تعریف فشار خون

فشار خون عبارت از نیرویی است که در اثر برخورد خون با دیواره سرخرگها بوجود می‌آید و سبب جریان‌خون از قلب به قسمتهای دیگر بدن می‌شود.

هنگامی که قلب منقبض می‌شود باعث تلمبه‌شدن خون به داخل سرخرگهای بزرگ بدن می‌شود که فشار سیستول می‌نامند و هنگامی که قلب شل و منبسط می‌شود فشار‌خون به حداقل می‌رسد که به آن فشار دیاستول گویند.

یکی از مهمترین راه ارزیابی سلامت اندازه‌گیری فشارخون است، هرچه فرد فشار خون بالایی داشته باشد خطر ابتلاء به بیماریهای مختلف افزایش می‌یابد.

بیماری فشار خون بالا

فشار خون بالا یکی از شایعترین اختلالات گردش خون می‌باشد. این بیماری از جمله بیماریهایی است که عوارض زیادی دارد. مهمترین آنها اختلالات بینایی، کلیوی، مغزی و قلبی می‌باشد. در صورتیکه فشار خون بالا درمان نشود در بیشتر موارد منجر به مرگ می‌گردد.

برخلاف تصور نمی‌توان بالا بودن فشار خون را در خود احساس کرد، تنها راه پی‌بردن بالا بودن فشار‌خون اندازه‌گیری آن است. بالاترین حد قابل قبول فشارخون در افراد سالم 14میلی‌متر جیوه روی 9 میلی‌متر جیوه است.

علت فشار خون بالا

بیماری فشار خون بالا می‌تواند به دلیل بیماریهای کلیه، غدد، ناهنجاریهای عروقی باشد. اما در 90% بیماران علت مشخصی برای بالا بودن فشار خون وجود ندارد.

علائم فشار خون بالا

این بیماری می ‌تواند سالها بدون علامت باشد و یا ممکن است با علائمی مانند درد ناحیه پس سر، بخصوص صبحها هنگام بیدار شدن از خواب، سرگیجه، وزوز گوش، خستگی، تپش قلب و تنگی نفس همراه باشد. علائمی مانند تنگی نفس شبانه، خواب‌آلودگی و اغما در مواد حاد بیماری دیده می‌شود.

علائم مؤثر در تشدید فشار خون بالا

اگر چه در اکثر موارد علت فشار خون بالا مشخص نیست ولی عوامل زیر در تشدید بیماری مؤثر هستند:

 óدیابت (بیماری قند)

ó سابقه فامیلی

ó فشارهای عصبی

ó چاقی

ó افزایش چربی خون

ó استعمال دخانیات

ó نداشتن فعالیت بدنی و ورزش

راههای پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا

2ـ کاهش چربی غذا

ـ چربی گوشت و پوست مرغ قبل از پخت از آنها جدا شود.

ـ مصرف زرده تخم‌مرغ حداکثر به 3 عدد در هفته محدود شود.

ـ مصرف دل و قلوه، کله پاچه و مغز محدود شود.

ـ به جای سرخ کردن مواد غذایی از روش کباب کردن، آب پز کردن یا بخار پز کردن، و از فر یا تنور جهت پخت مواد غذایی استفاده گردد.

3ـ کم کردن مصرف نمک

4 - حبوبات مانند: عدس، نخود و لوبیا و سبزی بیشتر مصرف شوند.

5 ـ مصرف مواد قندی مانند قند و شکر،‌ بستنی،‌ شیرینی و بطور کلی هر ماده غذایی که در تهیه آن شکر به کار رفته است و نیز مصرف مواد نشاسته‌ای مانند نان، برنج،‌ سیب‌زمینی و ماکارونی کاهش یابد. زیرا زیادی این مواد در بدن به چربی تبدیل می‌گردد.

6 ـ فعالیت بدنی و ورزش مستمر انجام شود.

 ساده‌ترین و عملی‌ترین ورزش نیم ساعت پیاده‌روی در روز است.

7 ـ از استعمال دخانیات پرهیز شود.

8 ـ لازم است افراد سالم حداقل سالی یکبار فشار خون خود را اندازه‌گیری کنند زیرا فشار خون بالا در اغلب موارد فاقد هرگونه علامتی می‌باشد.

9- افراد دارای فشار خون بالا لازم است زیر نظر پزشک معالج خود، به طور منظم فشار خون خود را اندازه‌گیری کرده و هر 6ماه یکبار آزمایش چربی، قند، اوره، اسیداوریک خون و آزمایش کامل ادرار را انجام دهند.  

قطع داروهای پایین آورنده فشار خون بدون مشورت پزشک عوارض جبران ناپذیری در پی دارد.

با تشخیص سریع و درمان بموقع فشار خون بالا می‌توان از بسیاری از عوارض آن پیشگیری کرد