درمان سنگ کلیه با دستگاه سنگ شکن(eswl)
سنگ‌کلیه یکی از شایع‌ترین بیماریهای دستگاه کلیوی است که به علل مختلف بروز می‌کند. در گذشته تنها راه‌های درمان این سنگها این بود که یا به سنگ اجازه بدهند به طور خودبه‌خود از مجاری ادرار دفع گردد و یا اینکه از طریق یک عمل جراحی باز ( به وسیله ایجاد برشی در روی جدار شکم) آنها را خارج کنند. اما هر دوی این روش‌ها با مشکلاتی همراه هستند.
راه اول تنها درباره سنگ‌های کوچک مقدور است چرا که سنگ‌های بزرگ امکان دفع خودبه‌خودی ندارند. راه دوم هم با خطرات جراحی و عوارض و هزینه‌های خاص این اعمال همراه است. به همین دلیل پزشکان به دنبال روشهای کم‌خطرتر و در دسترس‌تری برای درمان این بیماری بودند که امروزه خوشبختانه به آن دست پیدا کرده‌اند. این روش درمانی که در اصطلاح پزشکی eswl نام دارد و مردم آن را به نام سنگ‌شکن می‌شناسند در اصل از امواج صوتی پرقدرت استفاده می‌کند. این امواج صوتی پرقدرت توسط دستگاهی از بیرون بدن به سمت سنگ‌های کلیه تابانیده می‌شوند و بدون ایجاد آسیب در بافت‌های دور و اطراف، تنها سنگ را خرد می‌کنند. سپس خرده‌سنگ‌های حاصله توسط جریان عادی ادرار از مجاری ادراری دفع می‌شوند.
نحوه عمل
عملکرد این روش درمانی به این صورت است که امواج صوتی پرقدرت توسط دستگاه سنگ‌شکن از بیرون بدن بدون هیچ‌گونه برش یا آسیبی به سطح پوست یا عضلات به راحتی به سمت سنگ‌های کلیه فرستاده می‌شوند. انرژی این امواج توسط سنگ جذب میشود و در نهایت باعث تخریب سنگ می‌گردد. طی مدت انجام این عمل، بیمار در وضعیتی که برای انجام عمل سنگ‌شکنی راحت باشد روی تخت دراز می‌کشد. برای اینکه بیمار درد و ناراحتی احساس نکند، مسکن هم به او داده میشود. برای تعیین دقیق محل کلیهها از گرافی اشعه ایکس استفاده میشود. ابتدا از امواج صوتی با قدرت اندک استفاده میشود اما اگر این امواج در شکستن سنگ ناموفق باشند، بر قدرت آنها افزوده میشود تا به حدی برسند که سنگ را بشکنند. بهطور متوسط به هر سنگ حدود 200 پالس صوتی زده میشود تا در نهایت سنگ را بشکند. در هنگام ارسال هر یک از این پالس‌ها بیمار صدای ارسال پالس را می‌شنود.
نتیجه حاصل از این اقدامات این است که سنگ بزرگ به تعدادی خرده سنگ تقسیم میشود که برخلاف سنگ بزرگ ابتدایی، امکان خروج خود به خودی آنها با جریان ادرار وجود دارد. البته باید توجه داشت که محدودیت‌هایی هم در این راه موجود است. بهطور مثال، سنگ‌های بسیار بزرگ (عمدتا سنگ‌های بزرگ‌تر از 2 سانتی‌متر) را نمی‌توان با این روش درمان کرد. علاوه بر این برخی از سنگها به قدری سفت و محکم هستند که نمی‌توان آنها را با این روش خرد کرد. پس جنس سنگ نیز مهم است و انتخاب شیوه درمانی باید براساس نوع سنگ توسط یک متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری صورت گیرد.
عوارض
بهطور کلی این روش عوارض چندانی را در پی ندارد و بروز عوارض و مشکلات پس از انجام eswl چندان زیاد نیست. یکی از عوارض، بروز درد در طی انجام eswl است که با تجویز مسکن قبل از انجام درمان می‌توان آن را کاهش داد. ممکن است کبودی مختصری در محل ایجاد شود که ظرف چند روز برطرف میشود. در ضمن ممکن است طی ساعات اولیه مقداری خون در ادرار قابل مشاهده باشد که آن هم به مرور برطرف میشود اما اگر شدید بود، بهتر است با پزشک مشورت شود. همان‌طور که گفته شد هدف از انجام eswl این است که سنگ‌های بزرگ به سنگ‌ریزه‌های کوچکی تبدیل شوند که قادر به دفع از مجاری ادرار باشند. عبور این سنگها ممکن است طی روزهای آتی باعث بروز درد و ناراحتی شود که قابل انتظار است. اگر سنگها به اندازه کافی به تکه‌های ریز و قابل عبور خرد شده باشند احتمال بروز این درد و ناراحتی هم کمتر است. در طی انجام این درمان (یعنی )eswl نیازی به بی‌هوشی عمومی یا خواب‌‌آلود کردن بیمار نیست و بنابراین عوارض بی‌هوشی نیز برای فرد ایجاد نمی‌شود.
کل عمل طی حدود 40 تا 60 دقیقه کامل میشود. بیمار در بیمارستان بستری نمی‌شود و بهطور معمول در همان روز از محل انجام eswl مرخص می‌گردد.
توصیه‌های قبل از انجام سنگ‌شکن
اولین توصیه ما این است که حداقل از یک هفته قبل، مصرف سیگار را کنار بگذارید. سعی کنید ورزش و فعالیت‌های بدنی را به میزان مناسب در برنامه خود بگنجانید، چرا که هرچه آمادگی بدنی شما بیشتر باشد، دفع سنگ بهتر صورت خواهد گرفت. حتما نام تمام داروهای مصرفی خود را به اطلاع‌پزشک معالج برسانید. به‌ویژه داروهایی مثل آسپیرین که روی سیستم انعقاد خون اثر می‌گذارند، ممکن است لازم شود طی روزهای قبل قطع گردند. طی انجام سنگ‌شکن هم آرام باشید و اضطراب چندانی به خود وارد نکنید. سعی کنید طی انجام سنگ‌شکن حرکت نکنید چون برای پزشکی که در حال انجام سنگ‌شکن است، مشکل‌ساز می‌شوید.
توصیه‌های بعد از سنگ‌شکن
به مقدار زیاد از مایعات استفاده کنید چرا که این کار باعث تسهیل دفع سنگ از بدن شما میشود.
وجود مقدار اندکی از درد و ناراحتی قابل انتظار است و حتی ممکن است در ادرار خود اندکی خون ببینید. در ضمن توجه داشته باشید که طی روزهای آتی ممکن است در ادرار شما سنگ‌ریزه نیز دیده شود. اما به هر حال اگر درد شدید، خونریزی شدید، تب و یا ضعف و بی‌حالی را تجربه کردید حتما به پزشک یا نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید.
در موارد زیر معمولا پزشکان ترجیح می‌دهند به جای eswl از روشهای دیگری برای درمان سنگها استفاده کنند:
1) وجود عفونت یا سرطان در کلیهها
2) ابتلا به یک اختلال خون‌ریزی‌دهنده یا انعقادی
3) بارداری، چرا که امواج صوتی قدرتمند و حتی اشعه ایکس ممکن است برای جنین مضر باشند.
4) وجود اختلالات ساختمانی در کلیهها
5) برخی از سنگ‌هایی که از کلیه به درون حالب افتاده‌اند.
برچسب: ،
راه اول تنها درباره سنگ‌های کوچک مقدور است چرا که سنگ‌های بزرگ امکان دفع خودبه‌خودی ندارند. راه دوم هم با خطرات جراحی و عوارض و هزینه‌های خاص این اعمال همراه است. به همین دلیل پزشکان به دنبال روشهای کم‌خطرتر و در دسترس‌تری برای درمان این بیماری بودند که امروزه خوشبختانه به آن دست پیدا کرده‌اند. این روش درمانی که در اصطلاح پزشکی eswl نام دارد و مردم آن را به نام سنگ‌شکن می‌شناسند در اصل از امواج صوتی پرقدرت استفاده می‌کند. این امواج صوتی پرقدرت توسط دستگاهی از بیرون بدن به سمت سنگ‌های کلیه تابانیده می‌شوند و بدون ایجاد آسیب در بافت‌های دور و اطراف، تنها سنگ را خرد می‌کنند. سپس خرده‌سنگ‌های حاصله توسط جریان عادی ادرار از مجاری ادراری دفع می‌شوند.
نحوه عمل
عملکرد این روش درمانی به این صورت است که امواج صوتی پرقدرت توسط دستگاه سنگ‌شکن از بیرون بدن بدون هیچ‌گونه برش یا آسیبی به سطح پوست یا عضلات به راحتی به سمت سنگ‌های کلیه فرستاده می‌شوند. انرژی این امواج توسط سنگ جذب میشود و در نهایت باعث تخریب سنگ می‌گردد. طی مدت انجام این عمل، بیمار در وضعیتی که برای انجام عمل سنگ‌شکنی راحت باشد روی تخت دراز می‌کشد. برای اینکه بیمار درد و ناراحتی احساس نکند، مسکن هم به او داده میشود. برای تعیین دقیق محل کلیهها از گرافی اشعه ایکس استفاده میشود. ابتدا از امواج صوتی با قدرت اندک استفاده میشود اما اگر این امواج در شکستن سنگ ناموفق باشند، بر قدرت آنها افزوده میشود تا به حدی برسند که سنگ را بشکنند. بهطور متوسط به هر سنگ حدود 200 پالس صوتی زده میشود تا در نهایت سنگ را بشکند. در هنگام ارسال هر یک از این پالس‌ها بیمار صدای ارسال پالس را می‌شنود.
نتیجه حاصل از این اقدامات این است که سنگ بزرگ به تعدادی خرده سنگ تقسیم میشود که برخلاف سنگ بزرگ ابتدایی، امکان خروج خود به خودی آنها با جریان ادرار وجود دارد. البته باید توجه داشت که محدودیت‌هایی هم در این راه موجود است. بهطور مثال، سنگ‌های بسیار بزرگ (عمدتا سنگ‌های بزرگ‌تر از 2 سانتی‌متر) را نمی‌توان با این روش درمان کرد. علاوه بر این برخی از سنگها به قدری سفت و محکم هستند که نمی‌توان آنها را با این روش خرد کرد. پس جنس سنگ نیز مهم است و انتخاب شیوه درمانی باید براساس نوع سنگ توسط یک متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری صورت گیرد.
عوارض
بهطور کلی این روش عوارض چندانی را در پی ندارد و بروز عوارض و مشکلات پس از انجام eswl چندان زیاد نیست. یکی از عوارض، بروز درد در طی انجام eswl است که با تجویز مسکن قبل از انجام درمان می‌توان آن را کاهش داد. ممکن است کبودی مختصری در محل ایجاد شود که ظرف چند روز برطرف میشود. در ضمن ممکن است طی ساعات اولیه مقداری خون در ادرار قابل مشاهده باشد که آن هم به مرور برطرف میشود اما اگر شدید بود، بهتر است با پزشک مشورت شود. همان‌طور که گفته شد هدف از انجام eswl این است که سنگ‌های بزرگ به سنگ‌ریزه‌های کوچکی تبدیل شوند که قادر به دفع از مجاری ادرار باشند. عبور این سنگها ممکن است طی روزهای آتی باعث بروز درد و ناراحتی شود که قابل انتظار است. اگر سنگها به اندازه کافی به تکه‌های ریز و قابل عبور خرد شده باشند احتمال بروز این درد و ناراحتی هم کمتر است. در طی انجام این درمان (یعنی )eswl نیازی به بی‌هوشی عمومی یا خواب‌‌آلود کردن بیمار نیست و بنابراین عوارض بی‌هوشی نیز برای فرد ایجاد نمی‌شود.
کل عمل طی حدود 40 تا 60 دقیقه کامل میشود. بیمار در بیمارستان بستری نمی‌شود و بهطور معمول در همان روز از محل انجام eswl مرخص می‌گردد.
توصیه‌های قبل از انجام سنگ‌شکن
اولین توصیه ما این است که حداقل از یک هفته قبل، مصرف سیگار را کنار بگذارید. سعی کنید ورزش و فعالیت‌های بدنی را به میزان مناسب در برنامه خود بگنجانید، چرا که هرچه آمادگی بدنی شما بیشتر باشد، دفع سنگ بهتر صورت خواهد گرفت. حتما نام تمام داروهای مصرفی خود را به اطلاع‌پزشک معالج برسانید. به‌ویژه داروهایی مثل آسپیرین که روی سیستم انعقاد خون اثر می‌گذارند، ممکن است لازم شود طی روزهای قبل قطع گردند. طی انجام سنگ‌شکن هم آرام باشید و اضطراب چندانی به خود وارد نکنید. سعی کنید طی انجام سنگ‌شکن حرکت نکنید چون برای پزشکی که در حال انجام سنگ‌شکن است، مشکل‌ساز می‌شوید.
توصیه‌های بعد از سنگ‌شکن
به مقدار زیاد از مایعات استفاده کنید چرا که این کار باعث تسهیل دفع سنگ از بدن شما میشود.
وجود مقدار اندکی از درد و ناراحتی قابل انتظار است و حتی ممکن است در ادرار خود اندکی خون ببینید. در ضمن توجه داشته باشید که طی روزهای آتی ممکن است در ادرار شما سنگ‌ریزه نیز دیده شود. اما به هر حال اگر درد شدید، خونریزی شدید، تب و یا ضعف و بی‌حالی را تجربه کردید حتما به پزشک یا نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید.
در موارد زیر معمولا پزشکان ترجیح می‌دهند به جای eswl از روشهای دیگری برای درمان سنگها استفاده کنند:
1) وجود عفونت یا سرطان در کلیهها
2) ابتلا به یک اختلال خون‌ریزی‌دهنده یا انعقادی
3) بارداری، چرا که امواج صوتی قدرتمند و حتی اشعه ایکس ممکن است برای جنین مضر باشند.
4) وجود اختلالات ساختمانی در کلیهها
5) برخی از سنگ‌هایی که از کلیه به درون حالب افتاده‌اند.
برچسب: ،
امتیاز:
بازدید: