سرطان روده بزرگ چيست ؟
در اين بيماري سلولهاي سرطاني در داخل بافت روده شروع به تكثير مي كنند. اگر چه اين سرطان از جمله معمولترين سرطانهاي بشر به حساب مي آيد اما بدليل بهبود روشهاي غربالگري و تشخيصي ، تعداد موارد جديد اين بيماري و مرگ ناشي از آن بطور قابل ملاحظه اي كاهش يافته است.
اين بيماري در هر سني بروز مي يابد اما ميزان بروز در سن بالاي ۵۰سال بيشتر است.زمانيكه در مراحل اوليه تشخيص داده مي شود.اين سرطان درمانپذير است اما تشخيص آن در اين مراحل هيچگونه علامتي ندارد.
روده برزگ بخشي از سيستم گوارشي شامل مري، معده، روده هاي بزرگ و كوچك
مي باشند. روده باريك از انتهاي معده شروع شده و به روده بزرگ ختم مي شود و سپس روده بزرگ نيز از آنجا تا محل مقعد ادامه مي يابد، روده بزرگ شامل دو بخش است. بخش اول اصطلاحاً كولون ناميده مي شود. كه حدود ۱۸۰ سانتي متر طول دارد. بخش دوم نيز راست روده است كه طول آن به ۱۵ تا ۲۵ سانتي متر مي رسد.
اطلاعات عمومي درباره سرطان روده بزرگ:
نكات كليدي اين مبحث
* سرطان روده بزرگ بيماري است كه در آن سلولهاي بدخيم ( سرطاني ) در بافت روده بزرگ تشكيل مي شوند . * سن و تاريخچه بيماري در ريسك بوجود آمدن سرطان روده بزرگ نقش دارند . * علائم احتمالي سرطان روده بزرگ شامل تغييرات در اجابت مزاج و يا وجود خون در مدفوع است .
* آزمايشاتي كه انتهاي روده بزرگ ( ركتوم ) و يا بافت روده بزرگ و يا خون د رمدفوع را بررسي مي كند در تشخيص و يافتن سرطان روده بزرگ مورد استفاده قرار ميگيرد .
* فاكتورهاي مخصوصي در انتخاب درمان و پيش آگهي تاثير دارد ( شانس بهبودي )
سرطان روده بزرگ بيماري است كه در آن سلولهاي بدخيم سرطاني در بافت روده بزرگ تشكيل مي شوند . روده بزرگ قسمتي از جهاز هاضمه را در بدن انسان تشكيل ميدهد جهاز هاضمه در پروسه جذب مواد غذايي ( ويتامين ها ، مواد كاني ، كربوهيدراتها ، چربيها ، پروتئين ها و آب ) از غذاهاي مختلف و همچنين دفع مواد زائد از بدن فعاليت مي كند .
جهاز هاضمه از مري – معده – روده كوچك و روده بزرگ تشكيل شده است ۶ فوت اوليه روده بزرگ را كولون و ۶ اينچ انتهاي روده بزرگ را راست روده و كانال مقعد ناميده مي شوند كانال مقعد به مقعد ختم مي شود ( سوراخي كه روده بزرگ را به خارج از بدن متصل مي سازد ) .
* سن و تاريخچه بيماري در ريسك بوجود آمدن سرطان روده بزرگ نقش دارند :
فاكتورهاي ريسك شامل :
* سن بالاي ۵۰ سال
* تاريخچه سرطان روده بزرگ يا راست روده د ر فاميل
* تاريخجه سرطان روده بزرگ و راست روده ، تخمدان ، رحم و سرطان پستان در هر شخص
* تاريخچه ابتلاء به پوليپ در روده بزرگ
* تاريخچه ابتلاء به كوليت السروز ( زخمهاي متعدد در سلولهاي پوششي روده بزرگ )
* بعضي از بيماريهاي ارثي مانند پوليپ هاي آدنوماتو فاميلي و سرطان فاميلي غير پوليپي روده بزرگ ( سندرم لينچ )
* علائم احتمالي سرطان روده بزرگ شامل تغييرات در اجابت مزاج ويا وجود خون در مدفوع
اين علائم و همچنين ساير علائم ممكن است بعلت سرطان روده بزرگ و يا بعلت بيماريهاي ديگر بوجود آيد .
- تغييرات در اجابت مزاج
- خون ( خون قرمز يا خون تيره ) در مدفوع
- اسهال ، يبوست و يا احساس عدم تخليه كامل دستگاه گوارش
- كاهش در قطر يا كاليبر مدفوع
- ناراحتي عمومي شكم ( دفع درد ناك گاز شكم ، نفخ ، احساس پري و يا دردهاي دل پيچه اي ) ( شكم درد عمومي )
-كاهش وزن بدون علت
- خستگي ثابت
- استفراغ
آزمايشاتي كه انتهاي روده بزرگ ( ركتوم ) و يا بافت روده بزرگ و يا خون در مدفوع را بررسي مي كند در تشخيص و يافتن سرطان روده بزرگ مورد استفاده قرار ميگيرند :
-تست خون نهفته در مدفوع :
نمونه كمي از مدفوع كه درمحفظه اي قرار مي گيرد به دكتر يا آزمايشگاه تحويل داده مي شود . اين تست خون نهفته در مدفوع را آزمايش مي كند .
-معاينه مقعد توسط انگشت دست ( توسط پزشك ) پزشك و يا پرستار پس از پوشيدن دستكش و آغشتن آن به ژل مخصوص انگشت را داخل مقعد بيمار كرده و بدنبال توده يا نقاط غير طبيعي ميگردد و از مدفوع بدست آمده آزمايش خون نهفته بعمل مي آورد .
- تنقيه باريم :
روشي كه در آن با ريم مايع به داخل روده بزرگ از طريق مقعد تنقيه ميگردد با ريم يك فلز سفيد نقره اي است كه در تصوير دستگاه گوارش پائيني توسط اشعه ايكس كمك كننده است .
- سيگموئيدوسكوپي :
دستگاهي است كه توسط آن دكتر ( لوله نازك نوري ) انتهاي روده بزرگ را براي يافتن پوليپ ، تومور و يا نقاط غير طبيعي مورد آزمايش قرار ميدهد اگر در حين آزمايش پوليپ و يا بافت غير طبيعي يافت شود پزشك مي تواند آنها را بردارد و جهت آزمايش بهتر از ميكروسكوپ استفاده نمايد .
- كولونسكوپي :
بررسي سراسري داخلي روده بزرگ توسط كوئونكسوپ ( لوله نازك نوري ) كه از مقعد وارد مي شود اگر در طول آزمايش پزشك پوليپ و يا نقاط غير طبيعي يافت شود جهت آزمايش توسط ميكروسكوپ برداشته خواهد شد .
- نمونه برداري ( بيوپسي ) :
برداشتن سلولها و يا بافت ها جهت آزمايش در زير ميكروسكوپ
* فاكتورهاي مخصوصي در انتخاب درمان و پيش آگهي ( شانس بهبودي ) تاثير دارد :
انتخاب درمان ها و پيش آگهي ( شانس بهبودي ) بستگي به مرحله بندي سرطان ( آيا سرطان فقط لايه داخلي پوششي روده بزرگ يا تمام ضخامت روده بزرگ يا به ساير نقاط بدن گسترش يافته باشد ) و همچنين وضعيت سلامتي بيمار دارد .
مراحل سرطان روده بزرگ staging :
نكات كليدي اين مبحث
* پس از اينكه سرطان روده بزرگ تشخيص داده شد بمنظور اينكه آيا سرطان روده بزرگ محدود به روده بزرگ و يا به ساير نقاط بدن انتشار پيدا كرده است آزمايشاتي بعمل مي آيد .
* مراحل مختلف سرطان روده بزرگ عبارت است :
- مرحله ۰ ( سرطان اين سيتو )
- مرحله ۱
- مرحله ۲
-مرحله ۳
- مرحله ۴
پس از اينكه سرطان روده بزرگ تشخيص داده شد بمنظور اينكه آيا سرطان روده بزرگ محدود به روده بزرگ و يا به ساير نقاط بدن انتشار پيدا كرده است آزمايشاتي بعمل مي آيد . فرايند ي كه در آن مشخص ميشود كه آيا سرطان روده بزرگ محدود بوده و يا به نقاط بدن انتشار يافته است را مرحله بندي سرطان مي ناميم . اطلاعاتي كه از فرايند مرحله بندي بدست مي آيد مرحله بيماري را مشخص مي كند دانستن مرحله بيماري در اتخاذ درمان مناسب بسيار مهم است .
مرحله هاي سرطان روده بزرگ در پائين جهت استفاده ذكر شده است:
مرحله صفر
- در مرحله صفر سرطان فقط در سطحي ترين سلولهاي پوششي روده بزرگ يافت مي شود مرحله صفر سرطان اين سيتو نيز گفته مي شود .
مرحله يك I
در مرحله يك انتشار سرطان به جزء لايه هاي پوششي سطحي به لايه دوم و سوم روده بزرگ نيز انتشار پيدا كرده و ديواره داخلي روده نيز درگير شده است ولي سرطان به خارج از ديواره روده بزرگ يا خارج از روده بزرگ انتشار نيافته است معادل مرحله يك را در طبقه بندي دوك A مي گويند.
مرحله دو II
در مرحله دوم سرطان از ديواره روده بزرگ تقريبا خارج شده ولي غدد لنفاوي را گرفتار نكرده است ( عدد لنفاوي ساختمانهاي لوبيائي شكل هستند كه درسرتاسر بدن يافت مي شوند و كار آنها فيلتر كردن مواد در داخل مايع لنف مي باشد و كمك به بدن در مقابله با عفونت و بيماري را مي نمايند ) مرحله دو بيماري در طبقه بندي دوك B مي گويند .
مرحله سوم III
در مرحله سه سرطان غدد لنفاوي را درگير كرده است ولي به ساير نقاط بدن گسترش نيافته است اين مرحله معادل مرحله دوك C مي باشد .
مرحله چهارم IV
در مرحله چهارم سرطان به نقاط ديگر بدن مثل كبد ي يا ريه گسترش پيدا كرده است و اين مرحله معادل دوك D مي باشد .
عود سرطان روده بزرگ:
سرطان عود كرده روده بزرگ به سرطاني گفته مي شود كه پس از درمان مجددا عود يا برگشت نمايد . عود سرطان روده بزرگ ممكن است در روده بزرگ و ياساير نقاط بدن مثل كبد ، ريه ، و يا هر دو باشد .
درمان انتخابي در يك نگاه كلي:
نكات كليد ي اين مبحث
* درمان هاي مختلفي در بيماران مبتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد
* سه نوع درمان استاندارد عبارتند از
* جراحي
* شيمي درماني
* راديو تراپي يا پرتو درماني
* درمانهاي ديگري كه در فرم تجربيات جديد باليني بكار مي رود عبارتند از :
* درمانهاي بيولوژيك
درمانهاي مختلفي در بيماران مبتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد :
درمانهاي مختلف در دسترس بيماران مبتلا به سرطان روده بزرگ هستند . بعضي از آنها استاندارد هستند ( درمانهاي رايج ) و بعضي از آنها بصورت تجربيات درماني باليني مورد استفاده قرار ميگيرند . قبل از شروع درمان بيماران ممكن است كه رغبت خود را در قسمت تجربيات جديد درماني باليني نشان دهند . در درمان بصورت تجربيات درماني باليني كه در حقيقت مطالعه تحقيقاتي از داروي جديدتر و يا تغير در داروهاي قبلي استفاده مي شود و در صورت موفقيت روش جديد جاي روش استاندارد گذشته را ميگيرد .
سه نوع درمان استاندارد مورد استفاده قرار مي گيرد عبارتند از :
جراحي :
جراحي ( برداشتن سرطان توسط عمل جراحي ) شايع ترين نوع درمان است كه در همه مراحل كانسر كولون بكار مي رود پزشك ممكن است سرطان را به يكي از روشهاي زير خارج نمايد .
جراحي محدود و محلي :
اگر سرطان درمرحله بسيار اوليه تشخيص داده شود ممكن است عمل جراحي بدون باز كردن شكم توسط پزشك انجام شود كه اين از طريق عبور لوله از طريق مقعد به داخل روده بزرگ و عمل جراحي از اين طريق انجام ميگيرد به اين طريق برداشتن ضايعه محلي مي گويند . اگر سرطان در يك پوليپ تشخيص داده شود به اين عمل جراحي پوليپكتومي اطلاق ميگردد .
رزكسيون اگر اندازه سرطان بزرگتر باشد پزشك عمل كولكتومي ( برداشتن سرطان بهمراه مقاديري از باقت سالم اطراف آن ) را انجام ميدهد سپس پزشك ممكن است آناستوموز ( دوختن دو طرف سالم روده بزرگ به يكديگر ) را انجام دهد . معمولا پزشك غدد لنفاوي نزديك روده بزرگ را جهت احتمال درگيري توسط سرطان بيرون آورده و در زير ميكروسكوپ آزمايش خواهد نمود .
رزكسيون بهمراه كولستومي :
اگر پزشك قادر به دوختن دو سر روده بزرگ به يكديگر را نداشته باشد منفذي به خارج از بدن تعبيه كرده تا مواد زائد ازآن دفع گردد اين روش كلستومي ناميده مي شود . د ربعضي مواقع كلستومي موقتي است وتا زمانيكه روده بزرگ ترميم شود ادامه مي يابد ولي اگر تمام كولون توسط جراح برداشته شود ممكن است كلستومي دائمي شود .
اگر چه پزشك سرطان را تاجايي كه امكان دارد و درديد او قرار گرفته بيرون خواهد آورد ولي گاهي به بيماران پيشنهاد شيمي درماني پس از عمل جراحي داده مي شود تا اگر سلول سرطاني باقيمانده از بين برده شود . اين روش درمان مكمل ناميده مي شود .
شيمي درماني :
شيمي درماني استفاده از داروها جهت كشتن سلولهاي سرطاني است . شيمي درماني ممكن است از طريق دهان يا از طريق تزريق وريدي و يا تزريق عضلاني باشد كه به اين نوع درمان ها . درمان جامع گفته مي شود بدليل اينكه داروها اول وارد گردش خون شده سپس به اقصي نقاط بدن رفته و ميتوانند سلولهاي سرطاني را در تمام نقاط بدن مورد تهاجم قرار دهند .
( راديو تراپي ) پرتو درماني :
پرتو درماني ازطريق استفاده از اشعه ايكس و ساير پرتو ها جهت كشتن و يا كوچك كردن توده هاي سرطاني بكار مي روند . پرتو درماني ممكن است بصورت پرتو درماني خارجي ( استفاده از دستگاه راديو تراپي در خارج از بدن ) و يا پرتو درماني داخلي باشد پرتو درماني داخلي از طريق استفاده از راديو ايزوتوپ هاي مختلف ( موادي كه پرتو زا مي باشند ) از طريق لوله هاي پلاستيكي كوچك در داخل بدن و در محل تجمع سلولهاي سرطاني بكار مي رود سرطان روده بزرگ ممكن است از طريق راديو تراپي خارجي درمان گردد .
پس از درمان آزمايش خوني كه در آن آنتي ژن كارسينو امبيريوينك ( CEA ) (( ماده اي در خون است كه ممكن است در بيماران مبتلا به سرطان روده بزرگ افزايش يابد )) بهمراه ساير موارد اندازه گيري مي شوند تا از عود بيماري پزشك اطلاع حاصل نمايد .
درمانهاي ديگري در فرم تجربيات و درمانهاي جديد باليني بكار مي روند كه عبارتند از :
درمان بيولوژيكي :
درمان بيولوژيك نوعي درمان است كه در آن توانائي تحريك سيستم ايمني بدن در مقابله با سرطان بعنوان درمان بكار مي رود . موادي كه توسط بدن و يا در آزمايشگاه ساخته شده جهت تقويت و يا ذخيره نمودن دفاع طبيعي بودن در مقابله با بيماريها بكار مي روند . به درمان بيولوژيكي ممكن است متغير پاسخ بيولوژيكي و ايمني درماني نيز اطلاق گردد .
در اين قسمت ممكن است درمانهاي ديگري در فرم تجربيات و درمانهاي جديد باليني بكار رفته باشد كه فعلا ممكن است درمانهاي انجام شده توضيح داده نشده باشد .
درمان انتخابي به توسط مرحله بيماري:
مرحله صفر سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله صفر ممكن است شامل انواع جراحي هاي زير باشد .
* جراحي محلي محدود ( جراحي سرطان بدون باز كردن شكم ) و يا پوليپكتومي ( برداشتن پوليپ ) رزكسيون آناستوموز ( نوعي جراحي كه توسط آن سرطان برداشته شده و دو انتهاي روده بزرگ بهم دوخته مي شود ) اين عمل در زماني انجام مي شود كه توده سرطاني حجيم باشد و امكان جراحي محلي محدود وجود نداشته باشد .
مرحله يك I سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله يك I سرطان روده بزرگ معمولا شامل موارد زير مي شود :
* رزكسيون / آناستوموز ( نوعي جراحي كه توسط آن سرطان برداشته شده و دو انتهاي روده بزرگ بهم دوخته مي شود ) .
مرحله دو II سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله دوم كانسر روده بزرگ شامل موارد زير مي شود :
* رزكسيون / آناستوموز
* درمانهاي جديد تجربي باليني شامل شيمي درماني ، پرتو درماني و درمانهاي بيولوژيك بعد از جراحي
مرحله III سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله سوم روده بزرگ شامل موارد زير مي شود :
* رزكسيون / آناستوموز با يا بدون شيمي درماني
* درمانهاي جديد تجربي باليني
مرحله IV سرطان روده بزرگ :
درمان مرحله چهارم روده بزرگ شامل موارد زير مي شود
* رزكسيون / آناستوموز
* جراحي شامل برداشتن قسمتي از اعضاي ديگر بدن مثل كبد ، ريه و تخمدانها در صورتيكه سرطان گسترش پيدا كرده باشد .
* شيمي درماني
* درمانهاي جديد تجربي باليني با استفاده از شيمي درماني و يا درمانهاي بيولوژيك
* پرتو درماني ممكن است در بعضي بيماران بعنوان درمان تسكيني مورد استفاده قرار گيرد ( علائم بيماري را تخفيف دهد )
درمان انتخابي براي سرطان عود كرده روده بزرگ:
درمان سرطان عود كرده روده بزرگ بستگي به محل برگشت ( عود ) و همچنين وضعيت سلامتي عمومي بيمار را دارد . درمان سرطان عود كرده ممكن است شامل موارد زير باشد .
* جراحي و برداشتن سرطان در كبد ، ريه و يا تخمدان در صورت گسترش به اين نواحي
* عمل جراحي و برداشتن سرطان روده بزرگ ، در صورتيكه محل عود روده بزرگ باشد .
* شيمي درماني بعنوان درمان تسكيني ( جهت برطرف كردن و تخفيف علائم )
* درمانهاي جديد تجربي باليني با استفاده از درمانهاي بيولوژيك و يا شيمي درماني
***اطلاعات تكميلي:
عوامل خطر:
عوامل زير ممكن است شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را در فرد افزايش دهد.
سن:
اكثر افراد مبتلا به اين بيماري سن بالاي ۵۰ سال دارند اما اين بيماري در هر سني اتفاق مي افتد.
رژيم غذايي:
بين اين بيماري و رژيم غذايي پر از چربي و پر انرژي و كم فيبر، رابطه مستقيم وجود دارد.
پوليپ ها:
اين بيماري بصورت رشد توده هاي خوش خيم در جدار روده تعريف مي شود كه معمولاً بعد از سن ۵۰ سالگي شايع است . بنظر مي رسد كه در اين ساختار شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزايش مي دهد.
تاريخچه شخصي :
كسانيكه قبلاً سرطانهاي روده بزرگ داشته اند يا خانمهايي كه مبتلا به سرطان تخمدان، رحم، يا پستان بوده اند. شانس بيشتري جهت ابتلا به اين بيماري دارند.در حال حاضر در بعضي از موارد اين سرطان، ژنهاي مسؤول شناسايي شده اند. لذا قبل از بروز سرطان، چنين افرادي را از نظر حامل ژن بودن مورد بررسي قرار مي دهند.
كوليت اولسروز :
در اين بيماري پوشش جدار روده بزرگ دچار لتهاب شده است.افراد مبتلا به اين بيماري شانس بيشتري جهت ابتلا دارند.
علائم و نشانه ها :
علائم اين بيماري ممكن است شبيه به ساير علائم نظير عفونتها، بواسير و بيماريهاي التهابي روده باشد. بنابراين مراجعه به پزشك به منظور ارزيابي بهتر، لازم و ضروري مي باشد. از آنجايي كه در مراحل اوليه اين بيماري با موفقيت قابل درمان است. در صورت مشاهده هر كدام از علائم زير به پزشك مراجعه نمائيد.
- وجود هرگونه تغيير در عادات دفعي روده نظير اسهال، يبوست يا كاهش قطر مدفوع كه بيش از يك روز طول بكشد.
- خونريزي از راست روده يا وجود خون در مدفوع
- دردهاي قولنجي معده
- استفراغ
- ضعف و خستگي
- يرقان و زردي پوست يا صلبيه ( سفيدي چشم )
در بعضي از موارد ممكن است فرد مبتلا به سرطان بوده اما هيچگونه علامتي نداشته باشد. بنابراين غربالگري در افراد پر خطر مثل افراد بالاي ۵۰ سال ضروري مي باشد.
·غربالگري و تشخيص:
استفاده از روشهاي غربالگري معمولي در بيماراني كه هرگونه فاكتور خطري داشته باشند يا اينكه علائم مذكور را داشته باشند توصيه مي شود.
از جمله روشهاي تشخيصي كه براي غربالگري اين سرطان مورد استفاده قرار مي گيرد.
مي توان به آزمايشات ذيل اشاره نمود.
معاينه راست روده:
در اين معاينه پزشك با انگشت خون راست روده را معاينه مي كند تا وجود هرگونه مورد را بررسي كرده و در صورت وجود مواد در داخل راست روده آنها را از نظر آغشته بودن با خون مورد بررسي قراردهد.
پروكتوسكوپي :
در اين روش از طريق دستگاههاي خاصي بصورت مستقيم داخل راست روده و قسمتهاي تحتاني روده بزرگ مورد مشاهده قرار مي گيرد. از طريق اين روش نيمي از سرطانها قابل تشخيص هستند. در اين روش ممكن است بيمار احساس فشار كند اما دردي را احساس نخواهد كرد.
كولونوسكوپي:
از طريق اين روش نيز با ابزارهاي خاصي، مشاهده كلي روده بزرگ و راست روده ممكن مي شود. در اين حالت نيز فرد دردي را احساس نخواهد كرد.
در صورت وجود هرگونه توده در طول اين قسمتها نياز است كه بخشي از توده برداشته شود تا در زير ميكروسكوپ از نظر وجود بافت يا سلولهاي سرطاني مورد بررسي قرار گيرد. اين عمل را بيوپسي مي نامند.
پيش آگهي و درمان سرطان روده، به مرحله بيماري ( به اين معنا كه سلولهاي سرطاني فقط بافت پوششي روده را يا تمامي جدار آنرا را درگير كرده اند) و شرايط سلامتي عمومي فرد بيمار بستگي دارد.
بعد از درمان به منظور اندازه گيري نوعي آنتي ژن در خون آزمايش خون داده شده و عكسبرداري انجام مي گيرد تا مشخص شود كه آيا سرطان عود كرده است يا خير.
· مراحل سرطان:
عود سرطان به معناي برگشت دوباره آن بعد از درمان مي باشد. ممكن است عود دوباره در روده بزرگ يا ساير قسمتهاي بدن نظير كبد يا ريه رخ دهد. اگر عود بصورت درگيري تنها يك ناحيه از بدن باشد بايد جراحي انجام شود. اما در صورت درگيري بيش از يك ناحيه و انتشار سرطان در قسمتهاي مختلف بدن ممكن است از روشهاي ديگري نظير شيمي درماني يا راديوتراپي استفاده شود.
· روشهاي درماني:
بطور كلي سه روش درماني جهت درمان سرطان روده بزرگ وجود دارد كه شامل جراحي، پرتودرماني و شيمي درماني است. روش ديگر درماني نيز وجود دارد كه در آن از روشهاي بيولوژي براي درمان استفاده مي شود. البته استفاده از اين روشها در حد مطالعات باليني است.
جراحي :
جراحي شايعترين روش درماني در تمامي مراحل سرطان به حساب مي آيد. اين روش به طرق مختلف انجام شده و براساس نظر پزشك و مرحله سرطان، روشهاي جراحي متفاوت مي باشد.
عوارض جانبي جراحي :
عوارض جانبي جراحي به محل تومور و نوع جراحي بستگي دارد. معمولاً در چند روز اول بعد از جراحي بيمار احساس ناراحتي دارند ولي معمولاً درد با دارو قابل كنترل مي باشد. مدت زمان بهبود بعد از عمل جراحي از بيماري به بيمار ديگر متفاوت است.
پرتو درماني :
در اين روش از اشعه X با انرژي بالاي براي كشتن سلولهاي سرطاني و كوچك نمودن اندازه تومور استفاده مي شود. توليد اشعه مي تواند خارج از بدن و بوسيله ماشينهاي خاص يا در داخل بدن و از طريق موادي كه توليد كننده اشعه هستند، صورت گيرد. پرتو درماني به تنهائي يا همراه با جراحي و شيمي درماني انجام مي گيرد.
عوارض جانبي پرتو درماني :
شايعترين عوارض جانبي پرتودرماني شامل خستگي ، واكنش پوستي در محل برخورد اشعه با پوست و كاهش اشتها مي باشد. بعلاوه ممكن است اين روش منجر به كاهش گلبولهاي سفيد خوني كه از بدن در برابر عفونتها محافظت مي كنند شود. بعضي از اين عوارض قابل كنترل و قابل درمان هستند و در بسياري از موارد اين عوارض دائمي نمي باشند.
شيمي درماني:
اين روش از داروها به منظور كشتن سلولهاي سرطاني استفاده مي شود. اكثر داروهاي ضد سرطاني بصورت تزريق داخلي در بدن يا داخل عضلات مورد استفاده قرار مي گيرند. اما بعضي ديگر نيز به فرم خواركي قابل مصرف هستند. شيمي درماني يك روش درماني سيستميك به حساب مي آيد به اين معنا كه دارو از طريق جريان خون به هر قسمتي از بدن مي رود تا سلولهاي سرطاني را بكشد. در اين روش داروها به صورت دوره اي تجويز مي شوند. يعني دوره درماني با يك دوره استراحت ادامه مي يابد و بعد از آن از نو دروه درماني شروع مي شود. در صورتيكه سلولهاي سرطاني كبد را درگير كرده باشند،مي توان دارو را مستقيماً به شريانهاي تغذيه كننده كبد تزريق نمود.
بعد از آنكه جراح تمامي سلولها و بافت سرطاني را از طريق جراحي برداشت، يك دوره شيمي درماني نيز داده مي شود تا سلولهاي سرطاني باقيمانده نيز در صورت وجود از بين بروند.
عوارض جانبي شيمي درماني :
داروهاي شيمي درماني معمولاً سلولهاي با سرعت تكثير بالا را مورد هدف قرار مي دهند. از آنجايي كه در بدن علاوه بر سلولهاي سرطاني بافتهايي نظير سلولهاي خوني، بافت پوششي سيستم گوارشي و سلولهاي فوليكول مو نيز از سرعت تكثير بالايي برخوردار هستند، لذا ممكن است اين بافتها نيز مورد هدف داروهاي شيمي درماني قرار بگيرد. در نتيجه عوارض جانبي شامل : عفونتها ، خستگي، ريزش موي موقتي، زخمهاي دهاني و يا ساير علايم است.
از جمله مهمترين عوارض جانبي داروهاي شيمي درماني كاهش كلي سلولهاي خوني
مي باشد. از آنجايي كه داروهاي شيمي درماني مغز استخوان را به شدت تحت تأثير قرار مي دهند، ممكن است كم خوني (بصورت كاهش انرژي انجام كارها)، كاهش پلاكتهاي خوني ( بصورت خونريزي) يا كاهش گلبولهاي سفيد ( بصورت افزايش استعداد ابتلا به عفونتها ) ايجاد شود.
معمولاً همه كساني كه از اين روش درماني استفاده مي كنند به تمامي اين علائم مبتلا نمي شوند. به علاوه در طي دوره استراحت و بعد از قطع درمان تمامي اين علايم برطرف مي شوند.
درمانهاي بيولوژيكي :
در اين روش ، بدن به تنهايي در برابر سرطانها مقابله مي كند. در اين روش از موادي استفاده مي شود كه توسط بدن يا اينكه در آزمايشگاهها ساخته مي شوند تا مكانيسمهاي طبيعي دفاعي بدن در برابر بيماريها جهت دهي ، تقويت و حفظ شوند. نام ديگر اين روش ايمني درماني مي باشد.
درمان زماني جواب مي دهد كه سرطان در همان مراحل اوليه شناسايي شود. بسياري از مردم از اينكه راههاي پيشگيري از اين بيماري جدي تا چه حد ساده است، بي خبر مي باشند. اطلاعات خود را در مورد نحوه زندگي و رژيم غذايي بالا ببريد.
سرطان روده به رشد بي رويه سلول هاي بدخيم در داخل روده و يا مقعد اطلاق ميشود. معمولا زنگ خطر از بزرگ شدن بواسير و يا رشد پليپ هايي در داخل روده، به صدا در مي آيد. بواسير معمولا بدون اينكه هيچ گونه علامت خاصي داشته باشد به سرطان تبديل مي شود.
هرچند اين سرطان داراي نشانه هاي زيادي نيست، اما علائم زير بيانگر وجود سرطان در روده و يا ساير بيماري هاي خطرناك در روده و يا مقعد مي باشند:
يبوست و يا اسهال ( براي يك مدت طولاني)
وجود خون در و يا بر روي مدفوع
نفخ و درد شكم، احساس پر بودن شكم
احساس خستگي بيش از اندازه
احساس وجود گاز در معده به طور مكرر
خالي نشدن شكم به طور كامل در هنگام دفع مدفوع
خستگي دائمي
كاهش وزن بدون وجود هيچ گونه دليلي
رشد بيماري معمولا در ۴ مرحله انجام مي پذيرد:
مرحله يك: رشد پليپ هايي در ديواره روده
مرحله دو: سرايت سلول هاي سرطاني به ساير بافت هاي نزديك به روده (گسترش بيماري)
مرحله سه: سرايت به گره هاي لنفاوي دور روده
مرحله چهار: سرايت به ساير قسمت هاي بدن
در حالي كه دليل قطعي سرطان روده شناخته نشده است اما اعتقاد بر اين است كه وراثت و محيط زيست از فاكتورهاي مهم ابتلا به بيماري مي باشند. اين سرطان هم در مردان و هم در زنان ديده شده و تمام افراد بالاي ۵۰ سال به نوعي در معرض ابتلا به آن قرار دارند. كساني كه يكي از افراد خانواده شان داراي بيماري هاي روده اي و يا تورم مخاط روده بزرگ بوده است داراي ريسك بيشتري براي ابتلا مي باشند.
اميد به درمان در مرحله اوليه بسيار بالاست. اما در مراحل بعدي درصد بهبودي تا حد بسيار زيادي كاهش پيدا مي كند.
هر فرد ۵۰ ساله و بالاي آن بايد حتما آزمايش مدفوع بدهد و هر ۵ سال يكبار نيز “سيگموايداسكوپي” شود. در اين آزمايش از يك تيوپ نازك كه داراي چراغي در نوك آن مي باشد براي امتحان لايه هاي داخلي راست روده و قسمت هاي انتهايي روده كه معمولا بيشترين درصد سلول هاي سرطاني و پليپ ها در آن جا رشد مي كنند، استفاده مي شود. آزمايش به هيچ وجه دردناك نبوده و در مطب پزشك هم مي توان آرا انجام داد. در هر حال كليه آزمايشات مي بايست تحت نظر پزشك انجام شود.
هر ۵ تا ۱۰ سال نيز بايد از طريق اشعه X از روده هاي شما عكسبرداري شود. در اين روش ابتدا از طريق داروهاي خاصي عمل تنقيه انجام شده تا هوا وارد روده ها شود و سپس عكسبرداري انجام مي شود. اين عكس ها مي توانند تمام مشكلات احتمالي موجود در روده ها را نشان دهند. اين آمايش معمولا در مطب دكتر انجام شده و نيازي به بيهوشي ندارد.
عكسبرداري از روده معمولا تنها در موارد پر خطر تجويز مي شود. اين تست تمام قسمت هاي روده را به پزشك نشان داده و در صورت لزوم امكان نمونه برداري از پليپ هاي مشكوك را نيز فراهم مي آورد. اين آزمايش معمولا در بيمارستان انجام مي شود و براي اينكه بيمار احساس ناراحتي نكند ملزم به خوردن داروهاي مسكن است.
يك روش تقريبا جديد براي تشخيص سرطان وجود دارد كه بسيار سريعتر و كم درد تر از عكسبرداري و استفاده از اشعهX و تنقيه مي باشد. اين روش CTكلوگرافي نام دارد. در اين حالت براي ۲ دقيقه به داخل روده ها هوا تزريق مي شود و عكس هاي گرفته شده چيزي در حدود ۱۰ دقيقه بعد آماده مي شوند. كل آزمايش نيز بيش از دو دقيقه به طول نمي انجامد. در اين تست از يك فرستنده مارپيچ CT به همراه يك نرم افزار ويژه استفاده مي شود. اختراع اين دستگاه يك پيشرفت قابل توجه در حيطه شناسايي سرطان روده به شمار مي رود.
اكثر پليپ ها را مي توان به راحتي خارج نمود و نيازي به جراحي نيست. در مراحل اوليه رشد سرطان، آن قسمت از روده كه سرطاني شده را مي توان از طريق جراحي از بدن خارج كرد. زمانيكه سرطان در داخل شكم و انتهاي روده قرار داشته باشد عمل كلستومي انجام مي شود. در طي اين عمل يك شكاف در محل وجود سرطان ايجاد مي شود و سپس آنرا از بدن بيرون مي اورند. بيمار ممكن است در موارد حادتر به شيمي درماني، پرتو درماني و يا جراحي احتياج پيدا كند.
تحقيقات نشان مي دهد كه افرادي كه داراي اضافه وزن هستند و نسبت به سايرين كم تحرك تر مي باشند در معرض خطر بالاتري در ابتلا به اين بيماري قرار دارند. اثبات شده كه پايين آوردن وزن و ورزش كردن ريسك ابتلا به بيماري را به نصف كاهش مي دهد.
رژيم غذايي پر چرب ميزان جريان زرداب صفرا به روده را افزايش مي دهد، همانطور كه مي دانيد اين اسيد در بدن براي هضم غذا استفاده مي شود. محققين به اين نتيجه دست پيدا كرده اند كه ميزان بيش از حد اين اسيد، سلول هاي سرطاني را به فعاليت وا مي دارد و نهايتا ريسك رشد سرطان را زياد مي كند. دانشمندان پيشنهاد مي كنند كه سعي كنيد روزانه بيش از ۳۰% كالري مصرفي خود را از چربي ها نگيريد.
استفاده از رژيم غذايي كه سرشار از مواد فيبردار باشد مي تواند سلاح مناسبي در مقابل سرطان روده باشد. فيبر قسمتي از مواد غذايي است كه در حين فرايند هضم تجزيه نمي شود و به راحتي از دستگاه هاي گوارشي عبور مي كند. فيبرها آبي كه در حين عمليات گوارش آزاد مي شود را جذب مي كنند. اين كار باعث مي شود تا سوخت و ساز بدن روند هماهنگ تري پيدا كند. هرچه غذا مدت زمان كمتري در بدن باقي بماند، مواد زيان آور مدت زمان كمتري پيدا مي كنند تا بتوانند به بدن آسيب برسانند. اين مواد زيان آور به كمك فيبرها خيلي سريعتر دفع مي شوند. بهترين منبع فيبر حبوبات، غلات، سبزيجات و ميوه ها مي باشد .