آهن و کم خونی (آنمی ) فقر آهن
آهن :
آهن یک ریزمغذی ضروری برای ساختن گلبولهای قرمز خون است. برای ساخته شدن گلبولهای قرمز خون بدن به موادمغذی مختلفی مثل آهن ، اسید فولیک، ویتامین ب12 ،ب6 ،ب2 وویتامین ث نیازدارد که باید از طریق برنامه غذایی روزانه تامین شود. کمبود آهن موجب بروز کمخونی فقرآهن می شود.
کمخونی فقراهن چیست؟
اگر آهن به مقدار کافی برای ساختن گلبول قرمز خون در دسترس بدن قرار نگیرد ، بدن ابتدا از دخیره خود استفاده می کند. و در صورت ادامه کمبود ، دخایر آهن بدن کاهش می یابد. زمانی که کمبود اهن ادامه می یابد ، ذخایر بدن تخلیه شده وکمخونی فقراهن بروز می کند.
چه کسانی در معرض کم خونی فقراهن قرار دارند؟
کم خونی در تمام سنین دیده می شود ولی برخی از افراد ازجمله کودکان زیر 6سال بخصوص کودکان زیر2 سال به علت رشد سریع وقطع زودرس شیرمادر و دیر شروع کردن غذای کمکی ( غذای کمکی باید از پایان6 ماهگی همراه با شیر مادر به کودک داده شود) ، زنان در سنین باروری( به علت عادت ماهیانه ،بارداری وشیردهی ) ، نوجوانان به علت جهش رشد دوران بلوغ بیشتر در معرض خطر کمبود اهن وکمخونی ناشی از ان قرار می گیرند. دختران نوجوان به علت شروع عادت ماهیانه وازدست دادن خون بیشتر از پسران نوجوان در معرض خطر کم خونی فقرآهن قراردارند. عادات غذایی غلط مثل مصرف چای بلافاصله پس از غذا ویا مصرف نانهایی که درتهیه آنها جوش شیرین بکار رفته وخمیر آنها ورنیامده است، نیز منجر به کمبود اهن می شود.
کم خونی فقرآهن چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
کمبود اهن می تواند منجربه تاخیر رشد جسمی ، اختلال در تکامل مغزی ، کاهش بهره هوشی کودکان، کاهش قدرت یادگیری وافت تحصیلی بشود. بهره هوشی کودکانی که دچار کمبود اهن می شوند 5تا10امتیاز کمتر از کودکان غیرکمخون است. کودکان کم خون در مدرسه دچار افت تحصیلی می شوند. کمبوداهن مقاومت بدن را دربرابر عفونتها کاهش می دهد و فرد مبتلا به کمبود اهن بیشتر به بیماری ها مبتلا می شود ودوره بیماری دراو طولانی تر است. درافراد برگسالی که دچار کمبود اهن می شوند قدرت تمرکزحواس کم می شود .این افراد درانجام کارهای روزانه کارایی لازم را ندارندوخیلی زود دچار ضعف وخستگی می شوند. زنانی که دچارکمبودآهن می شوند،اغلب بی حوصله هستند ، علاقه ایی به کارکردن ندارند وخیلی زود احساس خستگی می کنند که خود موجب کاهش سطح مراقبت در خانواده می شود. اثرات کمخونی دردوران شیرخواری واوایل کودکی غیرقابل جبران وبادرمان های بعدی هم قابل اصلاح نیست. کم خونی مادرباردار به دلیل کمبود اهن سبب تاخیر رشدجنین ،تولد نوزاد باوزن کم (کمتر از 2500گرم) وافزایش مرگ ومیر حول وحوش زایمان می شود. ازدست دادن خون به هنگام زایمان برای مادری که دچار کم خونی شدید است بسیار خطرناک است وممکن است موجب مرگ مادر بشود.
منابع غذایی آهن
جگر، گوشت،مرغ،ماهی بهترین منابع غذایی اهن است.علاو بران، تخم مرغ، غلات وحبوبات مثل عدس ،لوبیا، سبزی ها مثل جعفری ،اسفناج، انواع خشکبار مثل توت خشک،انجیر،کشمش ،خرما وانواع مغزها مثل پسته،بادام فگردو وفندق ازمنابع خوب اهن بشمار میروند. بعضی از سبزی ها مثل گوجه فرنگی،فلفل دلمه ایی ،کلم ،گل کلم دارای ویتامین هستند واگر همراه باغذا مصرف شوندباعث افزایش جذب اهن غذا می شوند. میو ها بخصوص مرکبات نیز اگر پس از غذا مصرف شوند باعث افرایش جذب اهن وعده غذای می شوند.
اگر حتی مقدارکمی گوشت به غذاهای گیاهی اضافه شوند جذب اهن بیشتر میشود . مخلوط کرد مقدارکمی گوشت به سویا جهت تهیه انواع غذاها مثل کتلت ،همبرگرویا ماکارونی موجب می شود اهن بیشتری به بدن برسد.
چگونه باید از کمبود اهن وکمخونی فقراهن پیشگیری کرد؟
برچسب: ،