نوشتن مقاله را چگونه آغاز کنید ؟
طرح کلی
برای خوب نوشتن در ابتدا باید یک طرح کلی داشته باشید. نوشته های جالب، رسا و موثر، دارای سیستم‌و نظم می باشند که در آنها لغات درجای مناسب خود بطور صحیح و منطقی مرتب شده اند .
اما قبل از اینکه بتوانید شروع به نوشتن کنید باید چیزی برای گفتن ویا به عبارت دقیق تر پیغامی برای‌توصیف کردن داشته باشید .
بدون سعی و تلاش و چند یار تمرین نمی توانید یک مقاله را از آغاز تا انتها بنویسید مگر اینکه در این زمینه‌خیلی با تجربه باشید. تکنیک اصلی در تحقیقات، طراحی یک طرح دقیق برای توصیف واضح و روشن مشکل‌است. در اینجا مشکل شما نوشتن یک مقاله تحقیقی می‌باشد ساختار مقاله به موضوع مطرح شده در آن‌بستگی دارد. هدف مقاله و همه گیری آن نیز مهم است .
نوشتن مقاله وقتی کار مشکلی است که چیزی کافی برای گفتن نداشته باشید و در این صورت اگر هم بخواهیدبنویسید در وسط راه می برید و نوشتن را رها می نمائید زیرا نوشتن مقاله کار مشکلی است .
اما اگر مطمئنید که چیزی برای گفتن و عرضه دارید مطلب فوق صحت ندارد و می توانید با استفاده ازبعضی از اصول ساده ای که در اینجا توصیف شده‌اند و در نوشتن مقاله به شما کمک می نمایند، نوشتن مقاله‌ای را آغاز کرده و به آسانی به پایان برسانید .
برای شروع خود را متقاعد کنید که باید مقاله ای بنویسید یعنی مقاله ای برای نوشتن دارید بعد از این بایدراجع به مخاطبانتان یعنی کسانی که مقاله‌اتان را می خوانند فکر کنید و از خود بپرسید « برای چه می خواهیدمقاله بنویسید؟ »
افراد مقالات را چگونه می خوانند :
تعداد بسیار کمی از مقالات از اول تا آخر خوانده می شوند بیشتر افراد مجلات را در حالیکه در کتابخانه‌نشسته‌اند، مطالعه می نمایند. آنها گوشه مجله را علامت زده ، به فهرست محتویات ( عنوان مقالات ) نگاه می‌کنند و عنوانهای مورد علاقه اشان را انتخاب کرده ، به صفحات مربوطه رجوع می نمایند ، ابتدا به چکیدة کار وسپس ممکن است به اشکال و بعد به جداول و آنگاه به صفحات باقی مانده نگاه نمایند دو دسته خواننده درمورد مقاله شما و کلاً همه مقالات وجود دارند . یکی گروهی که در حوزه و میدان تحقیقی شما تخصص‌دارند و می خواهند تمام اطلاعات حاصل از مقاله شما را بدانند و گروه دیگر افرادی که اکثراً بطور اتفاقی‌مقاله‌اتان را می خوانند و فقط به نتایج حاصله از کارتان به عنوان زمینه‌ای جهت کار تحقیقی خود علاقه دارند .
امروزه مقدار زیادی از اطلاعات در دنیا بصورت عنوان و چکیده انتقال می یابد و مراکز زیادی وجود دارندکه چکیده مقالاتی را که مربوط به یک موضوع خاص است را چاپ می نمایند
لازم است به مقاله‌اتان بدقّت‌نگاه کرده و با توجه به نکات زیر آنرا بنویسید .
عنوان مقاله : خوانندگان متخصص در این رشته را جذب نموده و خوانندگان اتفاقی را علاقه مند می نماید.
چکیده : خوانندگان متخصص را تشویق می کند تا مقاله را بخوانند و خوانندگان اتفاقی را با دادن اطلاعات‌مشخصی راضی و مجاب می نماید .
اشکال و جداول :نتایج کار را برای کسانی که مقاله را ورانداز می نمایند خلاصه می کند .
نتایج حاصله : جزئیات بیشتری می دهد .
بخش بحث مقاله : به نتایج حاصله معنی می بخشد .
سایر قسمت های مقاله : برای کسب اطلاعات بیشتر خوانده می شود .
منابع مورد استفاده را بیاد داشته باشید
بازنگری و کنترل مطالب مورد استفاده:
اولین نسخه مقاله‌اتان را بنویسید .
توجه به محتوی علمی مقاله :
تصحیح و بازنگری اولین دست نوشتة
هنگامیکه آنچه را که نوشته‌اید مطالعه می نمائید از خودتان سوالاتی نظیر سوالات زیر رابپرسید :
ــ آیا تمام قسمت های مقاله بدرستی توصیف شده اند ؟
ــ آیا به تغییراتی کلی و اساسی نیاز است ؟
ــ آیا سیر و آهنگ مقاله یا نوشته، منطقی است ؟
ــ آیا نحوة بیان، رسا و کافی است ؟
ــ آیا تمام متن نوشته شده لازم است؟
ــ آیا نمی توان هیچ یک از شکلها و یا جداول را حذف و یا درهم ادغام نمود ؟
ــ آیا قسمت های متن در جای صحیح و درست خود قرار گرفته اند ؟
ــ آیا توالی پاراگرافها صحیح است ؟
ــ آیا تعداد عنوان ها و قسمت های کوچکتر آنها کافی است ؟
تعریف چکیده:
چکیدة یک نوشته خلاصهایست که از آن نوشته تهیه میشود و شامل فشردة تمام مطالب مهم آن یا فشرده قسمتهای ویژهای از آن یا فهرستی از محتوای آن نوشته و گاهی شامل فهرست اصطلاحها و لغتهای کلید آن می‌باشد. بنابراین تعریف, چکیده انواع مختلفی دارد که در اینجا به معرفی آنها میپردازیم.
1. چکیده تمام نما Informative Abstract
این نوع چکیده شامل تمام مطالب مهم و اساسی یک نوشته و نتایج کیفی و کمی مندرج در آن است که به منظور بینیاز کردن خواننده از خواندن خود نوشته تهیه میشود و از اینرو کاملترین نوع چکیدهها و از نظر تهیه مشکلترین نوشته نوع آنهاست. جملههای این نوع چکیده جملههای خبری هستند و شامل 150 تا 250 کلمه است. هزینه تهیه این نوع چکیده خیلی بیشتر از انواع دیگر است اما اگر به دقت تهیه شود ارزش آن برای محققان هم از نظر صرفهجویی در وقت و هم از نظر سرعت دست یافتن به اطلاعات کامل بسیار زیاد است.
2. چکیده راهنما Indicative Abstract
چکیدة راهنما به مطالب مهم نوشته اشاره میکند بدون آن که معترض دادههای کیفی و کمی آن شود و در واقع راهنمای محتوای یک نوشته است. جمله در این چکیدهها جملههای توصیفی هستند و به خواننده کمک می‌کنند تا ضرورت یا عدم مطالعة تمام مقاله را دریابد. چکیده راهنما شامل 75 تا 150 کلمه است.
1. چکیده ماشینی Auto-Abstract
این چکیدهها به کمک کامپیوتر و بر اساس روشهای آماری تهیه میشود. برای تهیة چکیدة ماشینی از یک نوشته, ابتدا کلمههایی را که در آن نوشته بیشتر از کلمههای دیگر به کار رفتهاند و به اصطلاح بس آمد (Frequency) استعمال آنها زیادتر است انتخاب می‌کنند. آنگاه جملههایی را که در آن نوشته شامل این کلمهها هستند و محل استعمال این کلمهها را در آن جمله پیدا می‌کنند و بهر جمله بر حسب تعداد مواردی که این کلمهها در آن به کار رفته و در محلی که به کار رفته نمرهای میدهند و سرانجام از میان جملهها آنهایی را که امتیاز بیشتری آوردهاند انتخاب می‌کنند و در نتیجه چکیدة ماشینی مجموعهای از جملههای ویژهایست که در یک نوشته عیناً وجود دارند. چکیدههایی که چند کامپیوتر بر این اساس یعنی کلمههای با بس آمد زیاد (High Frequency-Words) از یک نوشته تهیه می‌کنند, تقریباً اختلافی با هم ندارند.
2. چکیده تلگرافی Telegraphic-Style Abstract
در این نوع چکیده کلمههای دستوری مانند حروف اضافه, اسمهای اشاره و... را حذف می‌کنند. گاهی حتی فعلها را هم حذف می‌کنند.
چکیده تلگرافی هم میتواند راهنما و کلی باشد و هم تمام نما و مفصل و از این رو کوتاهی و بلندی آن بستگی به نوع آن دارد. تعداد کلمههای این نوع چکیده بین 75 تا 125 کلمه است. برای تهیه این نوع چکیده اول باید چکیدهای راهنما یا تمام نما نوشت و آنگاه کلمههای دستوری را در آن حذف کرد و بدین علت هزینة تهیة آن از چکیدههای نوع دیگر بیشتر است. منظور اصلی از تهیة چکیدة تلگرافی مناسب بودن آن برای کاربرد در کامپیوتر و دادن و گرفتن اطلاعات از آنهاست.
از این گذشته چکیدههای تلگرافی برای تهیة فهرست بسیار مناسبند زیرا کلمههای فهرست را براحتی میتوان از آنها بیرون آورد.
3. چکیده سو گرفته Slanting Abstract
اگر چکیدهای که از نوشتهای تهیه میشود شامل قسمتی از مطالب آن که در زمینه ویژهای هستند, باشد چکیده سو گرفته نامیده میشود. و از اینرو اگر این چکیده با فهرست جامعه همراه نباشد, خواننده از تمام مطالب نوشته آگاهی نمییابد. اگرچه بسیاری از سازمانهای چکیدهنویسی ادعا می‌کنند که چکیدههای آنها سو گرفته است اما معدودی از این سازمانها در این کار موفق هستند. البته در بعضی موارد نوشته چنان تخصصی است که نیازی نیست که چکیده سو گرفته باشد. چکیدة سو گرفته ممکن است نما یا راهنما باشد.
4. گفتة راهنما Indicative Statement
این نوع چکیده در مجلههای چکیدة خیلی فنی که شامل چکیدههای تمام نمای مفصلی هستند, قبل از چکیدههای تمام نما میآید و در چند کلمه خواننده را با محتوای چکیدة تمام نما آشنا میکند. و خواننده میتواند دریابد که نیازی به خواندن چکیدة تمام نما و به دست آوردن اطلاعات بیشتر دارد یا ندارد. برای نوشتن چکیده احتیاجی به خواندن اصل نوشته نیست و از روی چکیدة تمام نما تهیه میشود و بدین جهت هزینة تهیة آن را از چکیدههای دیگر کمتر است.
5. چکیده عنوانی Titular Abstract
این نوع چکیده همان عنوانی است که نویسنده به نوشته خود میدهد. این عنوان بیشتر مبین موضوع نوشته است تا مطالب مندرج در آن و از این رو راهنمایی برای محتوای مقاله نیست. مثلاً عنوان “سنتزیک ترکیب جدید“ اطلاع دقیقی به خواننده نمیدهد. در مواردی چکیده عنوانی سودمند است که عنوان اصلی برای نشان دادن محتوای نوشته کافی باشد و نیز خود نوشته و نوع اطلاعی که در آن آمده اقتضای چنین اجمالی را داشته باشد.
8. عنوان محتوی نما Notation of Content Title
اگر عنوان نوشته به اندازه کافی نشان دهنده مطالب مندرج در نوشته نباشد, عنوان کاملتری برای آن مینویسد که در ضمن شامل تمام یا اغلب لغتهای فهرست آن نوشته باشد و کار فهرستنویسان را هم آسان میکند. از عنوان محتوی نما هم به تنهایی و هم همراه با چکیدههای کاملتری استفاده میشود.
9. چکیده گزارهایی
این نوع چکیده از چند کلمه یا یک جمله تشکیل میشود و در واقع کوتاهترین نوع چکیده است. و تفاوت چندانی با عنوان محتوی نما ندارد. بجز این که نمیتوان آن را به جای عنوان نوشته به کار برد. در واقع از نظر سبک نگارش شبیه به چکیده راهنما ولی خیلی کوتاهتر از آنست.
در سالهای اخیر آماری از کاربرد انواع چکیدهها گرفتهاند و درصد نسبی استفاده از آنها را معین کردهاند, نتیجه بدین شرح است.
چکیده تمام نما 20 درصد
چکیده راهنما 50 درصد
چکیده مرکب از چکیده راهنما و تمام نما 25 درصد
انواع دیگر 5 درصد
مجموع 100 درصد
دستورات کلی
1- برای تهیة چکیده باید متن را به دقت مطالعه کرد و از هدف نویسنده و نتیجه گیریهای او مطلع شد و در ادامة آن، مفاهیم اصلی مدرک را مشخص نمود. سپس این مفاهیم را باید استخراج کرد.
2- حتی المقدور، خود اطلاع داده شده باید ذکر گردد نه اینکه دربارة آن اطلاع مطلبی نوشته شود.
3- افکار و عقاید شخصی نباید در چکیده دخالت داده شود یعنی از تفسیر نوشتة اصلی یا انتقاد آن در چکیده باید خودداری کرد.
4- در صورتیکه نوشته ای دارای تصویر یا جدول باشد باید در پایان چکیده به آن اشاره شود.
5- در مواردی که بعضی از اسامی بشکل خلاصة شناخته شده نوشته شده باشد، می توان از این شکل خلاصه در چکیده استفاده کرد.
هنگام تهیة چکیده باید سئوالات زیر را طرح کرد و پاسخ آنها را از چکیده خواست.
1- از چه نوع مقاله ای چکیده تهیه شده است؟ از یک تحقیق، از یک بررسی و یا از یک نقد یا مطالعه نظری؟
2- نتیجه گیریهای نهائی مقاله چه بوده و چه توصیه هائی در آن شده است؟
3- هدف یا هدفهای تهیة مقاله چه بوده است؟
4- از چه روشهائی در تهیة مقاله استفاده شده است؟
5- چه موارد استفاده ای در مقاله مطرح شده است؟
6- مطلب مندرج در مقاله یک موضوع تجربی است یا نظری و یا هر دوی آنها و در صورت اخیر روی کدام جنبه تاکید بیشتری شده است؟
7- چه شرایطی در مطالعه یا تحقیق در نظر گرفته شده است؟
8- چه روابطی میان متغیرها عنوان شده است؟ (وابستگی صوری، همبستگی داخلی، مستقل و ...)
در زمینة تهیة چکیده باید توجه خاصی به موضوعات نظری بعمل آید زیرا درک مطالب نظری معمولاً مشکلتر از مطالب تجربی است و در اکثر موارد، مطالب نظری یک مدرک علمی در جریان ذخیره و بازیابی اطلاعات بشکل محسوسی محو می گردد زیرا همانند مطالب تجربی، نمی توان آنها را دقیقاً مشخص نمود و یک واژه یا نشانه را به مفهومی خاص در این زمینه منتسب کرد.
هنگام تهیه چکیده باید به موضوعات زیر توجه شود:
1- مدرک بمنظور یافتن مفاهیم کلید مطالعه گردد.
2- چکیده با توجه به کل جامعة مطالعه کننده تهیه شود، بدون تمایل به گروهی خاص.
3- یافته های چکیده نویس از مدرک، یادداشت گردد.
4- با دلیل ثابت شود که یافته های همانهائی است که چکیده نویس یادداشت کرده است.
5- توضیحات کلی در صورت نیاز در قسمت آخر بیان گردد.
6- به شکلی نسبی موضوعات مستقل از هم جدا گردد.
7- مطالب نظری از مطالب تجربی جدا شود.
8- از زبان محاوره ای استفاده گردد و از ذکر عبارات و جملات غیرمصطلح پرهیز شود.
9- از اختصارات مورد قبول استفاده شود، ولی هر چه کمتر بهتر.
سبک نگارش چکیده های فارسی
الف – جمله ها باید خبری باشند.
ب- جمله ها باید ساده باشند
ج- چکیده باید شامل کلمه ها و اصطلاحات فنی و علمی متن اصلی باشد.
د- جمله ها باید تا آنجا که ممکن است کوتاه باشند.
ﻫ - از وجه وصفی تا آنجا که ممکن است کمتر استفاده شود.
و _ از اضافه کردن چند کلمه به هم (تتابع اضافات) اگر مطلب را پیچیده و نامفهوم کند باید پرهیز کرد.
ح- در "چکیده" لازم نیست سبک نگارش متن اصلی حفظ شود.
چهار جزء اصلی هر چکیده عبارتند از :
1 - یافته هایتان ، یا چیزی که قصد یافتن و انجام آنرا داشته‌اید. این موضوع ممکن است قبلا در قسمت عنوان‌مقاله ذکر شده باشد.
2 - اگر روشهای بکار برده شده در کار تحقیقی جالب هستند توضیحی راجع به آنها ذکر کنید در غیر اینصورت‌لزومی به اینکار نیست .
3 - نتایج اصلی کار را همراه با مقادیر اصلی آنها ذکر کنید. هرگز نباید از توصیفات مبهم استفاده نمائید .
4 - تعبیر و تفسیری از نتایج را براساس اهمیت ، کاربرد و استنباط آنها ذکر نمائید
برچسب: ،
