهی یک سلسله فعالیت های سازمان یافته است که با تعداد معینی شرکت کننده در یک زمان انجام می گیرد.بیشتر جنبه درمانی و پیشگیری دارند.در مشاوره گروهی یک یا  دو مشاور با تقریبا"هشت نفر شرکت کننده دور هم مینشینندو به بررسی و تجزیه تحلیل موضوعی عاطفی و روانی می پردازند.

2. هدف مشاوره گروهی در وهله اول حل مشکل و در مرحله بعد جلوگیری از بروز مشکلات می باشد.رهبر مشاور گروهی به تبحر و تخصص نیاز دارد.

3. در مشاور گروهی تعداد اعضاء محدود است و هیچگاه نباید از دوازده نفر بیشتر باشد.

روان درمانی گروهی:

یک سلسله فعالیت های سازمان یافته است که بوسیله درمانگر با تعداد معینی شرکت کننده برای درمان مشکلات عمیق شخصیتی انجام می پذیرد .

ماهلر معتقد است که  درمانگر گروهی باید از تخصص و تبحر زیادی برخوردا ر باشد و با شیوه های کار کردن با مشکلات عمیق شخصیتی آشنا باشد.

برامر و شوستروم بیان میکنند:تفاوت چندانی بین مشاوره و روان درمانی وجود ندارد.

گزدا رابطه راهنمایی گروهی ، مشاوره گروهی،و روان درمانی گروهی را در شکل زیر ارایه می دهد:

(نوع گروه)

روان درمانی                             

مشاوره گروهی               

راهنمایی گروهی

(هدف اولیه)

درمان                                  

درمان + پیشگیری                   

پیشگیری                    

مقایسه راهنمایی و مشاوره گروهی با راهنمایی و مشاوره انفرادی:

محاسن:

1. از نظر زمان و هزینه مقرون به صرفه است .در زمانی کم می توان اطلاعات زیادی را منتقل نمود .

2. در گروه ، افراد  بهتر می توانند رابطه برقرار کنند،عده ای نقش رهبر را به عهده می گیرند ، تعدادی با هم رقابت می کنندو گروهی در مورد هم قضاوت می کنند.پس گروه موقعیت یادگیری بیشتری را برای افراد فراهم می کند .

3. تصمیمات گروهی معمولا"ضمانت اجرایی بیشتری دارندچون اعضای گروه معمولا  تفاوت سنی زیادی با یکدیگر  ندارند و  از یکپارچگی بیشتری بر خوردارند لذا  تصمیمات آنها با توافق بیشتر و به دور از فشار و اجبار اتخاذ می گردد.

4. عکس العمل هاو تعامل  در مشاوره گروهی به مراتب بیشتر از مشاوره انفرادی می باشد.
تعداد عکس العمل ها و افزایش روابط بین اعضاء عامل مهمی در یادگیری و تغییر رفتار است.

5. مشاوره گروهی می تواند مقدمه ای برای مشاوره انفرادی باشد یعنی افرادی را که به مشاوره انفرادی نیاز دارند از این طریق می توان شناسایی کرد.

6. فرد متوجه می شود که افراد دیگری  مانند او نیز دارای مشکلات مشابهی هستند و لذا از مقاومت او  در مقابل تغییر پیشنهاد شده کاسته میشود .

محدودیت ها:

1.       جلسات اولیه مشاوره گروهی معمولا" دلسرد کننده است زیرا افراد اعتماد لازم و کافی نسبت به یکدیگر ندارند .در این جلسات  نقش رهبر از اهمیت ویژه  ای برخوردار است گاهی به دلیل  کمبود رهبران لایق برای اداره گروه های مشاوره بسیاری از افراد اعتماد خود را به کارایی مشاوره گروهی از دست می دهند.

2.       بر اثر برخی فشار های گروهی، تعدادی از اعضا فردیت خود را از دست می دهند و علی رغم خواست و اراده خود ، بالاجبار با گروه هماهنگ و همراه می شوند.

3.       گروهی در کار خویش موفق خواهد بود که از همگنی و یکپارچگی بیشتری بر خوردار باشد و  تا حد امکان اعضا متجانس تری  در گروه حضور داشته باشند . نقش رهبر گروه در این مورد بسیار حائز اهمیت است

تاریخچه گروه درمانی

انسان ذاتا" موجودی اجتماعی است و برای راحت  انجام دادن کارها و کسب رضایت بیشتر به عنوان یک ضرورت به گروه روی آورده است.

ارسطو انسان را ذاتا" حیوان اجتماعی قلمداد می کند.

دورکیم،تعلق فرد را به گروه موجب رضایت خاطر و رشد شخصیت می داند.

هابس و لاک معتقدند زندگی گروهی ،باعث حل مشکل و شادی و پیشرفت می گردد.

مسمر که در پیدایش گروه درمانی نقش بسزایی داردبه وجود نیروی مرموز مغناطیس حیوانی در بدن انسان معتقد است.

روش های راهنمایی گروهی

این روش ها بسیار متنوع و متعددند که برخی از آنها بشرح زیر می باشد:

1. ایجاد جلسات معارفه که در طی آن مشاور نقش و برنامه هایش را معرفی می کند .

2. تشکیل جلسات گروهی به منظور شناسایی مشاغل

3.       بازدید علمی

روش مشاوره گروهی

مشاوره گروهی مستلزم ایجاد رابطه ای عاطفی برای رسیدن به هدف ها و مقاصد گوناگون است .مهمترین  در تشکیل مشاوره گروهی ،تعیین هدف ها و مقاصد گروه می باشد.

قوانین اساسی گروه

پس از تشکیل گروه تمام اعضا بدان تعلق دارند وقابل احترام هستند اعتقاد اعضا به کار آمدی مشاوره گروهی و اثرات درمانی آن ، موجب تعلق و وابستگی بیشتر به گروه می شود.

/هر چیزی برای هر فرد تا بدان حد اهمیت دارد که با نحوه تفکر ،احساس ، و شیوه زندگیش که تابع احساسات درونی و تفکراتش است سازگار باشد.

/اعضای گروه باید با کمک یکدیگر احساسات و افکار خود را روشن تر و  عمیق تر بررسی کنند اگر فرد آمادگی برای طرح مشکلاتش را در گروه ندارد اعضای گروه نباید او را برای بازگو کردن مشکلات تحت فشار قرار دهند

/هدف های اولیه گروه آن است که اعضا با یکدیگر ارتباط و تماس برقرار کنند و هدف های دیگر در درجات بعدی اهمیت قرار می گیرند. کسانی از مشاوره گروهی  بیشتر بهره می گیرند که قبل از مشارکت در گروه بتوانند انتظارات و چشم داشت های خود را از شرکت در گروه معین و مشخص کنند.

    /هر فردی باید حتی الا مکان احساسات واقعی خود را در گروه بروز دهد و درباره آن صحبت کند.بروز احساسات واقعی و صداقت در گفتار ، ایجاد ارتباط و تماس بین اعضای گروه را تسریع می کند.

/فرد در گروه باید درباره مشکلش بطور صادقانه صحبت کند.گفتار منعکس کننده درون است.اگر اعضای گروه احساس امنیت کنند، امکان طرح مشکل ،بحث آزاد،قبول مسئولیت و بروز احساسات واقعی افزایش می یابد.

/گفتار و مباحث جلسه گروهی باید محرمانه تلقی شود.

/تمام اعضای گروه باید در تصمیم گیری ها دخالت موثر داشته باشد اگر فردی در گروه با تصمیمات اتخاذ شده مخالف است باید به صراحت آنرادر گروه مطرح سازد و به بحث و استدلال درباره آن بپردازدومسئولیت تمام اعضا در گروه مشترک است و آن نیل به هدف های تعیین شده و اتخاذ تصمیمات مناسب است.

/شرکت منظم و به موقع در جلسه مشاوره گروهی لازم و ضروری است و افراد باید تا پایان بحث در جلسه حضور داشته باشند

/چنانچه مشاور در موقعیتی خروج یکی از اعضا را به صلاح گروه و به نفع خود فرد تشخیص دهد ، مجاز است از آن فرد بخواهد که جلسه را ترک کند که البته مشاور بعدا"باید طی جلسه انفرادی با مراجع گفتگو کند.

/هر عضوی باید قبل از تشکیل جلسه مشاور را از عامل و یا عواملی که به نوعی مانع از شرکت فعالانه اش در گروه می گردند مطلع سازد.

/هر عضو گروه ممکن است به هنگام ضرورت تحت مشاوره انفرادی نیز قرار گیرد و در این صورت ممکن است محتوای این مشاوره با سایر اعضای گروه نیز در میان گذاشته شود.

اهداف مشاوره و روان درمانی

1)تغییر رفتار مراجع

تغییر رفتار مراجع یکی از مهمترین اهداف مشاوره است .این تغییر رفتار باعث بهبود مراجع می گردددر واقع مشاوره ،تغییر نسبتا"پایداری در سازمان شخصیت و  رفتار فرد ایجاد میکند.و حاصل آن برداشت واقعی تر از خویشتن و سازگاری بهتر با زندگی و جهان خارج است.

2)بهبود کارآیی شخصی مراجع

یکی از هدفهای مراجع این است که کارآیی خود را افزایش دهد.بلاکر می گوید: انسانی کارا است که بتواند نسبت به طرحهای مختلف در زندگی تعهد عمل داشته باشدو در وقت وانرژی خود صرفه جویی کند و خطرات معمول بدنی، اقتصادی و روانی را بپذیرد و بتواند مشکلات را تشخیص دهد و در حل آن اقدام نماید. انسان کارا می تواند به صورتی خلاق فکر کند و کششهای درونی خویش را کنترل نماید

 از نظر بلاکر ، هدف های مشاوره عبارتند از :

الف)افزایش آزادی فرد با توجه به محدودیت هایی که بوسیله محیط بر او تحمیل شده است

ب)افزایش کارآیی فرد بدین وسیله که فرد نحوه کنترل خود بر محیط و پاسخهای مناسب به محیط را فرا گیرد.

3/کمک به حل مشکلات مراجع

فرایند تشکیل مشاوره گروهی:

گام اول-انتخاب اعضاء

بین اعضا گروه در زمینه های جنس ،سن، آشنایی قبلی وتفاوت های شخصیتی باید هماهنگی وجود داشته باشد به منظور انتخاب اعضاء معمولا" یک مصاحبه تشخیصی با کلیه داوطلبان شرکت کننده در مشاوره گروهی لازم و ضروری است تا  داوطلب انتظاراتش را از خود و از گروه بشناسد؛ناراحتی ها و نگرانی های خود را بطور کلی شناسایی کند؛قبل از شرکت در گروه درباره مشکلاتش صحبت کند و با برخی از قوانین اساسی گروه آشنا گردد.

به عقیده اولسن،  تشخیص و مصاحبه مقدماتی با داوطلبان شرکت در مشاوره گروهی لازم و ضروری است  او عقیده دارد که مشاور باید در انتخاب و گزینش اعضای گروه آزاد باشد تا افرادی که از مشاوره گروهی بیشتر سود می برند انتخاب گردند.

مشاوره گروهی چیست؟

مشاوره گروهی فرصتی را فراهم می آورد تا فرد در وحله اول  درباره مسائل و مشکلاتش صحبت کند سپس  احساساتش را در گروه بروز دهد و باز خورد دریافت کند و درنهایت طرز تلقی و گرایش دیگران نسبت به خود را  تعینن کند .

نکته : مشارکت در گروه مهارت های اجتماعی فرد را تقویت می کند و روابط بهتری با دیگران برایش بوجود می آورد

زمان تشکیل جلسات مشاوره گروهی :

مشاور گروهی حداقل هفته ای یک بار و برای چندین هفته متوالی تشکیل می شود.مدت زمان آن یک الی دو ساعت است تعداد کل جلسات به هدف و نوع مشکل بستگی دارد.

چه کسانی می توانند در گروه شرکت جویند؟

هر جلسه از شش الی دوازده نفر مراجع و یک یا دو  نفر مشاور تشکیل می شود اعضای شرکت کننده از نظر جنس و سن و سایر متغیر ها  با توجه به نوع مشکل و توافق اعضاء و مشاور تعیین می شوند.

از شرکت در گروه چه نتیجه ای عاید می شود؟

فرد در گروه می تواند دیگران را بهتر بشناسد؛با شناخت عقاید دیگران نسبت به خودش ؛می تواند در رفتار و اعمالش تجدید نظر کند؛ با نقاط قوت و ضعفش آشنا گردد در می یابد که دیگران نیز مشکلاتی دارند

انتظار می رود که شرکت کننده در گروه حضور یابد ؛در اعمال و گفتارش صادق و راستگو باشد.در حد امکان به پرسش های اعضای دیگر پاسخ دهد.

گام دوم – اندازه گروه

تعیین تعداد اعضای گروه به هدف ها و نیز نوع مشکلات اعضای گروه بستگی دارد .به عنوان مثال در صورت وجود مشکلات عاطفی شدید تر ،گروه معمولا" با کمترین تعداد یعنی شش نفر تشکیل می شود نکته مهم اینکه تشکیل مشاوره گروهی با کمتر از 5 نفر نمی تواند مفید باشد.و فشارهای وارده بر افراد جهت مشارکت در فعالیت های گروهی زیاد می باشد.در حالیکه اعضاء بیش از 5 نفر تنوع تجربات و زمینه های قبلی اعضاء باعث یادگیری بیشتر می شود

دامنه اختیار و نوع فعالیت رهبر گروه با توجه به اندازه  گروه تغییر می کند.هر چه گروه کوچکتر باشد ، رهبری گروه ساده تر بوده و  قدرت و اراده  رهبری بیشتر  خواهد بود . در گروه بزرگتر تصمیم گیری به طور جمعی تر انجام شده و اراده رهبر تاثیر کمتری بر تصمیمات گرفته شده خواهد داشت .

موارد زیر در زمینه تعداد اعضای گروه قابل ذکر است:

1. افزایش  تعداد بیشتر باعث  میشود گروه از نظر نیروی انسانی قویتر و برای ادامه فعالیت آماده تر گردد .

2. افزایش تعداد اعضاءگروه باعث  روابط متقابل بین افراد می شود و وابستگی فرد به کل گروه کاهش می یابد

3.  با افزایش تعداد ،ایجاد توافق و نتیجه گیری در گروه مشکل تر می شود و زمان بیشتری برای توافق و هماهنگی لازم است.

4. با افزایش تعداد اعضای گروه ،نیاز به ایجاد سازمانی منظم تر در گروه ،بیشتر احساس می شود

5. با افزایش تعداد اعضای گروه، ایجاد رابطه حسنه و نزدیکی بین اعضای گروه مشکل تر می شود.

6. هر چه گروه متجانس تر باشد اختلاف ها و تضاد های درون گروهی کمتر می شود .

گام سوم-تواتر تشکیل جلسات

 مشاوره گروهی معمولا"هفته ای یک بار  تشکیل میشود . بر اساس هدف تعیین شده تواتر جلسات می تواند ماهیانه ، هفتگی( یک یا دو بار ) نیر تعیین گردد ..ماهلر معتقد است که اگر  اعضاء دارای مشکلات حادی باشند و گروه بتواند  در تخفیف آلام  آنان  موثر باشد جلسات گروهی می تواند  همه روزه و یا لااقل سه بار در هفته تشکیل گردد.

گام چهارم-تداوم جلسات

معمولا" جلسات مشاوره گروهی تا زمانی ادامه می یابد که اعضای گروه به هدف های تعیین شده نایل آیند.

گام پنجم-طول هر جلسه

به تواتر آن در هفته و به نوع گروه  ارتباط دارد.

گام ششم-فراهم آوردن موقعیت

مشاوره گروهی باید برای تمام اعضا فضای کافی بوجود آورد و از هیا هو و مزاحمت دور باشد.اگر اعضا دور هم وبه صورت دایره بر روی صندلی و یا زمین بنشینند ،آرامش بیشتری احساس خواهند کرد.

گام هفتم-مشارکت اعضاء

زمانی که فرد در جلسات گروه وارد می شود با یک سری سوالات مواجه می شود که مشاور با شناسایی این سوالات در هدایت کردن گروه موفق خواهد بودالبته تا زمانی که فرد جواب قابل قبولی برای این سوالات نیابد قادر به مشارکت واقعی نخواهد بود این نکات را می توان تحت عناوین زیر خلاصه کرد:
هدف ها :

هدف از تشکیل گروه چیست؟ آیا بین هدف کلی گروه و هدف های اکثریت اعضا همخوانی و هماهنگی وجود دارد؟هر عضوی تاچه اندازه در رسیدن به هدف های کلی گروه تلاش می کند؟آیا اعضا خود را به هدف های کلی  گروه  مقید می دانند؟

هویت:

 با وجود اینکه هر فردی شناختی از خویشتن دارد ولی با عضویت در گروه این سوال برایش پیش می آید در این گروه چه نقشی دارم؟با عضویت در آن به چه نوع مهارت ها ، رفتار،و دانشی خواهم رسید؟آیا در این گروه به مقام و موقعیتی خواهم رسید؟چه کمکی به گروه می توانم ارائه دهم؟

هماهنگی:

چگونه ارزشها وفردیت من با عضویت در گروه حفظ می شود؟ تا چه حد می توانم دیگران را در گروه بپذیرم؟و عقاید اعضای گروه را تاچه حد می توانم رد کنم؟آیا می توانم به علت عضویت در گروه از نظریات و ارزشها مورد قبول خودم صرفه نظر کنم؟

اقتدار:

نحوه اداره گروه چه گونه است؟ تا چه حد می توانم رهبر گروه را تحت تاثیر خود قرار دهم؟

صراحت:

تا چه حدی در گفتارم د ر گروه صادق و بی ریا هستم ؟ آیا می توانم بدون پرده پوشی با گروه احساساتم را مطرح کنم؟

اعتماد:

 تا چه حد در گفتارم جنبه احتیاط را رعایت کنم؟ تاچه حد با دیگر اعضا رابطه خصوصی برقرار کنم؟آیا می توان به گروه اعتماد کرد و اطلاعات دقیقی درباره خودم به آنها ارائه دهم؟

نکته :

مشاور نقش اصلی در آغاز فعالیت گروهی دارد. شروع مشاوره گروهی، به چندین روش می تواند انجام پذیرد یکی از روش ها این است که مشاور در مورد هدف ها و روش های کار گروهی بحث را شروع می کندو از اعضا می خواهد که در این خصوص اظهار نظر کنند.دومین روش اینکه برخی از قوانین اولیه و اساسی گروه توسط مشاور مطرح می شود .و اعضاء  در جریان قرار می گیرند.در روش سوم از افراد خواسته می شود تاخود را به دیگراعضای گروه معرفی کند.

گام هشتم-تشخیص  انواع گروه

با توجه به نوع شرکت کنندگان گروه را به دو دسته می توان تقسیم کرد:گروه داوطلب،که با میل و رغبت خود در گروه عضو شده اند؛گروه اجباری که اعضا به عللی به شرکت در گروه وادار شده باشند.

اگر اعضا با میل و رغبت در گروه  عضو شده باشند مشاوره گروهی با علاقه بیشتری صورت می گیرددر حالیکه اگر از روی جبر به عضویت گروه در آمده باشد در برابر فعالیت های گروهی مقاومت خواهد کرد.

گام نهم-تعیین گروه باز و بسته

از نظر نوع مشارکت اعضاء ، گروه به دو نوع باز و بسته تقسیم می شود.گروه باز؛هر زمانی عضو جدیدی می تواند وارد گروه گرددویا از آن خارج شودولی گروه بسته تا پایان فعالیت عضوی را نمی پذیرد. در اولین جلسه نوع گروه با توافق اعضا تعیین میشود .

نکته :

معمولا"گروههایی که برای حل مشکلات عاطفی بوجود می آید از نوع بسته می باشد.

گام دهم-پایان دادن به جلسه  مشاوره  گروهی

پایان دادن به جلسه نظیر آغاز آن از اهمیت خاصی برخورداراست مشاور باید دقایقی قبل از پایان جلسه، فرارسیدن ختم جلسه را اعلام داردو از بحث مشاوره یک خلاصه وجمع بندی ارائه دهد. پایان دادن جلسه بدون بحث و نتیجه گیری ،کار صحیحی نیست.

فرایند عملکرد مشاوره گروهی

به اعتقاد ماهلر مراحل مشاوره گروهی را می توان به شرح زیر برشمرد:

1. مرحله شناسائی و مکاشفه

در این مرحله هر یک از اعضاء در صددند تا یکدیگر را بشناسند و دریابند که آیا می توانند به یکدیگر اعتماد کنند یا نه ؟عواملی نظیر نوع گروه، خصوصیات اعضاء،وشیوه رهبری گروه در طی مرحله مکاشفه موثرند.

2. مرحله انتقال در این مرحله روابط  اعضا با شک وتردید  همراه می باشدزیرا هنوز این روابط عمیق نشده است.نقش مشاور در این مرحله حساس است و باید اعضا را به صحبت کردن  و بحث درباره مشکل تشویق کند وافکار و احساسات آنان را منعکس سازد و جریان گروه را تداوم بخشد.

3. مرحله عمل و فعالیت یا سازندگی

پس از عمیق تر شدن روابط و اعتماد اعضا این مرحله آغاز می گردداعضا سعی می کنند مدد کار یکدیگر باشند و در مواجهه با مشکلات از یکدیگر حمایت کنند.

4. مرحله پایان

بهترین زمان برای خاتمه دادن به جلسات مشاوره گروهی ،هنگامی است که گروه به هدف های تعیین شده نایل آمده باشد

در پایان جلسه باید خلاصه ای از بحث توسط خود مشاور و یا به کمک اعضا بیان گردد و مسیر فعالیت جلسه آینده گروه مشخص شود.

رهبری مشاوره گروهی

مشاور نقش بسزایی در اولین جلسات مشاوره دارد.رهبری مفید و سازنده مستلزم آن است که رهبر گروه شخصا"از توانایی عقلانی و عاطفی کافی برخوردار باشدهدف رهبر گروه باید تسهیل و هماهنگی در فعالیت ها و ارتباطات گروه باشد.انجام کارهای زیر برای رهبری گروه توصیه میشود:

1. رهبر ،خود را در جلسه اول مشاوره گروهی به اعضای گروه معرفی     ودر زمینه علایق خود با اعضا کمی صحبت می کند.همچنین از اعضا خواسته می شود تا درباره هدفهایش از مشارکت در گروه صحبت کنند

2.    رهبر گروه باید حد ومرز مشخص برای رفتارهای خاص در گروه را  معین و مشخص کند این قوانین باید توسط رهبر به اعضا گروه اعلام شود.

3. بهتر است رهبر به عنوان عضوی از گروه در مباحث شرکت جوید زیرا در این صورت اعضا اعتماد بیشتری به رهبر پیدا خواهند کرد.

4. رهبر مشاوره گروهی باید افراد را تا پایان همراهی کند به این معنی که با حرکات سر گفتار و اعضا نشان دهد که گفتار و احساسات افراد را درک می کند.رهبر گروه باید از طریق گوش دادن فعال تماس چشمهاو... به اعضا نشان دهد که در کنار آنها خوشحال است.

5.    رهبر گروه باید گفتار اعضا را به خوبی درک کندو در مواردی که متوجه منظور اعضا نشد  بطور صریح و مودبانه از اعضا بخواهدتا توضیح بیشتری راجع به موضوع بدهند.

6. رهبر باید از افراد بخواهد تا احساسات و گفتارشان را در زمان حال مطرح کنند و از پرداختن به مسائل و مشکلات گذشته پرهیز کنند. برای این کار می تواند از طریق گفتن این سوال که اکنون چه احساسی دارید؟اعضا را به گفتگو در زمان حال ترغیب کند.

7. رهبر گروه از به وجود آمدن سکوت در گروه نباید هراسی داشته باشدزیرا در لحظات سکوت ،مراجعان به خود-کاوی می پردازند.و به تجزیه و تحلیل درونشان مشغول هستند.

8. رهبر باید به تمام افراد اجازه اظهار نظر بدهد و مشارکت همه را جلب نماید افرادی که تمایل به شرکت در بحث را ندارند نباید مجبور به صحبت کرد این وظیفه رهبر است که محیطی آرام و آزاد بوجود آورد که افراد با طیب خاطر در بحث های گروهی شرکت کنند.برای هر مشکلی راههای متفاوتی وجود داردو پیش بینی این راه حل ها از طرف رهبر گروه کار سخت و مشکلی است رهبر بایدبر اساس تجربیاتش و همچنین در نظر گرفتن موقعیت گروه روش مناسب را انتخاب و به اعضا پیشنهاد کند

نکته : معیار های تعیین راه حل

انتخاب روش مناسب وسیله ای است برای اجرای مشاوره گروهی. برای رسیدن به یک راه حل خوب می بایست به این نکات دقت نمود .

/  راه حل با توجه به سودمندی ،هدف ونتایج موردنظر تعیین  گردد.

/روشی انتخاب گردد که کاربردش برای مشاور راحت تر باشد

/ این روشها متناسب با سن و توانایی های اعضای گروه باشد.

/این روشها با توجه به امکانات محیطی وحداکثر مشارکت اعضا انتخاب  شوند.

9.    اگریکی از اعضا گروه تحت تاثیر احساسات قرار گیرد و بار عاطفی مشکل باعث ایجاد گریه و ناراحتی در فرد گردد.رهبر موظف است که به احساسات فرد احترام گذاشته و اورا در تخلیه کردن احساسات دردناک کمک کند.

10.  مطالب مطرح شده در گروه باید بصورت محرمانه باقی بماندورهبر به عنوان فردی امانتدار باید محتوای جلسه آموزشی را محفوظ نگه دارد.

11.  رهبر باید زمان را درنظر داشته باشد و در پایان خود ،یا با کمک اعضا به خلاصه کردن بحث بپردازد.همچنین رهبر باید از کار هایی نظیر کشیدن سیگار پرهیز کند زیرا ممکن است باعث آزار عده ای شود و این افراد نتوانند احساسات خود را ابراز کنند.

ارزیابی فرایند مشاوره گروهی

مشاوره گروهی دارای محتوا و فرایند است :

/   محتوا :موضوعی که بحث بر آن قرار دارد و مورد توجه اعضا می باشد

/   فرایند: چگونگی وقوع وقایعی است که در جریان مشاوره گروهی بین اعضا اتفاق می افتد.

در واقع محتوا در جواب سوال چه چیزی و فرایند در پاسخ به پرسش چگونه؟ مشخص می گردد.

 پویایی گروه با چگونگی محیط و جو گروه ،احساسات افراد ،تاثیر اعضا بر یکدیگر ،میزان مشارکت اعضا و شیوه های رهبری بستگی دارد.

نقش اعضا در مشاوره گروهی

نقش هایی که اعضا در جلسات مشاوره گروهی ایفا می کنند طبق نظر اولسن به شرح زیر اعلام می شوند:

·  مبتکر: فرد ایده های خود را به گروه عرضه میکندو گروه را در جهت نیل به اهدافش یاری می دهد.و برای دریافت نقطه نظرات دیگران در گروه تلاش می کند.

·  بررسی کننده:عضو بررسی کننده نکات مبهم را مشخص می کند و اطلاعات لازم را جمع آوری می نمایدو گروه را در جهت رسیدن به هدفهایش یاری میدهد البته این شخص از اظهار نظر شخصی پرهیز نمی کند.

·  هماهنگ کننده: بین روابط و عقاید متعدد اظهار شده در گروه ،هماهنگی بوجود می آوردواز تفرقه و جدایی در گروه جلوگیری می کند وامکان مشارکت کلیه اعضا در بحث را فراهم می کند.

·  ارزیاب: فرد با توجه به هدفهای تعیین شده و مقایسه آن با دست آوردهای کنونی گروه را مورد ارزشیابی قرار میدهد.در نتیجه گروه را برای بحث و تصمیم گیری فعال تر میکند و به گروه جهت می دهد.

·  پیرو: این فرد پیگیر کارهای گروه است و بدون هیچ بحثی افکار و عقاید گروه را می پذیردوهیچ خلاقیتی از خود نشان نمی دهد و برای اینکه این فرد را وادار به صحبت کرد باید در او انگیزه کافی ایجاد کرد.

·  مهاجم: این فرداز هیچ کاری که باعث تضعیف  گروه شود دریغ نمیکند.با ارزشها و آرمانهای گروه مخالفت میکندنسبت به مشکلات مطرح شده توسط اعضا بی توجه است وحتی اگر بتواند دیگران را مسخره می کند وبه افراد فعال در گروه نیز خشم میورزد.

·  مانع پیشرفت: فردی است که عقاید منفی ارائه می دهددر برابر گفته دیگر اعضای گروه مقاومت میکند.فردی خود-مدار است و تنها به خواست خود اهمیت می دهد و گروه را در جهت تمایلات شخصی خود سوق میدهد و سعی می کند از موضوع اصلی فاصله بگیرد.

·  توجه طلب: کسی است که تمایل دارد مورد ستایش گروه قرار گیرد و برای جلوگیری از تحقیر در گروه به دروغ و گزافه گویی می پردازدو به هر شکلی سعی دارد که در گروه تحقیر نشود.

·  مسلط: فردی که میخواهد قدرت خود را به دیگران ثابت کنداین شخص معمولا"در گروه نقش مبتکر یا هماهنگ کننده را ایفا می کند.

·  متظاهر: این شخص بیش از حد مضطرب  یا متظاهر باشد ،ممکن است معلومات زیادی داشته باشد، یا اینکه آدم پر حرفی است این فرد هرگز نباید مورد سرزنش قرار گیرد چون باعث پیشرفت گروه می گردد.

تصمیم گیری در مشاوره گروهی

در همه گروه ها در پایان باید در مورد مسائل مطرح شده تصمیم گیری شود که مناسب ترین تصمیم آن است که با توافق همه اعضا  اتخاذ شود.موانع تصمیم گیری در گروه بسیار متعدد هستند مهمترین آنها را نا توانی اعضا در تصمیم گیری و نداشتن مهارت لازم می توان نامید. این مهارت ها عبارتند از: مهارت در گوش کردن به گفتار و عقاید ،مهارت در تعبیر وتفسیر گفتار و رفتار، مهارت در بیان نیاز های فردی و...

همچنین کمبود یا عدم اعتماد متقابل میان اعضا گروه ممکن است موجب تصمیم گیری نا مناسب شود.و نکته دیگر اینکه رقابت نا درست میان اعضا می تواند یکی از عواملی باشد که این مشکل را بوجود می آورد....

شیوه رفتار گروه می تواند معین کننده نوع تصمیم گیری شود:

گروه همکاری کننده

گروه رقابت کننده

رفتار هدفمند و در جهت تامین هدفهای کلی تمام  اعضا گروه است

رفتار هدف جویانه در جهت رسیدن به

هدفهای فردی است

اعضا به راحتی مسائل خود را مطرح میکنند

 اعضا به راحتی مسائل خود

رامطرح نمی کنند.

سطح درک در گروه بالاست.

سطح درک بیشتر فردی است.

 رفتار قابل پیش بینی است.

رفتارغیر قابل پیش بینی است.

ترس و وحشت وجود ندارد.

ترس و وحشت و بلوف وجوددارد.

 مباحث بیشتر انتقادی و ابتکاری است

 مباحث بیشترغیر منطقی و پراکنده است

مثبت نگری در گروه بالا می باشد

احساس خشم و خصومت نسبت به

یکدیگر بالاست

روش های مشاوره گروهی

مشاوره گروهی در واقع یک روش یاری دهنده است که فرد را از اضطراب،ترس،اغتشاش فکری و... رها می سازد. مهارت بهتر زیستن را می آموزدبرای آشنایی بیشتر با مشاوره گروهی برخی از نظریه ها و روش ها را مورد بررسی قرار می دهیم