مركز خريد روغن سوخته و تصفيه روغن سوخته در سراسر كشور ايران

بيماري هاري

مقدمه و اهميت موضوع:

هاري يك بيماري حاد و كشنده ويروسي سيستم مركزي است كه مخصوص گوشت­خواران اهلي و وحشي بوده انسان و ساير حيوانات خونگرم پستاندار بطور  تصادفي و غالباً از طريق گزش  به آن مبتلا مي شوند.

 

اهميت بيماري به دلايل زير مي باشد:

1-  ميزان كشندگي بالا(صددرصد) بطوري كه پس از ظهور علائم باليني چه در انسان و چه در حيوان متاسفانه درمان پذير نبوده و بيمار محكوم به مرگ خواهد بود.

2-  افزايش روند حيوان گزيدگي انساني كه بناچار سالانه مبالغ زيادي صرف خريد سرم و واكسن ضد هاري جهت درمان و پيشگيري مجروحين مي­گردد كه در مورد واكسن كلاً و در مورد سرم بخش اعظم آن از كشورهاي خارج خريداري مي­گردد.

3-  تلفات و خسارت اقتصادي كه بيماري در دام ها ايجاد مي كند.

              

وضعيت و پراكندگي بيماري در جهان:

با وجودي­ كه بيش از يك قرن از كشف واكسن هاري توسط پاستور مي­گذرد به علت تنوع ميزبان­هاي حساس به بيماري در حيوانات اهلي و وحشي نظير گوشت­خواران، علف­خواران، جوندگان، خفاش­ها هنوز بيماري در بيشتر كشورهاي جهان از نواحي قطبي تا مناطق استوايي به صورت آندميك وجود دارد و عليرغم پيشرفت­هاي حاصل در تكنولوژي و علوم پزشكي و پيراپزشكي و مطالعات گسترده دهه اخير با كمال تاسف هنوز درماني براي مبتلايان به هاري پس از ظهور علايم باليني وجود ندارد. بطويكه عليرغم عدم گزارش­دهي بسياري از كشورها ساليانه نزديك به 6 ميليون نفر در دنيا عليه هاري واكسينه شده حدود 000/500 نفر با فجيع ترين وضعي در اثر اين بيماري جان مي­سپارند.

 

وضعيت بيماري در ايران:

دركشور ما هم مشكل هاري وحشي و هم گرفتار هاري اهلي مي­باشيم. هاري حيواني به صورت آندميك در تمام استان­هاي كشور كم و بيش وجود دارد اما در مناطق جنگي و كوهستاني شيوع آن بيشتر است. مخازن هاري وحشي در نقاط كوهستاني گرگ و روباه مي­باشد. مخازن هاري شهري معمولاً سگ­هاي ولگرد و در موارد كمي گربه­ها هستند. ضمناً هر ساله تعداد زيادي از دام­هاي اهلي در اثر ابتلاي به هاري تلف شده و زيان هاي اقتصادي فراواني را بوجود مي آورند.

 

عامل بيماري:

ويروسي است نوروتروپ كه از گروه رابدوويروس­ها، ويروس هاري در حرارت 50 درجه سانتي­گراد در عرض 15  دقيقه و در حرارت 60 درجه سانتي­گراد در عرض 35 ثانيه و در حرارت 100 درجه سانتي­گراد در عرض چند ثانبه ازبين مي­رود. بنابر اين براي ضد عفوني كردن وسايل آْلوده كافي است چند دقيقه آن­ها را بجوشانند، فنل، الكل، و فرمل سريعاً ويروس را از بين مي­برند.

 

راه­هاي سرايت بيماري:

1.       راه گاز گرفتن: اصلي ترين راه (درگربه سانان از طريق كشيدن پنجول نيز ممكن است).

2.       راه پوست: بيماري هاري از راه پوست سالم قابل سرايت نيست ولي اگر كوچكترين خراش يا زخمي در جلد وجود داشته باشد قابل انتقال خواهد بود.

3.       راه مخاط: امكان پذير است، بنابر اين سگ ها و گربه هاي به ظاهر سالم در اواخر دوره كمون بيماري، مي توانند از طريق ليسيدن لب و چشم و بيني كودكاني كه با آنها بازي مي كنند صاحبان خود را به بيماري هاري مبتلا نمايند.

4.       راه تنفس: امكان پذير است (خصوصاً در غارهايي كه خفاش آلوده زندگي مي كند).

5.       انتقال از راه دستگاه گوارش: بعيد است ولي حيوانات گوشت­خوار ممكن است بندرت از خوردن لاشه حيوانات تلف شده از بيماري هاري به اين بيماري مبتلا شوند. ضمناً بايستي از خوردن گوشت و ساير فراورده­هاي دام­هاي مبتلا به هاري خودداري شود.

6.       انتقال از راه جفت: بعيد نيست.

7.       انتقال از طريق وسايل آلوده: بعيد است (چون ويروس هاري بي­هوازي است).

8.       انتقال بيماري از انسان به انسان: در موارد نادر.

 

هاري در حيوانات:

كليه حيوانات خونگرم، پستاندار اهلي و وحشي اعم از گوشتخوار، علفخوار، پرندگان، خفاش­ها نسبت به بيماري هاري حساس هستند كه اين تعداد ميزبان­هاي مختلف موجب گسترش وسيع بيماري شده است. مسئله هاري شهري در ايران بيشتر مربوط به سگ و در موارد كمي گربه و ساير حيوانات است.

 

علائم بيماري در حيوانات:

دوره نهفتگي در سگ و گربه معمولاً 3 ـ 2 هفته و گاهي چند ماه است. در حيوانات ديگر دوره كمون بر حسب نوع حيوان فرق مي­كند و در غير گوشتخواران طولاني تر از گوشتخواران مي­باشد. نكته جالبي كه بايد به آن اهميت داده شود اين است كه در سگ و گربه 3 تا 10 روز قبل از علائم باليني ( بندرت بيشتر از 3 روز ) ويروس در بزاق حيوان وجود دارد و مي تواند بيماري را انتقال دهد. به عبارت ديگر اگر سگ و گربه در زمان گزش آلوده به هاري باشند علائم باليني حداكثر 5 تا 8 روز بعد در حيوان ظاهر خواهد شد. خوشبختانه با بررسي­هايي كه توسط كارشناسان انستيتو پاستور ايران در نقاط مختلف كشور بر روي خفاش ها به عمل آمده تا كنون مورد مثبتي مشاهده نشده است.

 

علائم بيماري در حيوان:

اولين علامت بيماري در رفتار و عادات حيوان مي باشد، بطوريكه يا:

بيش از اندازه به صاحب خود انس و الفت پيدا مي كند و مثل اينكه از او استعانت مي طلبد يا

عصباني و بد خو گرديده غذاي خود را بخوبي نمي خورد.

پيشرفت بيماري در موارد كمي به صورت فلجي (هاري ساكت) در آمده حيوان به گوشه اي پناه برده ابتدا دست ها سپس پاها و بعد ساير اندام ها فلج شده و در اثر فلج دستگاه تنفس تلف مي شود.

ولي در بيشتر مواقع پس از گذشت دوره تغيير رفتار، حيوان پريشان و مضطرب و كم كم به صورت وحشي و درنده در آمده به گاز گرفتن سنگ و چوب و اشيا مختلف پرداخته و خانه خود را ترك و بدون مقصد به هر جا مي رود و به هر كس و هر حيوان كه سر راه او باشد حمله مي­كند، پس از مدتي در اثر دوندگي زياد و گرسنگي و تشنگي به علت عدم امكان بلع كف از دهانش سرازير شده و مرتباَ به زمين مي­خورد، صداي پارس حيوان خشن و ناموزون و بريده و حالت درندگي در چهره اش هويدا مي­باشد. سگ ها اغلب به وسيله مردم كشته مي­شوند و اگر فرار كند بزودي در اثر فلج دستگاه تنفسي خواهد مرد. گربه پس از طي دوره كمون به محل تاريكي مي­رود و اگر با چراغ به آن جا بروند به افراد حمله مي­كند و در مورد هاري پنجه هاي گربه مثل دندان سگ يا گرگ عمل مي­كند زيرا گربه دائماَ مشغول ليسيدن پنجه هايش مي­باشد و مرتب پنجه ها آلوده به بزاق مي­شوند و موقع پنجه كشيدن بر روي دست و پا يا صورت انسان بيماري را ا ز راه خراش انتقال مي­دهد.

در حيوانات نشخوار كننده علائم هاري متفاوت است ولي همگي مشكلاتي از نظر بلع پيدا مي­كنند و آب و كف از دهان­شان سرازير مي شود. در چنين مواردي به هيچ­وجه نبايد دست را داخل دهان حيوان كرد.

در روباه­ها گاهي دوره كمون طولاني شده و در اين مدت به صورت ناقل سالم در مي­آيند. در خفاش­ها نيز چنين است و گاهي دوره كمون تا يك فصل طول مي كشد و در تمام اين مدت حتي بدون اينكه داراي تيتر آنتي بادي باشند بيماري را انتقال مي­دهند. مقدار بزاقي كه گرگ دفع مي­كند خيلي بيشتر از سگ مي­باشد. ضمناَ در يك بررسي سگي كه با ويروس نوع اتيوپپي آلوده شده بود پس از ظهور علائم باليني به تدريج بهبودي يافته و به تناوب مدت 305 روز ويروس رادر بزاق خود داشته. پس امكان ناقل سالم بودن در سگ هم وجود دارد.

 

علائم بيماري در انسان:

بيماري در انسان داراي 4 مرحله است كه عبارتند از:

الف) دوره كمون بيماري: بين 2 تا 8 هفته و گاهي كمتر تا 5 روز و به طور نادر تا 1 سال و بيشتر.

عوامل موثر در دوره كمون:

       فاصله محل گاز گرفتگي تامغز: هر چه اين فاصله كمتر باشد بيماري زودتر ظاهر خواهد شد.

       وسعت جراحات: هر چه وسعت جراحات بيشتر باشد انتشار ويروس بيشتر و دوره كمون كوتاه تر خواهد بود.

       نوع حيوان مهاجم: گاز گرفتگي به وسيله حيوانات وحشي خصوصاَ گرگ خطرناك و سريع الانتشارتر از گزش حيوانات اهلي است.

       كيفيت محل گاز گرفتگي: گاز گرفتگي­هايي كه از روي لباس انجام گيرد دوره كمون بيشتري از موارد مشابه در نقاط عريان بدن را خواهد داشت.

       سن: در بچه ها دوره كمون كوتاه تر از بزرگسالان مي باشد.

       عوامل ديگر: عوامل ديگري مثل حدت ويروس و راه ورود ويروس در دوره كمون بيماري موثرند(اگر ويروس ا زراه تنفس وارد شوند دوره كمون كوتاه­تري خواهد داشت).

 

ب) دوره مقدماتي بيماري: اين دوره 2 تا 3 روز قبل از ظهور علائم اصلي بيماري بوده و دو تا سه روز و گاهاَ يك هفته تا ده روز بطول مي انجامد.

نشانه هاي مهم اين دوره:

       خستگي، بي­اشتهايي، افسردگي، بي­قراري، تف­اندازي، سوزش و خارش و گاهي درد محل گزيدگي، هيجان، تحريك پذيري، بي­خوابي، تب و دردهاي شكمي.

 

ج) دوره بر انگيختگي(مهم ترين علائم):

       تحريك پذيري شديد، بيمار در اثر كوچكترين صدا يا نور يا ساير محرك­ها به شدت متشنج شده و دچار انقباضات شديد عضلاني شده، خود را به در و ديوار زده و اطراف دهان را كف  مي­پوشاند.

       عطش، بيمار عطش فراوان داشته ولي به علت انقباض عضلات گلو قادر به نوشيدن آب نمي­باشد و هنگام نوشيدن عق مي­زند و احساس خفگي مي­نمايد.

       هيدروفوبي، بيمار باديدن يا شنيدن صداي آب به شدت تحريك مي­گردد.

       آئروفوبي، عبور هوا از روي صورت نيز باعث تحريك بيمار مي شود.

نكته: انسان هار بطور كلي نسبت به تمام محرك هاي فيزيكي، شيميايي، حسي، بويايي عكس العمل شديد نشان مي­دهد ولي اين عكس العمل ها و رفتار­هاي تهاجمي 1 تا 5 دقيقه بيشتر طول نكشيده و در فواصل پيدايش آن­ها بيمار خسته و كوفته، آرام و بي­حال بر روي تخت يا زمين مي­افتد.

       صداي بيمار خشن، لب­ها برگشته، نگاه او ثابت و متحير و مردمك چشم متسع و اشك از چشمان وي سرازير مي شود، گاهي حالت لوچي ظاهر مي گردد.

       غالباَ استفراغ شديد و خون آلود وجود دارد.

       قدرت تكلم از بيمار سلب شده صدائي شبيه به صداي حيوان مهاجم از خود در مي­آورد.

       درجه حرارت بدن كمي بالا مي رود و ندرتاَ به 40 درجه مي رسد، عرق در ابتداي بيماري زياد است ولي به تدريج كم مي­شود.

 

د) دوره اغماء: بيمار به تدريج با افزايش و تشديد انقباضات عضلاني و نخوردن غذا و نياشاميدن آب ناتوان و فرسوده شده و در اثر انقباضات شديد عضله قلب و بالاخره فلج دستگاه تنفسي فوت مي­نمايد. ضمناَ نوع فلج در بيمار هار از نوع بالارونده و قرينه مي­باشد به همين جهت گاهي با بيماري گيلن باره اشتباه مي شود. نكته جالب اينكه از ابتدا تا انتهاي بيماري هوش و هواس بيمار پابرجا بوده و به اطرافيان خود با ايما و اشاره توصيه مي كند كه به او نزديك نشوند و اين يك معيار تشخيص براي پزشك معالج مي­باشد

هـ) مرحله مرگ.

تشخيص هاري

مورد مظنون (Suspected): هر نوع تماس مشكوك انسان با بزاق حيوان (تا مدت حداكثر 14 روز در گوشتخواران  و 3 الي 4 ماه در علفخواران) به عنوان حيوان گاز گرفتگي و مشكوك به هاري بوده بايستي ثبت و گزارش گردند.

تشخيص محتمل (Probable): بروز علائم باليني آنسفالو ميليت (ترشح بزاق، سر درد، هيدروفوبي، فتوفوبي و...) با توجه به سابقه بيمار (تماس با بزاق حيوان و يا گزش).

تشخيص قطعي (Define): جداكردن ويروس از مغز و يا بزاق و يا پوست ناحيه گردن و يا مشاهده اجسام نگري درسلول­هاي عصبي مغز.

 

تشخيص هاري در انسان:

الف)  قبل از بروز علائم:

1.       تشخيص هاري در حيوان مهاجم بوسيله دكتر دامپزشك.

2.       تحت مراقبت قرار دادن سگ گزنده به مدت 10 روز تمام، و اگر تا روز تزريق نوبت چهارم واكسن(روز چهاردهم) سگ زنده ماند مسلماَ هار نيست و بايد از ادامه واكسيناسيون شخص گزيده شده خودداري شود.

3.       نمونه برداري از بافت مغز با استفاد ه از كيت هاي مخصوص نمونه برداري.

 

ب) بعد از ظهور علائم و مرگ:

پس از ظهور علائم هاري و به منظور تشخيص قطعي بيماري در انسان پس از فوت مي­بايستي مراتب تلفني با بخش هاري و به منظور نمونه برداري (اتوپسي) اعلام و هماهنگي و اقدام لازم بعمل آيد.

 

درمان:

هر چند بيمار مبتلا به هاري پس از ظهور علائم باليني قاعدتاَ محكوم به مرگ مي­باشد ولي بدليل اينكه سه مورد بهبودي از بيماري در انسان و موارد بيشتري در حيوانات گزارش شده است. بيمار را بايد تحت مراقبت­هاي ويژه قرار داد به اين ترتيب كه او را در يك اطاق كم نور در محلي بي سر و صدا و ساكت  و آرام بستري نموده اقدامات زير را انجام داد:

       تامين تعادل الكتروليتي.

       تزريق داروهاي آرامبخش و ضد تشنج.

       تزريق آنتي بيوتيك در صورت وجود عفونت.

       ساكشن مواد ترشحي از ريه و باز نگهداشتن راههاي تنفسي و در صورت امكان استفاد ه از دستگاه ريه مكانيكي.

 

نكته: افرادي كه از بيماران هار مراقبت مي نمايند بايد قبلاَ بر عليه بيماري هاري واكسينه شده باشند و در تمام مدت تماس از ماسك، دستكش، عينك و گان استفاده نمايند. ضمناَ تمام كساني­ كه با بيمار هار تماس مخاطي داشته يا در معرض تماس با بزاق و تراوشات دهان بيمار قرار گرفته­اند علي الخصوص كه داراي زخم باز يا ترك خوردگي در دست و پا باشند اگر قبلاَ واكسينه نشده اند بايد يكدوره كامل واكسن (پنج نوبت) تزريق نمايند.

 

اقدامات درمان پيشگيري در مورد افراد حيوان گزيده:

افرادي كه مورد گاز گرفتگي حيوانات قرار مي­گيرند اگر بلافاصله و در اسرع وقت به مراكز درمان پيشگيري مراجعه و تحت اقدامات درمان پيشگيري قرار گيرند مي­توان از ابتلاي به بيماري هاري در آن­ها جلوگيري كرد.

 

اين اقدامات عبارتند از:

1.     زدودن و خارج ساختن ويروس هاري از محل زخم:

مهم ترين قسمت پيشگيري از هاري ( تا 50% ) رعايت كامل همين نكته است، براي اين كار لابلاي زخم را با آب تميز و صابون (با استفاد ه از برس) حداقل به مدت 5 تا 10 دقيقه عميقاَ شستشو و در جريان آب روان قرار دهيد.

2.     خارج كردن كف صابون از لابلاي زخم:

با استفاده از شيلنك آب يا پيستوله آب پاش و بوسيله برس، زيرا باقي ماندن صابون بعضي مواد ضد عفوني كننده را كه بدنبال شستشو مورد استفاده قرار خواهد گرفت خنثي مي­كند.

3.     قطع كامل قسمت هاي له شده و نكروزه.

4.     ضد عفوني زخم با الكل 4 تا 70 درجه يا محلول بتادين 1% يا ساير مواد ضد عفوني كننده.

5.     زخم حيوان گزيدگي را نبايد بخيه زد، چون ويروس هاري بي­هوازي بوده و در مقابل نور و اكسيژن هوا خاصيت حياتي خود را از دست مي­دهد. البته در مورد زخم­هاي بسيار عميق كه شريان­هاي خونريزي دهنده دارند استثنائاً مي­توان شريان را بخيه زد كه در اين صورت مي­بايستي مقداري سرم ضد هاري را در داخل زخم انفيلتره نمود.

6.     تزريق سرم ضد هاري:

بخصوص در گزش توسط حيوانات وحشي، متواري شدن حيوان مهاجم، زخم­هاي عميق و متعدد بويژه در ناحيه سر و صورت و گردن يا نوك انگشتان (20 واحد به ازاي هر كيلو گرم وزن، نصف آن در عضله و نصف ديگر در داخل و اطراف جراحت، اگر بيش از 5 ميلي ليتر باشد در دو محل جداگانه تزريق گردد).

7.     تزريق واكسن ضد هاري:

در پنج نوبت در روز هاي 0 ـ 3 ـ 7 ـ 14 ـ 30 ( + 90 ) حتماً در عضله دلتوئيد، در اطفال كمتر از 2 سال در ناحيه فوقاني جانبي ران (10 ـ 7 روز بعد از واكسيناسيون آنتي بادي در بدن شخص ظاهر مي شود).

 

نكته : در افراد زير دز اوليه واكسن 2 به برابر افزايش مي يابد: بيماري مزمن (نظير سيروز كبدي)، نقص ايمني مادر زادي يا ابتلا به ايدز، مصرف كورتيكو استروئيد ها و داروهاي ضد مالاريا، فقر غذايي، مراجعه با تاخير (48 ساعت يا بيشتر)، در افراديكه تزريق واكسن و سرم لازم باشد ولي سرم در دسترس نباشد.

 

عوارض واكسن: ندرتاً سرخي و تورم ناحيه تزريق، تورم غدد لنفاوي مجاور و گاهي سردرد، سرگيجه، تهوع، درد هاي عضلاني، خارش و كهير (كه با مصرف آنتي هيستامين و كورتون و اپي­نفرين برطرف خواهد شد) آنسفاليت ، بسيار ندرتاً 4 ـ 1 هفته بعد از واكسيناسيون.

 

8.     تزريق سرم و واكسن ضد كزاز.

9.     آنتي بيوتيك تراپي: به منظور پيشگيري از عفونت­هاي ثانويه (پني­سيلين، آموكسي­سيلين، سفالكسين) به مدت 10 ـ 7 روز.

10. تحت مراقبت قرار دادن حيوان مهاجم:

به مدت 10 روز، اگر حيوان تلف شد واكسيناسيون تا آخر ادامه مي يابد، و اگر سالم بود حيوان مسلماً هار نيست و ادامه واكسيناسيون لازم نيست.

11. نمونه برداري از حيوان مهاجم مشكوك.

 

برنامة كنترل و پيشگيري در سطح مراكز بهداشتي درماني:

1.    آموزش مردم در زمينة اهميت بيماري، راه­هاي سرايت و راه­هاي جلوگيري از ابتلا به بيماري.

2.    ايجاد هماهنگي بين واحدهاي مختلف مستقر در سطح منطقه از قبيل شهرداري، دامپزشكي، محيط زيست، بخشداري و... جهت اقدامات مربوط به بهسازي محيط و جمع آوري و دفن صحيح زباله و جمع آوري سگهاي ولگرد و ...

3.    جلب همكاري و مشاركت مردم در زمينة جمع آوري و دفن صحيح زباله.

4.    آموزش دامداران و روستائيان در زمينة همكاري با مسئولين دامپزشكي جهت شناسايي و قلاده زدن و واكسيناسيون سگ­هاي خانگي و گله عليه هاري.

5.    آموزش دامداران در زمينة عدم كشتارهاي غير مجاز.

برچسب: ،
ادامه مطلب

همسردارى مدرن را بياموزيد

امروزه شرايط زندگى مشترك ، گونه جديدى از روابط زناشويى را بوجود آورده است و سنت و مدرنيته در كنار هم راهى نو باز كرده اند. ما نكاتى از آن را برايتان بازگو مى كنيم:

1. همسرتان را به عنوان يك مرد بپذيريد و براي شناخت دنياي مردانه او دانش و آگاهي خود را افزايش دهيد.

2. همسر خود را به چشم يك شي‌ء مسؤول ننگريد. بلكه به شخصيت وجودي او احترام بگذاريد.

3. جنبه يا بخش‌هايي از شخصيت شوهرتان را كه باعث تمايز او از سايرين مي‌شود مورد توجه و تحسين قرار دهيد.

4. براي اينكه همسرتان با شما روراست باشد سعي كنيد او را درك كرده و براي افكار و احساساتش ارزش قايل شويد. اگر حرف‌ها و گفته‌هاي او مطابق ميل شما نيست از خود واكنش تند نشان ندهيد زيرا به اين وسيله بذر بي‌اعتمادي در زندگي خود مي‌كاريد.

5. وقتي همسرتان با شما درد دل مي‌كند و راز دلش را با شما در ميان مي‌گذارد، احساساتش را بپذيريد و به او نگوييد كه اسرار درونش ناخوشايند و بي‌رحمانه است‌.

6. به طور مداوم از شوهرتان انتقاد نكنيد زيرا انتقاد پياپي باعث مي‌شود كه شوهرتان از شما فاصله بگيرد.

7. او را به درك نكردن‌، عدم صميميت و بي‌احساس بودن متهم نكنيد. زيرا او درك كردن‌، صميميت و با احساس بودن را به شيوه مردانه نشان مي‌دهد.

8. نيازهاي واقعي شوهرتان را دريابيد. اين امر اتفاق نمي‌افتد مگر اينكه همسرتان اين نيازها را باز گو كند و به همين جهت در مواقع مناسب با لحن ملايم در مورد نيازهايش از وي سؤال كرده و ديدگاههاي واقعي وي را نسبت به خود و زندگي‌تان دريابيد و در نهايت جوابي را كه شوهرتان مي‌دهد بدون انتقاد و جبهه‌گيري بپذيريد.

9. زماني كه همسرتان با شما صحبت مي‌كند به دقت به حرفهاي او گوش فرا دهيد زيرا عدم توجه شما به گفته‌هاي او عدم علاقه شما را نشان مي‌دهد.

10. هيچ وقت از كارهايي كه همسرتان براي جلب محبت شما انجام مي‌دهد انتقاد نكنيد براي مثال وقتي او به شما محبت مي‌كند، آن را بيش از اندازه لوس ندانيد او به شيوه خود ابراز محبت مي‌كند.

11. او را به شيوه خودتان دوست نداشته باشيد بلكه به وجود او نيز اهميت بدهيد. به عنوان مثال اگر در سالگرد ازدواج‌تان‌، هديه‌اي به او مي‌دهيد سعي كنيد از قبل در مورد هديه مورد علاقه‌اش اطلاعاتي به دست آوريد.

12. از همسر خود انتظار نداشته باشيد كه با تمامي طرح‌ها و ايده‌ها و افكار شما موافق باشد و آنها را تحسين كند. واقع بين باشيد و به او اجازه دهيد كه نظرش را هر چند كه برخلاف ميل شما باشد، بيان نماييد.

13. اصرار زيادي براي جلب محبت همسرتان نداشته باشيد و اين نكته را زماني كه وي عصباني است بيشتر مراعات كنيد. در بسياري اوقات حالت روحي او براي ابراز محبت به شما مناسب نيست و اصرار زياد شما منجر به مخالفت شديد او مي‌شود.

14. براي همسر خود نقش يك زن حساس و شكننده را بازي نكنيد. زيرا اين حالت شما باعث مي‌شود كه همسرتان فكر كند شما ضعيف و بي طاقتيد و اگر چيزي بگويد باعث رنجش‌تان مي‌شود. بنابراين سعي مي‌كند كه ارتباط كلامي كمتري داشته باشد و همين امر باعث ناراحتي شما مي‌گردد.

15. سعي كنيد كه در ارتباط با همسرتان همواره هويت خود را به عنوان يك زن و همسر حفظ كنيد. زني كه توجه به روابطش به قيمت از دست دادن هويتش تمام شود به خود و روابطش صدمه مي‌زند. زيرا اين مسئله باعث مي‌شود كه وي خود را بخشنده‌تر و دوست داشتني‌تر از شوهرش ببيند و فكر كند كه همسرش بي‌نهايت خودخواه و ناسپاس است‌. مردها با زني به عنوان همسر در ارتباط دايمي باقي خواهند ماند كه هويت مستقل و قوي خود را حفظ كند.

16. اگر احساس مي‌كنيد كه در روابط خود با همسرتان از عزت نفس پاييني برخورداريد و ميل داريد كه او را واداريد تا در اين زمينه به شما كمك كند كه از احساس خوبي برخوردار شويد اشتباه مي‌كنيد. اين مسئله مشكل شماست شخصاً روي آن كار كنيد و در صورت لزوم از يك روان‌شناس كمك بخواهيد.

17. زماني كه همسرتان از فشار عصبي رنج مي‌برد سعي نكنيد از لحاظ احساسي به او نزديك شويد. زيرا اگر براي صميميت و نزديك شدن به او فشار آوريد فقط او را عصباني‌تر كرده و از خود دور مي‌كنيد. زماني كه استرس او كم شود به حالت عادي خودش بر مي‌گردد.

18. در زندگي زناشويي خويش سعي كنيد خود را مسؤول خوشبختي خود بدانيد. زني كه مسؤوليت خوشبختي زندگي مشترك را فقط بر عهده شوهرش مي‌گذارد يك همسر آزرده و افسرده به بار مي‌آورد.

19. او را به دوست نداشتن و گريزان بودن از همسر و زندگي متهم نكنيد. زيرا وي اعتقاد دارد كه شريك زندگي‌اش را دوست دارد و از او گريزان نيست ولي به نظرش او را متهم به چيزي مي‌كنيد كه در موردش صدق نمي‌كند و اين مسئله موجب كدورت در روابط مي‌شود.

20. وقتي شما در مي‌يابيد كه در ايجاد مشكلات زندگي خود سهم داشته‌ايد و آن را به همسرتان بگوييد عشق و محبت بار ديگر در زندگي‌تان شكوفا مي‌شود. زيرا بعد از آن همسرتان نيز سهم خود را مي‌پذيرد و با كمك شما درصدد رفع مشكل بر مي‌آيد.

برچسب: ،
ادامه مطلب

بيماري هاري

مقدمه و اهميت موضوع:

هاري يك بيماري حاد و كشنده ويروسي سيستم مركزي است كه مخصوص گوشت­خواران اهلي و وحشي بوده انسان و ساير حيوانات خونگرم پستاندار بطور  تصادفي و غالباً از طريق گزش  به آن مبتلا مي شوند.

 

اهميت بيماري به دلايل زير مي باشد:

1-  ميزان كشندگي بالا(صددرصد) بطوري كه پس از ظهور علائم باليني چه در انسان و چه در حيوان متاسفانه درمان پذير نبوده و بيمار محكوم به مرگ خواهد بود.

2-  افزايش روند حيوان گزيدگي انساني كه بناچار سالانه مبالغ زيادي صرف خريد سرم و واكسن ضد هاري جهت درمان و پيشگيري مجروحين مي­گردد كه در مورد واكسن كلاً و در مورد سرم بخش اعظم آن از كشورهاي خارج خريداري مي­گردد.

3-  تلفات و خسارت اقتصادي كه بيماري در دام ها ايجاد مي كند.

              

وضعيت و پراكندگي بيماري در جهان:

با وجودي­ كه بيش از يك قرن از كشف واكسن هاري توسط پاستور مي­گذرد به علت تنوع ميزبان­هاي حساس به بيماري در حيوانات اهلي و وحشي نظير گوشت­خواران، علف­خواران، جوندگان، خفاش­ها هنوز بيماري در بيشتر كشورهاي جهان از نواحي قطبي تا مناطق استوايي به صورت آندميك وجود دارد و عليرغم پيشرفت­هاي حاصل در تكنولوژي و علوم پزشكي و پيراپزشكي و مطالعات گسترده دهه اخير با كمال تاسف هنوز درماني براي مبتلايان به هاري پس از ظهور علايم باليني وجود ندارد. بطويكه عليرغم عدم گزارش­دهي بسياري از كشورها ساليانه نزديك به 6 ميليون نفر در دنيا عليه هاري واكسينه شده حدود 000/500 نفر با فجيع ترين وضعي در اثر اين بيماري جان مي­سپارند.

 

وضعيت بيماري در ايران:

دركشور ما هم مشكل هاري وحشي و هم گرفتار هاري اهلي مي­باشيم. هاري حيواني به صورت آندميك در تمام استان­هاي كشور كم و بيش وجود دارد اما در مناطق جنگي و كوهستاني شيوع آن بيشتر است. مخازن هاري وحشي در نقاط كوهستاني گرگ و روباه مي­باشد. مخازن هاري شهري معمولاً سگ­هاي ولگرد و در موارد كمي گربه­ها هستند. ضمناً هر ساله تعداد زيادي از دام­هاي اهلي در اثر ابتلاي به هاري تلف شده و زيان هاي اقتصادي فراواني را بوجود مي آورند.

 

عامل بيماري:

ويروسي است نوروتروپ كه از گروه رابدوويروس­ها، ويروس هاري در حرارت 50 درجه سانتي­گراد در عرض 15  دقيقه و در حرارت 60 درجه سانتي­گراد در عرض 35 ثانيه و در حرارت 100 درجه سانتي­گراد در عرض چند ثانبه ازبين مي­رود. بنابر اين براي ضد عفوني كردن وسايل آْلوده كافي است چند دقيقه آن­ها را بجوشانند، فنل، الكل، و فرمل سريعاً ويروس را از بين مي­برند.

 

راه­هاي سرايت بيماري:

1.       راه گاز گرفتن: اصلي ترين راه (درگربه سانان از طريق كشيدن پنجول نيز ممكن است).

2.       راه پوست: بيماري هاري از راه پوست سالم قابل سرايت نيست ولي اگر كوچكترين خراش يا زخمي در جلد وجود داشته باشد قابل انتقال خواهد بود.

3.       راه مخاط: امكان پذير است، بنابر اين سگ ها و گربه هاي به ظاهر سالم در اواخر دوره كمون بيماري، مي توانند از طريق ليسيدن لب و چشم و بيني كودكاني كه با آنها بازي مي كنند صاحبان خود را به بيماري هاري مبتلا نمايند.

4.       راه تنفس: امكان پذير است (خصوصاً در غارهايي كه خفاش آلوده زندگي مي كند).

5.       انتقال از راه دستگاه گوارش: بعيد است ولي حيوانات گوشت­خوار ممكن است بندرت از خوردن لاشه حيوانات تلف شده از بيماري هاري به اين بيماري مبتلا شوند. ضمناً بايستي از خوردن گوشت و ساير فراورده­هاي دام­هاي مبتلا به هاري خودداري شود.

6.       انتقال از راه جفت: بعيد نيست.

7.       انتقال از طريق وسايل آلوده: بعيد است (چون ويروس هاري بي­هوازي است).

8.       انتقال بيماري از انسان به انسان: در موارد نادر.

 

هاري در حيوانات:

كليه حيوانات خونگرم، پستاندار اهلي و وحشي اعم از گوشتخوار، علفخوار، پرندگان، خفاش­ها نسبت به بيماري هاري حساس هستند كه اين تعداد ميزبان­هاي مختلف موجب گسترش وسيع بيماري شده است. مسئله هاري شهري در ايران بيشتر مربوط به سگ و در موارد كمي گربه و ساير حيوانات است.

 

علائم بيماري در حيوانات:

دوره نهفتگي در سگ و گربه معمولاً 3 ـ 2 هفته و گاهي چند ماه است. در حيوانات ديگر دوره كمون بر حسب نوع حيوان فرق مي­كند و در غير گوشتخواران طولاني تر از گوشتخواران مي­باشد. نكته جالبي كه بايد به آن اهميت داده شود اين است كه در سگ و گربه 3 تا 10 روز قبل از علائم باليني ( بندرت بيشتر از 3 روز ) ويروس در بزاق حيوان وجود دارد و مي تواند بيماري را انتقال دهد. به عبارت ديگر اگر سگ و گربه در زمان گزش آلوده به هاري باشند علائم باليني حداكثر 5 تا 8 روز بعد در حيوان ظاهر خواهد شد. خوشبختانه با بررسي­هايي كه توسط كارشناسان انستيتو پاستور ايران در نقاط مختلف كشور بر روي خفاش ها به عمل آمده تا كنون مورد مثبتي مشاهده نشده است.

 

علائم بيماري در حيوان:

اولين علامت بيماري در رفتار و عادات حيوان مي باشد، بطوريكه يا:

بيش از اندازه به صاحب خود انس و الفت پيدا مي كند و مثل اينكه از او استعانت مي طلبد يا

عصباني و بد خو گرديده غذاي خود را بخوبي نمي خورد.

پيشرفت بيماري در موارد كمي به صورت فلجي (هاري ساكت) در آمده حيوان به گوشه اي پناه برده ابتدا دست ها سپس پاها و بعد ساير اندام ها فلج شده و در اثر فلج دستگاه تنفس تلف مي شود.

ولي در بيشتر مواقع پس از گذشت دوره تغيير رفتار، حيوان پريشان و مضطرب و كم كم به صورت وحشي و درنده در آمده به گاز گرفتن سنگ و چوب و اشيا مختلف پرداخته و خانه خود را ترك و بدون مقصد به هر جا مي رود و به هر كس و هر حيوان كه سر راه او باشد حمله مي­كند، پس از مدتي در اثر دوندگي زياد و گرسنگي و تشنگي به علت عدم امكان بلع كف از دهانش سرازير شده و مرتباَ به زمين مي­خورد، صداي پارس حيوان خشن و ناموزون و بريده و حالت درندگي در چهره اش هويدا مي­باشد. سگ ها اغلب به وسيله مردم كشته مي­شوند و اگر فرار كند بزودي در اثر فلج دستگاه تنفسي خواهد مرد. گربه پس از طي دوره كمون به محل تاريكي مي­رود و اگر با چراغ به آن جا بروند به افراد حمله مي­كند و در مورد هاري پنجه هاي گربه مثل دندان سگ يا گرگ عمل مي­كند زيرا گربه دائماَ مشغول ليسيدن پنجه هايش مي­باشد و مرتب پنجه ها آلوده به بزاق مي­شوند و موقع پنجه كشيدن بر روي دست و پا يا صورت انسان بيماري را ا ز راه خراش انتقال مي­دهد.

در حيوانات نشخوار كننده علائم هاري متفاوت است ولي همگي مشكلاتي از نظر بلع پيدا مي­كنند و آب و كف از دهان­شان سرازير مي شود. در چنين مواردي به هيچ­وجه نبايد دست را داخل دهان حيوان كرد.

در روباه­ها گاهي دوره كمون طولاني شده و در اين مدت به صورت ناقل سالم در مي­آيند. در خفاش­ها نيز چنين است و گاهي دوره كمون تا يك فصل طول مي كشد و در تمام اين مدت حتي بدون اينكه داراي تيتر آنتي بادي باشند بيماري را انتقال مي­دهند. مقدار بزاقي كه گرگ دفع مي­كند خيلي بيشتر از سگ مي­باشد. ضمناَ در يك بررسي سگي كه با ويروس نوع اتيوپپي آلوده شده بود پس از ظهور علائم باليني به تدريج بهبودي يافته و به تناوب مدت 305 روز ويروس رادر بزاق خود داشته. پس امكان ناقل سالم بودن در سگ هم وجود دارد.

 

علائم بيماري در انسان:

بيماري در انسان داراي 4 مرحله است كه عبارتند از:

الف) دوره كمون بيماري: بين 2 تا 8 هفته و گاهي كمتر تا 5 روز و به طور نادر تا 1 سال و بيشتر.

عوامل موثر در دوره كمون:

       فاصله محل گاز گرفتگي تامغز: هر چه اين فاصله كمتر باشد بيماري زودتر ظاهر خواهد شد.

       وسعت جراحات: هر چه وسعت جراحات بيشتر باشد انتشار ويروس بيشتر و دوره كمون كوتاه تر خواهد بود.

       نوع حيوان مهاجم: گاز گرفتگي به وسيله حيوانات وحشي خصوصاَ گرگ خطرناك و سريع الانتشارتر از گزش حيوانات اهلي است.

       كيفيت محل گاز گرفتگي: گاز گرفتگي­هايي كه از روي لباس انجام گيرد دوره كمون بيشتري از موارد مشابه در نقاط عريان بدن را خواهد داشت.

       سن: در بچه ها دوره كمون كوتاه تر از بزرگسالان مي باشد.

       عوامل ديگر: عوامل ديگري مثل حدت ويروس و راه ورود ويروس در دوره كمون بيماري موثرند(اگر ويروس ا زراه تنفس وارد شوند دوره كمون كوتاه­تري خواهد داشت).

 

ب) دوره مقدماتي بيماري: اين دوره 2 تا 3 روز قبل از ظهور علائم اصلي بيماري بوده و دو تا سه روز و گاهاَ يك هفته تا ده روز بطول مي انجامد.

نشانه هاي مهم اين دوره:

       خستگي، بي­اشتهايي، افسردگي، بي­قراري، تف­اندازي، سوزش و خارش و گاهي درد محل گزيدگي، هيجان، تحريك پذيري، بي­خوابي، تب و دردهاي شكمي.

 

ج) دوره بر انگيختگي(مهم ترين علائم):

       تحريك پذيري شديد، بيمار در اثر كوچكترين صدا يا نور يا ساير محرك­ها به شدت متشنج شده و دچار انقباضات شديد عضلاني شده، خود را به در و ديوار زده و اطراف دهان را كف  مي­پوشاند.

       عطش، بيمار عطش فراوان داشته ولي به علت انقباض عضلات گلو قادر به نوشيدن آب نمي­باشد و هنگام نوشيدن عق مي­زند و احساس خفگي مي­نمايد.

       هيدروفوبي، بيمار باديدن يا شنيدن صداي آب به شدت تحريك مي­گردد.

       آئروفوبي، عبور هوا از روي صورت نيز باعث تحريك بيمار مي شود.

نكته: انسان هار بطور كلي نسبت به تمام محرك هاي فيزيكي، شيميايي، حسي، بويايي عكس العمل شديد نشان مي­دهد ولي اين عكس العمل ها و رفتار­هاي تهاجمي 1 تا 5 دقيقه بيشتر طول نكشيده و در فواصل پيدايش آن­ها بيمار خسته و كوفته، آرام و بي­حال بر روي تخت يا زمين مي­افتد.

       صداي بيمار خشن، لب­ها برگشته، نگاه او ثابت و متحير و مردمك چشم متسع و اشك از چشمان وي سرازير مي شود، گاهي حالت لوچي ظاهر مي گردد.

       غالباَ استفراغ شديد و خون آلود وجود دارد.

       قدرت تكلم از بيمار سلب شده صدائي شبيه به صداي حيوان مهاجم از خود در مي­آورد.

       درجه حرارت بدن كمي بالا مي رود و ندرتاَ به 40 درجه مي رسد، عرق در ابتداي بيماري زياد است ولي به تدريج كم مي­شود.

 

د) دوره اغماء: بيمار به تدريج با افزايش و تشديد انقباضات عضلاني و نخوردن غذا و نياشاميدن آب ناتوان و فرسوده شده و در اثر انقباضات شديد عضله قلب و بالاخره فلج دستگاه تنفسي فوت مي­نمايد. ضمناَ نوع فلج در بيمار هار از نوع بالارونده و قرينه مي­باشد به همين جهت گاهي با بيماري گيلن باره اشتباه مي شود. نكته جالب اينكه از ابتدا تا انتهاي بيماري هوش و هواس بيمار پابرجا بوده و به اطرافيان خود با ايما و اشاره توصيه مي كند كه به او نزديك نشوند و اين يك معيار تشخيص براي پزشك معالج مي­باشد.

 

هـ) مرحله مرگ.

 

تشخيص هاري

مورد مظنون (Suspected): هر نوع تماس مشكوك انسان با بزاق حيوان (تا مدت حداكثر 14 روز در گوشتخواران  و 3 الي 4 ماه در علفخواران) به عنوان حيوان گاز گرفتگي و مشكوك به هاري بوده بايستي ثبت و گزارش گردند.

تشخيص محتمل (Probable): بروز علائم باليني آنسفالو ميليت (ترشح بزاق، سر درد، هيدروفوبي، فتوفوبي و...) با توجه به سابقه بيمار (تماس با بزاق حيوان و يا گزش).

تشخيص قطعي (Define): جداكردن ويروس از مغز و يا بزاق و يا پوست ناحيه گردن و يا مشاهده اجسام نگري درسلول­هاي عصبي مغز.

 

تشخيص هاري در انسان:

الف)  قبل از بروز علائم:

1.       تشخيص هاري در حيوان مهاجم بوسيله دكتر دامپزشك.

2.       تحت مراقبت قرار دادن سگ گزنده به مدت 10 روز تمام، و اگر تا روز تزريق نوبت چهارم واكسن(روز چهاردهم) سگ زنده ماند مسلماَ هار نيست و بايد از ادامه واكسيناسيون شخص گزيده شده خودداري شود.

3.       نمونه برداري از بافت مغز با استفاد ه از كيت هاي مخصوص نمونه برداري.

 

ب) بعد از ظهور علائم و مرگ:

پس از ظهور علائم هاري و به منظور تشخيص قطعي بيماري در انسان پس از فوت مي­بايستي مراتب تلفني با بخش هاري و به منظور نمونه برداري (اتوپسي) اعلام و هماهنگي و اقدام لازم بعمل آيد.

 

درمان:

هر چند بيمار مبتلا به هاري پس از ظهور علائم باليني قاعدتاَ محكوم به مرگ مي­باشد ولي بدليل اينكه سه مورد بهبودي از بيماري در انسان و موارد بيشتري در حيوانات گزارش شده است. بيمار را بايد تحت مراقبت­هاي ويژه قرار داد به اين ترتيب كه او را در يك اطاق كم نور در محلي بي سر و صدا و ساكت  و آرام بستري نموده اقدامات زير را انجام داد:

       تامين تعادل الكتروليتي.

       تزريق داروهاي آرامبخش و ضد تشنج.

       تزريق آنتي بيوتيك در صورت وجود عفونت.

       ساكشن مواد ترشحي از ريه و باز نگهداشتن راههاي تنفسي و در صورت امكان استفاد ه از دستگاه ريه مكانيكي.

 

نكته: افرادي كه از بيماران هار مراقبت مي نمايند بايد قبلاَ بر عليه بيماري هاري واكسينه شده باشند و در تمام مدت تماس از ماسك، دستكش، عينك و گان استفاده نمايند. ضمناَ تمام كساني­ كه با بيمار هار تماس مخاطي داشته يا در معرض تماس با بزاق و تراوشات دهان بيمار قرار گرفته­اند علي الخصوص كه داراي زخم باز يا ترك خوردگي در دست و پا باشند اگر قبلاَ واكسينه نشده اند بايد يكدوره كامل واكسن (پنج نوبت) تزريق نمايند.

 

اقدامات درمان پيشگيري در مورد افراد حيوان گزيده:

افرادي كه مورد گاز گرفتگي حيوانات قرار مي­گيرند اگر بلافاصله و در اسرع وقت به مراكز درمان پيشگيري مراجعه و تحت اقدامات درمان پيشگيري قرار گيرند مي­توان از ابتلاي به بيماري هاري در آن­ها جلوگيري كرد.

 

اين اقدامات عبارتند از:

1.     زدودن و خارج ساختن ويروس هاري از محل زخم:

مهم ترين قسمت پيشگيري از هاري ( تا 50% ) رعايت كامل همين نكته است، براي اين كار لابلاي زخم را با آب تميز و صابون (با استفاد ه از برس) حداقل به مدت 5 تا 10 دقيقه عميقاَ شستشو و در جريان آب روان قرار دهيد.

2.     خارج كردن كف صابون از لابلاي زخم:

با استفاده از شيلنك آب يا پيستوله آب پاش و بوسيله برس، زيرا باقي ماندن صابون بعضي مواد ضد عفوني كننده را كه بدنبال شستشو مورد استفاده قرار خواهد گرفت خنثي مي­كند.

3.     قطع كامل قسمت هاي له شده و نكروزه.

4.     ضد عفوني زخم با الكل 4 تا 70 درجه يا محلول بتادين 1% يا ساير مواد ضد عفوني كننده.

5.     زخم حيوان گزيدگي را نبايد بخيه زد، چون ويروس هاري بي­هوازي بوده و در مقابل نور و اكسيژن هوا خاصيت حياتي خود را از دست مي­دهد. البته در مورد زخم­هاي بسيار عميق كه شريان­هاي خونريزي دهنده دارند استثنائاً مي­توان شريان را بخيه زد كه در اين صورت مي­بايستي مقداري سرم ضد هاري را در داخل زخم انفيلتره نمود.

6.     تزريق سرم ضد هاري:

بخصوص در گزش توسط حيوانات وحشي، متواري شدن حيوان مهاجم، زخم­هاي عميق و متعدد بويژه در ناحيه سر و صورت و گردن يا نوك انگشتان (20 واحد به ازاي هر كيلو گرم وزن، نصف آن در عضله و نصف ديگر در داخل و اطراف جراحت، اگر بيش از 5 ميلي ليتر باشد در دو محل جداگانه تزريق گردد).

7.     تزريق واكسن ضد هاري:

در پنج نوبت در روز هاي 0 ـ 3 ـ 7 ـ 14 ـ 30 ( + 90 ) حتماً در عضله دلتوئيد، در اطفال كمتر از 2 سال در ناحيه فوقاني جانبي ران (10 ـ 7 روز بعد از واكسيناسيون آنتي بادي در بدن شخص ظاهر مي شود).

 

نكته : در افراد زير دز اوليه واكسن 2 به برابر افزايش مي يابد: بيماري مزمن (نظير سيروز كبدي)، نقص ايمني مادر زادي يا ابتلا به ايدز، مصرف كورتيكو استروئيد ها و داروهاي ضد مالاريا، فقر غذايي، مراجعه با تاخير (48 ساعت يا بيشتر)، در افراديكه تزريق واكسن و سرم لازم باشد ولي سرم در دسترس نباشد.

 

عوارض واكسن: ندرتاً سرخي و تورم ناحيه تزريق، تورم غدد لنفاوي مجاور و گاهي سردرد، سرگيجه، تهوع، درد هاي عضلاني، خارش و كهير (كه با مصرف آنتي هيستامين و كورتون و اپي­نفرين برطرف خواهد شد) آنسفاليت ، بسيار ندرتاً 4 ـ 1 هفته بعد از واكسيناسيون.

 

8.     تزريق سرم و واكسن ضد كزاز.

9.     آنتي بيوتيك تراپي: به منظور پيشگيري از عفونت­هاي ثانويه (پني­سيلين، آموكسي­سيلين، سفالكسين) به مدت 10 ـ 7 روز.

10. تحت مراقبت قرار دادن حيوان مهاجم:

به مدت 10 روز، اگر حيوان تلف شد واكسيناسيون تا آخر ادامه مي يابد، و اگر سالم بود حيوان مسلماً هار نيست و ادامه واكسيناسيون لازم نيست.

11. نمونه برداري از حيوان مهاجم مشكوك.

 

برنامة كنترل و پيشگيري در سطح مراكز بهداشتي درماني:

1.    آموزش مردم در زمينة اهميت بيماري، راه­هاي سرايت و راه­هاي جلوگيري از ابتلا به بيماري.

2.    ايجاد هماهنگي بين واحدهاي مختلف مستقر در سطح منطقه از قبيل شهرداري، دامپزشكي، محيط زيست، بخشداري و... جهت اقدامات مربوط به بهسازي محيط و جمع آوري و دفن صحيح زباله و جمع آوري سگهاي ولگرد و ...

3.    جلب همكاري و مشاركت مردم در زمينة جمع آوري و دفن صحيح زباله.

4.    آموزش دامداران و روستائيان در زمينة همكاري با مسئولين دامپزشكي جهت شناسايي و قلاده زدن و واكسيناسيون سگ­هاي خانگي و گله عليه هاري.

5.    آموزش دامداران در زمينة عدم كشتارهاي غير مجاز.

 

برچسب: ،
ادامه مطلب

چگونه مسواك بزنيم !!؟

 

از بچگي از مسواك و مسواك زدن آنقدر شنيده‌ايم و اين كار براي ما چنان تبديل به عادت شده است كه هيچ‌وقت زياد در مورد آن فكر نمي‌كنيم.
اما متاسفانه در مورد اين كار هم مانند هر عادت ديگر ممكن است دچار روزمرگي و در نتيجه اشتباهاتي شويم كه نتيجه‌اش پوسيدگي دندان‌ها و بيماري‌هاي مختلف لثه است.


مسواك نامناسب:
متخصصان انجمن دندانپزشكي آمريكا توصيه مي‌كنند قبل از خريد مسواك به اندازه دهان خود توجه كنيد. اگر براي اين‌كه مسواك وارد دهان شود بيش از حد به فك و آرواره‌تان فشار وارد مي‌كنيد و باز كردن دهان تا آن حد براي شما سخت است، شايد مسواك بزرگي را انتخاب كرده‌ايد. در اين صورت بايد مسواك را با اندازه كوچك‌تري عوض كنيد.

دسته مسواك نيز بايد مناسب و راحت باشد. هر چه مسواك در دهان و دست راحت‌تر قرار گيرد، شما نيز بهتر و كامل‌تر مسواك خواهيد زد.

اما مسواك برقي بهتر است يا مسواك‌هاي دستي معمولي؟
انتخاب ميان اين نوع مسواك‌ها در حقيقت يك انتخاب شخصي است.
خوب است بدانيم كه برقي يا غير برقي بودن مسواك چندان مهم نيست، مهم كسي است كه از آن استفاده مي‌كند.

سر نامناسب مسواك:
متخصصان مي‌گويند ميزان نرمي موي برس است كه مهم بوده و ممكن است اگر نادرست انتخاب شود به لثه آسيب برساند. البته برس مسواك بايد به اندازه كافي محكم باشد تا بتواند پلاك‌هاي دنداني را از بين ببرد، ولي نه تا حدي كه هنگام مسواك زدن به دندان‌ها و لثه‌ها آسيب وارد كند.


دفعات ناكافي مسواك زدن:
دندانپزشك‌ها توصيه مي‌كنند كه حداقل 2 بار در روز به آرامي دندان‌هاي خود را مسواك بزنيد. اگر اين تعداد به 3 بار در روز برسد كه بسيار خوب است. هرچه فاصله زماني ميان دفعات مسواك زدن، طولاني‌تر باشد، احتمال بروز مشكلات دهان و دندان افزايش مي‌يابد.

زمان ناكافي مسواك زدن:
هر بار مسواك زدن دندان‌ها بايد حداقل 2 دقيقه طول بكشد. باز هم اگر اين مدت به 3دقيقه افزايش پيدا كند، بهتر خواهد بود. متخصصان توصيه مي‌كنند دهان را به 4 قسمت تقسيم كرده و هر قسمت را در عرض 30 ثانيه مسواك بزنيم.


زياد و سخت مسواك زدن:
همان طور كه تاكيد مي‌شود 3 بار مسواك در روز ايده‌آل است، اما بيش از 4 بار مسواك زدن در روز ممكن است مشكلاتي را به وجود آورد. مسواك زدن بيش از حد مي‌تواند لثه و ريشه‌هاي دندان را تحريك كند. مسواك زدن شديد نيز مي‌تواند به ميناي دندان صدمه ‌بزند. پس فراموش نكنيم كه به آرامي و براي 2 تا 3 دقيقه مسواك بزنيم.

شيوه نادرست مسواك زدن:
مطمئن شويد كه سطح بيروني و داخلي دندان‌ها و قسمتي كه با آن غذا را مي‌جويد به درستي و كامل مسواك زده‌ايد. همچنين كشيدن مسواك روي سطح زبان خود را فراموش نكنيد.

شروع مسواك زدن:
دندانپزشكان دريافته‌اند اغلب افراد بارها و بارها از يك قسمت دهان خود شروع به مسواك زدن مي‌كنند. در حالي كه بهتر است اين كار را از نقاط مختلفي شروع كنيم تا در قسمتي خاص از مسواك زدن خسته نشويم. چون ممكن است وقتي كه به چهارمين قسمت دندان‌ها مي‌رسيم از اين كار خسته شده باشيم و آن بخش كمتر از بقيه دندان‌ها تميز شود.

فراموش كردن سطوح داخلي دندان‌ها:
اغلب مردم فراموش مي‌كنند كه سطح داخلي دندان‌هاي خود را مسواك بزنند. متخصصان بر اين باورند كه بيشتر مردم مسواك زدن قسمت داخلي دندان‌هاي جلو را بيشتر فراموش مي‌كنند.

نشستن مسواك:
باكتري‌ها مي‌توانند به راحتي در مسواكي كه شسته نشده رشد كنند. پس دفعه بعدي كه مسواك مي‌زنيد، ممكن است باكتري‌هاي رشد يافته‌اي را به دهان و دندان خود وارد كنيد. در ضمن شستشوي مسواك پس از هر بار مسواك زدن، باعث مي‌شود كه‌باقيمانده‌هاي خميردندان نيز از روي آن پاك شود.

خشك نشدن مسواك:
اگر مسواك شما هميشه مرطوب است، مي‌تواند مكاني مناسب براي رشد باكتري‌ها باشد. همچنين اگر برس مسواك همواره خيس بماند ظاهر مسواك بسرعت تغيير شكل مي‌دهد.

عدم تعويض به موقع مسواك:
انجمن دندانپزشكي آمريكا پيشنهاد مي‌كند هر 3 يا 4 ماه يكبار مسواك را عوض كنيم. در ضمن اگر سر مسواك زودتر از اين مدت ساييده بشود بايد همان موقع اين تغيير صورت گيرد. پس بايد به ظاهر مسواك هم دقت كنيم و اگر برس سر آن انعطاف‌پذيري خود را از دست داده يا موها از هم جدا شده‌اند، مسواك جديدي تهيه كنيم.

برچسب: ،
ادامه مطلب

تاريخچه ابهام و پيچيدگي در مفاهيم، تخصصي بودن و زمان طولاني درمان در ديگر روشهاي روان درماني باعث شد تا تحليل رفتار متقابل با مفاهيم اساسي و واژه‌هاي ساده سريعاً جايگزين روشهاي روان درماني قديمي گرديد. به همين جهت تحليل رفتار متقابل عموميت يافته و هر جا كه انسانها حضور داشته و با يكديگر ايجاد رابطه مي‌نمودند كاربرد عملي پيدا كرد و ابزاري براي تغيير و حل مشكلات قرارگرفت. تحليل رفتار يك مكتب علمي كاربردي مي‌باشد كه در آن از به كار بردن مفاهيم پيچيده اجتناب شده است و نظريات آن به صورتي مطرح شده‌اند كه به راحتي مي‌توان آنها را مشاهده و تجربه نمود.                                                                                    

در تحليل رفتار نقش محيط و ارتباط اجتماعي از اهميت فراواني برخوردار است. با اين حال نهايتاً افراد خود مسئول زندگي و رفتار خود هستند و فرد بايد اين مسئوليت را پذيرا باشد و به نقش خود در زندگي بيشتر از هر عامل ديگري توجه نمايد.                                                                                                                                            تحليل رفتار به روابط و مشكلات دروني شخص و رابطه انسان‌ها با يكديگر توجه خاصي دارد و اعتقاد بر اين است كه اگر افراد با يكديگر روابط سالم، صميمانه و صادقانه داشته باشند و آن را جايگزين روابط مخرب، منفي و تحقير‌آميز نمايند، قادر خواهند بود كه از فشار‌هاي رواني خود و ديگران بكاهند و از زندگي لذت بيشتري ببرند.                                                                            

تحليل رفتار متقابل در عين سادگي اين توانايي را دارد تا افكار و احساسات پيچيده، سردرگم و پريشان شخص را سامان بخشد تا فرد با تفكيك و سازماندهي افكار و احساسات، شناخت بهتري از خود به دست آورد و در نتيجه با آگاهي بيشتر به نقاط ضعف و قدرت خود، رفتارهاي سالم و سازنده‌اي را اختيار نمايند، انسان را توانمند مي‌سازد كه در بحرانهاي روحي- رواني خود قادر به تجزيه و تحليل مشكل و حل آن باشد. همچنين تحليل رفتار متقابل اين امكان را فراهم مي‌آورد كه ساختار شخصيت را به صورت نمودارهاي شخصيتي ترسيم نمايد، به طوري‌كه هر فرد آشنا با اين روش با ديدن نمودار مي‌تواند به ساختار شخصيتي و روابط متقابل فردي كه نمودار آن ثبت شده پي‌ببرد.                                                                                                                                                  

امروزه متخصصان تحليل رفتار متقابل مي‌توانند ادعا كنند كه با استفاده از روشهاي كاربردي و زبان تازه‌اي كه براي روان‌شناسي ابداع شده دامنه آن به علوم اجتماعي، آموزشي، مديريت منابع انساني، ساختارهاي سازماني، روانكاوي و گروه درماني كشيده شده است. بدين ترتيب پويايي تئوري تحليل رفتار آن را متمايز از ديگر مكاتب قرار داده است.                                                   

اساس نظريه اوليه تحليل رفتار متقابل، بر پايه حالتهاي شخصيتي ارائه گرديده، اريك برن اين حالت‌هاي شخصيتي را در سه بخش «والد»، «بالغ» و «كودك» معرفي نمود كه شامل نوعي نظام به هم پيوسته فكر كردن، احساس كردن و رفتار كردن است.               

اگر به رفتار خود توجه و مكالمات دروني خود را تحليل كنيم، متوجه مي‌شويم كه ما داراي سه گونه عمل و رفتار مي‌باشيم. اين سه نوع عملكرد در حالت چهره، نوع نگاه كردن، صدا، محتواي كلام و ساير جنبه‌هاي رفتار بروز مي‌‌نمايد. براي درك اين سه حالت رفتاري به مثال زير توجه كنيد:                                                                                                                                           

اگر به فردي كه در حال ديدن مسابقه فوتبال است نگاه كنيم متوجه مي‌شويم زماني كه تيم مورد علاقه او به پيروزي دست مي‌يابد هيجان‌زده فرياد مي‌كشد و بدون توجه به موقعيت اجتماعي و زمان و مكان به هيجان مي‌آيد. وي كاملاً مانند يك كودك، احساسات و رفتارهاي هيجان‌انگيز نشان مي‌دهد كه آن را در تحليل رفتار حالت شخصيتي «كودك» مي‌خوانيم. وقتي كه بازيكن تيم مورد علاقه او با حركتي اشتباه باعث شكست خود و پيروزي تيم مقابل مي‌شود وي با مشتهاي گره كرده به انتقاد، اعتراض و سرزنش بر‌مي‌خيزد، در تحليل رفتار به چنين حالتي «والد» گفته مي‌شود و زماني كه در ارزيابي منطقي به عملكرد و نحوه ارتباط گروهي بازيكنان پرداخته و چيدمان تيم‌ها را تحليل مي‌نمايد آن را حالت شخصيتي «بالغ» مي‌ناميم. براي آن كه به تفاوت سه بخش شخصيت در انسان‌ها پي ببريد به مثال ديگري مي‌پردازيم كه در آن هر فردي از يك بخش از شخصيت خود نسبت به وقايع واكنش خاصي نشان مي‌دهد. حتماً تا به حال ديده‌ايد كه در برابر حادثه‌اي واحد افراد واكنشهاي مختلفي نشان مي‌دهند. مثلاً در برنامه‌هاي تلويزيوني "دوربين مخفي" شاهد بوده‌ايم كه افراد در برابر يك موضوع برخوردهاي متفاوتي دارند، كه مي‌توان آنها را به طور كلي به سه دسته تقسيم كرد:                             

 1.‌ بعضي افراد عصباني شده و سرزنش مي‌كنند و برخي افراد ديگر شروع به واكنشهايي مثل كمك و حمايت مي‌نمايند، هر دو گروه با بخش «والد» خود وارد رابطه مي‌شوند.                                                                                                                      

 2‌. افرادي هم هستند كه مسئله مطرح شده در "دوربين مخفي" را به دقت بررسي مي‌نمايند و به آن فكر مي‌كنند يـعني از بـخش «بالغ» خود وارد ماجرا مي‌شوند.                                                                                                                                       

 3‌. برخي افراد آن را شوخي و تفريح تلقي كرده و با خنديدن و گاه با تعجب و يا ترس واكنش نشان مي‌دهند يعني از بخش «كودك» شخصيت خود پاسخ داده‌اند.                                                                                                                                   

پس در ساختار شخصيت هر فردي سه بخش «والد» ، «بالغ» و «كودك» وجود دارد كه با توجه به لزوم ارتباط دروني يا بيروني در هر زمان فقط يكي از سه‌بخش شخصيتما كنش‌و واكنش نشان‌داده و رفتار مي‌نمايد. البته مواقعي پيش مي‌آيد كه در يك واحد زماني دو و يا هر سه حالت ‌شخصيت ما در‌حال كنش يا واكنش قرار‌گيرد. به مثالهاي زير توجه كنيد:                                                            

 1. فعال بودن يك حالت: «كودك» درون احـساس ترس مي‌كند و رفتار بيروني و اجتماعي نيز نشان‌دهنده ترس است و ارتباط كلامي «كودك» هم بيانگر ترس مي‌باشد.                                                                                                                            

 2. فعال بودن دو حالت: «بالغ» تحليل و بررسي دروني انجام مي‌دهد ولي رابطه اجتماعي و كلامي نشانگر «والد» است.                  

 3. فعال بودن سه حالت: «كودك» احساس ترس دارد اما «والد» با مشت گره كرده حكم صادر مي‌كند و «بالغ» به صـورت كلامي عمل مي‌نمايد.                                                                                                                                                         

تحليل ساختار شخصيت به معني بررسي ساختار حالات شخصيت و رفتارهاي انسان است كه به صورت احساسي، رفتاري و كلامي بروز مي‌نمايد. اغلب اوقات اين بخش‌ها با هم توافق ندارند و احساس مي‌كنيد كه بخشي از شما خواسته‌اي دارد كه با خواسته‌هاي بخش ديگر همخواني ندارد. به اين ترتيب سه حالت شخصيتي به صورت زير تقسيم بندي و ترسيم مي‌گردد كه در شكل 1 به نمايش در آمده است و در فصل بعدي هر يك از آنها جداگانه تحليل، بررسي وتوضيح داده خواهد شد.

والد--------------------------------------------------------          

1. حالت نفساني يا شخصيتي «والد»                                                     نمودار ساختار شخصيت

بالغ -----------------------------------------------------

2. حالت نفساني يا شخصيتي «بالغ»

كودك ---------------------------------------------------

3. حالت نفساني يا شخصيتي «كودك»

در مرحله دوم و در تكامل نظريه، تحليل رفتار متقابل يعني رابطه بين افراد مورد توجه و بررسي قرار گرفت و براساس واكنشهاي همزمان رواني و اجتماعي و تبادل رابطه‌هاي متقابل طبقه بندي و ارائه گرديد.

در مرحله سوم با مشاهده رابطه‌هاي پنهان و دو سطحي در ارتباط‌هاي متقابل، بازي‌هاي رواني كه بين افراد در جريان است كشف گرديد و پيش بيني نتيجه نهايي اين گونه بازي‌هاي رواني مشخص و تعريف شد.

چهارمين مرحله رشد و تكميل نظريه تحليل رفتار متقابل، تحليل زندگي نامه يا نمايش‌نامه زندگي است كه به بازي‌هاي رواني مشابهي كه مردم بارها آن را تكرار مي‌كنند مي‌پردازد. اين طرح كلي، شيوه زندگي افراد را تعيين مي‌نمايد و ساختار نمايش‌نامه زندگي هر كس را مشخص مي‌كند.

با دستيابي به نظريه تحليل رفتار متقابل مي‌توان به شناخت مشكلاتي كه در افراد موجب عدم تعادل در ساختار شخصيت و ارتباط با ديگران و تكرار بازي‌هاي رواني و نمايش‌نامه زندگي مي‌گردد دست يافت و راه كارهاي تغيير و درمان آنها را كشف و ارايه نمود.

درمانگرهاي نوگرا در تحليل رفتار متقابل، با ارايه نظريه‌ها و روش‌هاي جديد و اقتباس از نظريه‌هاي ديگر، به نوعي مكتب رواني درماني اقتضايي دست يافتند كه در درمان و تغيير رفتار بسيار مؤثر و كار آمد بوده است.

اصلي‌ترين كاربرد تحليل رفتار متقابل در انسان‌ها، ايجاد شناخت رفتاري، احساسي و ذهني است كه سه جنبه مهم شخصيت است. با كمك تحليل رفتار و به منظور كسب معرفت از شخصيت بالقوه و كشف جايگاه واقعي خويشتن، تغيير در ساختار شخصيتي كاملاً امكان پذير مي‌گردد.

در تحليل رفتار هرتغيير رفتاري يا احساسي در مرحله اول با بينش منطقي شروع مي‌گردد كه در واقع شناخت مجموعه نقاط ضعف و قوت رفتار، تفكر و يا احساس فرد است و پس از پذيرش منطقي آن، توسط حالت‌هاي شخصيتي، درك احساسي جهت تغيير نهايي حاصل مي‌شود. مهم‌ترين عوامل كمك كننده براي قبول و پذيرش تغيير در نظريه تحليل رفتار متقابل شفاف بودن، عامل بودن؛ و انعقاد قرار داد براي تغيير در خويشتن است كه قرار داد توسط خود درمان جو و يا بين او و درمانگر تعيين مي‌شود.

تغيير و مراحل آن

برخي افراد از خصوصيات و ويژگي‌هايي كه دارند و يا از آنچه كه هستند، ناراضي بوده و تمايل دارند از شخصيتي كه در حال حاضر هستند به سمت آنچه كه در آرزوي آن مي‌باشند، حركت كنند؛ يعني تغيير خود واقعي به خود ‌ايده‌ال. آنان به دنبال رشد و پرورش شخصيتي جديد از خود مي‌باشند و مسؤوليت تغيير در رابطه بــا خود و ديگران را پذيرفته‌اند. البته تغيير به دليل برهم زدن نظم قبلي در شيوه‌هاي رفتاري و تا ايجاد نظمي جديد براي آن، فرايندي سخت و تا حدودي پيچيده است؛ اما اگر تمام مراحل آن به درستي طي شود، آن گاه لذت ناشي از نتيجه، پذيرش سختي آن را ميسر مي‌سازد. ايجاد تغيير در فرايندي كاربردي طي شش مرحله انجام مي‌پذيرد.

1- مرحله آگاهي

آگاهي از وجود مشكل: افرادي كه تصميم به تغيير گرفته‌اند به زمان و اطلاعات نياز دارند تا بتوانند از منابع اطلاعاتي براي تشخيص دقيق مشكل خود استفاده كرده و در طول زماني مناسب تغييرات مطلوب را در خود ايجاد نمايند. اين مرحله يكي از مهم‌ترين مراحل تغيير است و اگر به درستي به آن پرداخته شود، مسير را هموار خواهد ساخت.

2- مرحله انكار

انسان در ابتداي تغيير و علي‌رغم آگاهي بر مسئله و اهميت حل آن، در برابر تغيير مقاومت مي‌نمايد. فردي كه تشخيص مي‌دهد بايد خود را پرورش دهد و تغيير كند، براي اين تغيير شهامت مي‌خواهد كه ممكن است در ابتدا كمي ضعيف بوده و به انگيزه‌هاي دروني قوي نياز باشد بنابراين به دليل نداشتن اين شهامت، نياز به تغيير را انكار مي‌كند.

3- مرحله ناكامي

پس از مرحله انكار، وسوسه‌هايي در برابر تغيير، ما را برآن مي‌دارد كه از تغيير صرف‌نظر كرده و از آن بپرهيزيم و شايد احساس ناكامي آخرين وسوسه‌اي باشد كه عادت‌هاي گذشته را پايدار نگاه مي‌دارد. در اين مرحله شخص ضرورت تغيير را احساس مي‌كند اما معتقد است كه ديگر دير شده و فايده‌اي ندارد، بنابراين احساس ناكامي مي‌نمايد. اما فردي كه با قدرت بخشيدن به انگيزه‌هاي دروني و ياد آوري آنها، به تغييرات خود پايبند است در نهايت اين مرحله را نيز پشت‌ سر خواهد گذاشت.

4- مرحله پذيرش

افرادي كه در فرايند تغيير خويش به اين مرحله مي‌رسند در واقع موقعيت جديد خود را پذيرفته و آمادگي لازم براي گرفتن راهنمايي و شيوه‌هاي تغيير را به دست آورده‌اند و قادر هستند برنامه تغييرات خود را دنبال كنند. در اين زمان فرد آمادگي ورود به مرحله بعد يعني اجراي برنامه ريزي و كسب توانايي‌هاي جديد را دارد.

5- مرحله كسب مهارت

آنچه كه لازمه فرايند تغيير است جايگزيني افكار، احساسات و رفتارهاي جديد با افكار، احساسات و رفتارهاي ناكارآمد گذشته است كه در واقع نوعي كسب توانايي و مهارت محسوب مي‌شود؛ كه اين توانايي در ايجاد رابطه با خود و يا ديگران كمك كننده است.

6- مرحله كسب نتيجه

تمرين و كسب مهارت تا احراز نتيجه: پس از مرحله كسب توانايي و مهارت در شناخت و بيان افكار، احساسات و اصلاح رفتار، با تمرين و ممارست در زمينه‌هايي كه فرد نيازمند مهارت جديد در آن است، مي‌توان به تغييري پايدار دست يافت و به وسيله تثبيت در موقعيت جديد خود به نتيجه مورد نظر رسيد و فرايند تغيير را به طور كامل طي نمود.

نظريه تحليل رفتار متقابل به دليل كاربردي بودن در ايجاد تغييراتي كه افراد به آنها مايل هستند، در شمار معدود نظرياتي است كه فرايند تغيير را نه تنها امكان پذير بلكه لـــذت‌بخش مي‌نمايد. اين نظريه با توجه به نزديكي بسيار زياد به زندگي واقعي انسان‌ها روش‌هايي عملي و كارآمد در اختيار افراد علاقـمند به تغيير قرار مي‌دهد.

انواع تغييرات

تغييراتي كه در افراد پيش مي‌آيند به دو گروه تقسيم مي شوند: تغييرات آني و تغييرات تدريجي. تغييرات آني آن دسته از تغييراتي هستند كه شخص به محض دريافت پيام‌هاي سه‌گانه (احساسي، رفتاري، كلامي) و توجه به مشكل، از لزوم تغيير در خود آگاه مي‌شود و در همان زمان آن را اعمال مي‌كند اما بخشي از تغييرات به زمان بيشتري نياز دارند و به صورت تدريجي با كاركردن روي بينش منطقي، سپس درك احساسي و در اثر تكرار و تمرين به صورت عملكردي جديد در خواهند آمد.

برچسب: ،
ادامه مطلب

همه جا هستند، هر جا كه باشي به سراغت مي‌آيند. توي حياط، لاي در، هنگام عبور از پياده رو، در بزرگراه‌، لاي صفحه‌هاي روزنامه‌، مجله‌ و در تمام وسايل ديداري و شنيداري رنگ و وارنگ، بزرگ و كوچك، هر روز و هر ساعت، وقت و بي‌وقت، تمام نشدني و گره خورده در تمام تار و پود زندگي!
امروزه ما در عصر ارتباطات به سر مي‌بريم. دوراني كه مشخصه بارز آن تلاش براي باورهاي همگاني است. زماني كه با حضور شبكه‌هاي ماهواره‌اي و كامپيوتري فاصله نقاط كره زمين نامفهوم شده است، به طوري كه در هر دقيقه هزاران كالاي نو در سطح جهان وارد بازار مي‌شود كه تكميل‌تر و كارآمدتر از قبل بوده است و توليد كنندگان مي‌كوشند تا بازارهايي براي محصولات خود پيدا كنند، همچنين تخصصى شدن مشاغل، شهروندان را بيش از گذشته به دريافت انواع خدمات از سوى مجموعه‌اى از مؤسسه‌هاى متنوع وابسته كرده است. اين روزها كمتر كسى ممكن است يك مهندس «همه كاره» براى زندگى شخصى خود باشد. مفهوم خود كفايى و خود اتكايى هر روز بيشتر از گذشته معناى واقعى خود را از دست مي‌دهد. در واقع لزوم فراگيرى آموزش‌هاى تخصصى براى انجام تعهدات شغلى، نيازى است كه روز به روز پيچيده‌تر مي‌شود و فرصت انجام امور شخصى و هرچند كم ارزش روزانه را از ساكنان شهرهاى بزرگ سلب مي‌كند. اينجاست كه آگهي‌هاى تبليغاتى مي‌آيند و آنها را براى انجام ساده‌ترين تا پيچيده‌ترين امور روزمره مخاطب خود قرار ميدهند.
تبليغات چيست؟ اهداف و اهميت آن كدامند؟ از چه زماني آغاز شد، اكنون به چه شكل‌هايي ارائه مي‌شود؟ تبليغ زيرحسي چيست؟ و يك تبليغ موفق داراي چه ويژگي‌هايي است؟ مطالبي هستند كه در اين نوشته به آنها پرداخته شده است.   تبليغات چيست؟
تبليغات جمع «تبليغ» به معناي «رسانندگي» است و در مفهوم جامع رساندن پيام به ديگران از طريق برقراري ارتباط به منظور ايجاد تغيير و دگرگوني در دانش، نگرش و رفتار مخاطب مي‌باشد.
هارولد لاسول، جامعه‌شناس ارتباطات، تبليغات را اين چنين تعريف مي‌كند: تبليغات در معناي گسترده آن، فن تحت تأثير قرار دادن عمل انسان، از طريق دست‌كاري تصورات يا باز نمودهاست. به گفته ادوارد برنيز پدر روابط عمومي و نويسنده كتاب «تبليغات» (1928): تبليغات نوين، تلاشي است پيوسته در جهت ايجاد يا شكل دادن رخدادها براي تحت تأثير قرار دادن عامه مردم، با كار فكري يا گروهي [1، ص 67].
لئونارد دوب مشاور موسسه تحليل تبليغات (1937)، چنين توصيفي درباره تبليغات ارائه مي‌دهد: اقدامات منظمي كه فرد يا افراد ذي‌نفع از راه تلقين، براي نظارت بر حالات رواني گروه‌هايي از افراد و در نتيجه نظارت بر اعمال آنها به عمل مي‌آورند و يونگ روانپزشك سوئيسي تبليغات را چنين تعريف مي‌كند: نشر افكار، عقايد و حالات رفتاري كه موضوع واقعي را براي شنونده يا خواننده به روشني بيان نمي‌كند [2]
در هر حال هر نوع ارتباط به منظور نشاندن داده‌ها، ايده‌ها و يا انگاره‌ها در اذهان بشري براي تأثيرگذاري بر افكار، عواطف و يا كنش‌هاي فردي يا گروهي را تبليغ مي‌گويند.

اهداف و اهميت تبليغ
اهداف تبليغات را مي‌توان براساس نيت و غرض از انجام تبليغات تقسيم‌بندي كرد به
1-آگهي اطلاع‌دهنده: نظير اطلاع‌رساني دربارة محصولي جديد.
2-آگهي متقاعد‌كننده: نظير ايجاد ترجيحات براي مارك مشخص.
3-آگهي يادآوري كننده: نظير يادآوري اين موضوع به مشتريان كه محصول ممكن است در آينده نزديك مورد نياز باشد مانند شركتهاي بيمه.
تبليغات در تحولات عمومي جهان، در همه فعاليت‌هاي بشري اعم از علمي، فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، سياسي، شخصي و جمعي تأثير عمده‌اي دارد. ساليانه ميلياردها دلار در سراسر جهان به طور رسمي و علني صرف تبليغات مي‌شود. امروزه يكي از شاخص‌هاي تضمين سوددهي واحد‌هاي توليدي و بنگاههاي تجاري ارائه طرح‌هاي موفق تبليغات است. در ميان همهمه و غوغاي مبادلات و معاملات تجاري تصور فروش كالايي بدون در نظر گرفتن امكانات و تسهيلات تبليغاتي بيشتر به افسانه مي‌ماند تا به حقيقت.
گرچه از پيدايش انسان اجتماعي، تبليغات نيز به صورت ساده و ابتدايي به وجود آمده و رشد كرده است اما نفوذ بسيار با اهميت و دگرگون ساز و حساس تبليغات در دنياي معاصر، حكايت از اهميت سرشار آن دارد [همان].

تاريخچه تبليغات
از برخي تصاوير روي ديوار غارها گرفته تا بنرهاي امروزي، تبليغ مقوله‌اي نيست كه چندان جديد باشد و مربوط به سالهاي اخير گردد بلكه ريشه در زندگي اجتماعي انسانها داشته است. با اين همه آنچه ما تحت عنوان تبليغات نو و جديد مي‌شناسيم، ريشه در اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم دارد. تبليغات به شكل امروزي مانند بسياري از رسوم ديگر وارد تجارت و كسب و كار شد و رفته رفته توسعه يافت ، چرا كه لزوم آن احساس مي‌شد.
بعد از انقلاب صنعتي ، بدليل بالا رفتن حجم توليدات، ديگر فروش مقوله راحتي نبود. زيرا اولاً بدليل توليد انبوه، تمايز در بين محصولات توليدي از ميان رفت و بيشتر محصولات، استاندارد و يك شكل شدند. ثانياً به علت زياد شدن فاصله بين توليد كننده و مصرف كننده، اطلاعات محصولات و خدمات مانند گذشته به سهولت در اختيار مصرف كنندگان قرار نمي‌گرفت لذا نياز به كانال ارتباطي جديدي احساس شد.
با اختراع ماشين چاپ و سپس راديو، تلويزيـون، اينترنت و ديـگر رسانه‌هاي جمعي، تبليغات رشد بيشتري يافت. رشد صنعت تبليغات تا آن حد بوده است كه امروزه بخش مهمي از فعاليتهاي سازمانها را در برگرفته و از تبليغات به عنوان يكي از عوامل كليدي موفقيت سازمان‌ها و شركتهاي توليدي و خدماتي نام برده مي‌شود [3]

تبليغات نوين
تبليغات طي گذر زمان تغييرات زيادي داشته و متناسب با پيشرفت‌هاي هر دوره ويژگي‌هاي خاص خود را دارا بوده است. امروزه با پيشرفت‌هاي شگرف در عرصه فناوري‌هاي ارتباطي و اطلاعاتي شاهد به وجود آمدن شكلهاي جديدي از تبليغات هستيم كه طيف متنوعي از اشكال گوناگون تبليغات را از تبليغات برروي تابلوهاي كامپيوتري گرفته تا تبليغات از طريق گوشي‌هاي موبايل، تبليغات اينتراكتيو و تبليغات در شبكه جهاني اينترنت شامل مي‌شود [4].

ويژگي‌هاي تبليغات نوين
1-بي‌اعتقادي مبلغان به گفته‌هاي خودشان و تبعيت نكرن تبليغات از ايدئولوژي، برخلاف مبلغان مذهبي يا مسيونرهاي گذشته.
2-پنهان‌كاري تبليغات در عصر جديد: به معناي پخش استنتاج‌ها يا از منابع پنهان يا با اهداف نهان.
3-حكومت نامرئي مبلغان در عصر جديد، در اين عصر، مبلغان جديد، ذهن ما را شكل مي‌دهند و ذائقه ما را تعيين مي‌كنند و بدين گونه ما تحت سلطه كساني قرار گرفته‌ايم كه شناختي از آنها نداريم.
4-علمي بودن تبليغات جديد: تبليغات نوين، تلاشي است، در راستاي مفهومي اجتماعي براي ساختن الگوهاي رفتاري [1، ص 127].

شكلهاي نوين تبليغات
در حال حاضر حجم بالايي از تبليغات در فناوري‌هاي ارتباطي نوين و به ويژه اينترنت مورد استفاده قرار مي‌گيرد. يك نمونه از اين نوع تبليغات استفاده از آگهي‌هاي هوشمندانه به منظور جلب توجه مخاطبان است. مثلاً چنانچه كاربري در موتور جستجوي گوگل كلمه نرگس را تايپ كند، گوگل علاوه بر آنكه پاسخها را در مورد كلمه نرگس (به ترتيب ميزان مراجعه كه به آن شده است) در اختيار كاربر مي‌گذارد بلكه در سمت راست و بالاي صفحه، يك فروشگاه گل (كه از گوگل خواسته برايش تبليغ كند) معرفي خواهد كرد. اين روش چند مزيت دارد:
1-مزاحم، تحميلي و آزار دهنده نيست، چون از پاسخ‌ها جدا شده است.
2-فرمت بسيار ساده‌اي دارد.
3-آگهي كاملاً با پرسش كاربران مرتبط است.
از ديگر اشكال تبليغات نوين مي‌توان به شيوه متعامل و اينتراكتيو اشاره كرد كه ايجاد يك رابطه متقابل ميان مصرف كننده و شركت تبليغاتي مي‌كند و تبليغات براي هر كس متناسب با سطح سواد، درآمد و نياز متغير خواهد بود. اگر به راديو اينترنتي ياهو كه توسط كمپاني لانچ تأمين مي‌شود مراجعه كرده باشيد خواهيد ديد كه براي نام آهنگ، خواننده و آلبوم سه نظر سنجي جدا وجود دارد و شنونده به آنها امتياز مي‌دهد و به تدريج نرم افزارهاي ياهو ذائقه مشتري خود را تشخيص داده و آهنگ‌هاي مورد علاقه‌اش را بيشتر پخش مي‌كند.
شيوه ديگر،تبليغات از طريق بنر است. بنر پيام فعالى است كه به شكلى هنرى شامل تصاوير و متن‌هاى ثابت ومتحرك روى صفحه‌هاى وب ظاهر مي‌شود و بينندگان را به سايت‌هاى آگهى دهنده هدايت مي‌كند. بنر استاندارد ۴۶۸ پيكسل پهنا و ۶۰ پيكسل ارتفاع دارند. گروهى ديگر از بنرها كه به «بند انگشتى» يا «تمبر پستى» معروفند در حاشيه اين صفحه‌ها قرار مي‌گيرند[5]. بنرها بدليل هزينه كم در طراحي و پست از متداول‌ترين اشكال تبليغات اينترنتي به شمار مي‌آيند.
بنرهاي ثابت: بنر ثابت به بنري اطلاق مي‌شود كه تبليغ را بصورت يك تصوير و در اندازه‌اي ثابت ارائه مي‌كند. از آنجا كه بنرها در بسياري از سايت‌ها نمايش داده مي‌شوند، نرخ رويت بالايي دارند ولي نرخ كليك در آنها پائين است.
بنرهاي انيميشن‌دار (بنرهاي پويا): در حقيقت بنرهاي ثابتي هستند كه از فن‌آوري انيميشن در طراحي و ساخت آنها استفاده شده است. اين نوع بنرها بدليل برخورداري از انيميشن نسبت به بنرهاي ثابت غالباً نرخ كليك بالاتري دارند. بنرهاي ثابت و انيميشن‌دار هر دو ابزاري‌هاي مناسبي براي معرفي نام تجاري مي‌باشند.
بنرهاي تعاملي: شكل ديگري از بنرها، بنرهاي تعاملي هستند. در اين نوع بنرها كه به تازگي بسيار مشهور شده‌اند، براي كاربران اين امكان فراهم است كه ارتباط دو طرفه‌اي را با تبليغ كنندگان برقرار نمايند. به عنوان مثال گزينه‌‌هايي به منظور ورود اطلاعات براي كاربران در نظر گرفته شده و به تناسب اطلاعاتي كه كاربران وارد مي‌كنند، پاسخ‌هايي به آنها داده مي‌شود. از بنرهاي تعاملي غالباً در خريدها و ثبت نام‌هاي اينترنتي و مواردي از اين قبيل استفــاده مــي‌شــود. در اغــلب موارد بــنرهاي تعاملــي با اسـتفاده از Java Script، Java Applet ، HTML، ساخته مي‌شوند [6].
خرده سايت‌ها، شيوه تبليغاتي ديگري در اينترنت هستند كه از پنجره‌هاي كوچكي (كوچكتر از اندازه معمولي پنجره مرورگر) تشكيل شده‌اند و هنگام جست‌وجوي در اينترنت ناگهان بر روي صفحه نمايشگر ظاهر مي‌شوند و حاوي نوشته‌ها و تصاوير تبليغاتي هستند و به پنجره‌هاي جهنده نيز معروفند.
پست الكترونيك زير مجموعه فناوري اينترنت بوده و سال‌ها قبل از وب مورد استفاده قرار مي‌گرفته است و در سالهاي اخير با افزايش تعداد كاربران اينترنت براي تبليغات مورد توجه قرار گرفته است. براساس آمار تعداد نامه‌هاي الكترونيك تبليغاتي كه كاربران اينترنت سالانه دريافت مي‌دارند از 40 عدد در سال 1994 به بيش از 1600 عدد در سال 2005 افزايش يافته است. پايين بودن هزينه، اثربخشي بالا و مديريت آسان از جمله مزاياي آن به حساب مي‌آيد.
شكل جديدي از تبليغات نيز توسط شبكه‌هاي تلويزيوني كابلي به شكلي هوشمندانه در اختيار بينندگان قرار مي‌گيرد. به عنوان مثال در هنگام پخش يك فيلم سينمايي با مضمون فلسفي، هيچگاه نوشابه يا خوراكي تبليغ نمي‌شود. از يك برنامه‌اي كه مورد علاقه بيننده است استفاده مي‌شود تا محصولات مرتبط با همان علاقه نيز به بيننده معرفي شوند. به عبارت ديگر يك رابطه منطقي ميان تبليغ و برنامه وجود دارد.
استفاده از تابلوها يا صفحات الكترونيكي بزرگ برروي وسايل نقليه از جمله اتوبوس‌ها نيز از شيوه‌هاي جديد تبليغات محسوب مي‌شوند كه در كشورهايي چون ژاپن، آمريكا، هنگ كنگ و... به تبليغ يا اطلاع رساني مشغولند.
نوع جديد ديگري از تبليغات ارسال پيام بر روي تلفن همراه است. به دليل نزديك بودن و در دسترس بودن هميشگي تلفن همراه در نزد صاحبان آنها، شانس ديدن، و پسنديدن محصولات تبليغاتي را به شدت بالا مي‌برد.
بزودي پژوهشگران ژاپنى تبليغات رسانه‌اى جديدى را به نام «باران اطلاعات» به جهان عرضه خواهند كرد. شبكه خبرى بى.بى.سى در آخرين گزارش‌هاى خود اعلام كرد محققان آزمايشگاه ژاپنى «سايبر سالوشن» تا چند سال ديگر پروژكتورهايى را اختراع مي‌كنند كه درنقاطى خاص باران‌هاى اطلاعى توليد خواهند كرد. قطره‌هاى بارانى در اثر برخورد با زمين حركت‌هاى مواج توليد مي‌كنند و همچنين اگر مردم وارد اين منطقه بارانى شوند مي‌توانند آگهي‌ها را از طريق قطره‌هايى كه روى دست آنها مي‌افتد، ببينند.
به اعتقاد «يوكوايشى» از پژوهشگران اين پروژه، تبليغاتى كه روى دست مصرف كننده ظاهر مي‌شود مي‌تواند او را متقاعد كند كه اين پيام واقعاً براى او تهيه شده است [5].

تبليغات زيرحسي يا نامرئي
تبليغ زيرحسي توسط يك متخصص امور تبليغات بنام جيمز ويكاري بكار رفت. او هنگام نمايش فيلم اسپارتاكوس در سالن سينما عبارت پاپ كورن بخوريد و كوكا بنوشيد را با سرعت يك سه هزارم ثانيه، بدون اطلاع قبلي بينندگان روي پرده سينما انداخت. پس از آن ، تماشگران در خلال فيلم تمايل زيادي به پاپ كورن و نوشابه كوكاكولا در خود احساس كردند [1، ص 68]. اين شيوه در آن، آگهي دهنده، پيام خود را به گونه‌اي طراحي مي‌كند كه از حاشيه‌هاي پايين گسترة شنوايي و بينايي مخاطبان بهره گيرد تا ضمير ناخودآگاه آنها را متأثر سازد. بدين منظور از شگردهاي مختلف الكترونيكي و كامپيوتري و روان شناختي توأم استفاده مي‌شود.
حاشيه‌هاي پايين گسترة بينايي، شامل تشخيص ناخودآگاه صحنه‌هاي نمايشي گذرا در مدت زمان كوتاه است. چشم انسان، صحنه‌هاي نمايشي را كه مدت زمان آنها كمتر از حدود يك دوازدهم ثانــيه باشد (مثلا يك بيستم ثانيه) نمي‌تواند تشخيص دهد [7].
در سال 1979 ، در چند فروشگاه زنجيره‌اي آمريكايي، در نوار موسيقي متداول در فروشگاها، صداي ضبط شده «من دزدي نمي كنم!» را با شدت صوتي كم در هرچند ثانيــه به موسيقي اضافه كردند، به طوري كه حس شنوايي خودآگاه آن را دريافت نمي‌كرد. طبق ادعا، نتيجه اين شد كه در مدت نه ماه، تعداد سرقت‌ها در فروشگاها به 37 درصد كاهش يافت.
حاشيه‌هاي پايين گسترة شنوايي شدتي، شامل صداهايي با شدت حدود چند دسي بل كه در شرايط معمولي شنيده نمي‌شود؛ و حاشيه‌هاي پايين گسترة شنوايي بسامدي، شامل صداهاي داراي بسامد كمتر از 20 هرتز است [7].
دربارة موثر بودن يا موثر نبودن «تبليغات زيرحسي» اخــتلاف نظر بسيار است. برخي از متخصصان تبليغات، قاطعانه «تبليغات زيرحسي» را رد مي‌كنند و برخي ديگر، آن را بسيار موثر مي‌دانند [همان]. ماكس ساترلند اينگونه تبليغات تجاري را شيطنت‌هاي عمليِ كلمات و تصاوير نهفته شده در متن تبليغات مي‌نامد [1، ص 68]. همچنين، «تبليغات زيرحسي»، در برخي از كشورهاي صنعتي صراحتاً ممنوع شده است و بالطبع انتشار مطالب علمي و تحقيقي دربارة تكنولوژي آن نيز مي‌تواند ممنوع باشد. اما ممكن است در برخي از متون مبحث روانشناسي ترغيب، به «تبليغات زيرحسي» اشاره‌هايي شده باشد. در برخي از كشورها نيز مقرراتي وجود دارد كه آن را غير قانوني مي‌سازد. براي مثال در ايران طبق آئين نامه ساخت آگهي‌هاي راديوئي و تلويزيوني اداره كل بازرگاني صدا و سيما، تبليغات نامرئي از طريق رسانه‌هاي راديو و تلويزيوني صدا و سيما ممنوع است.
اصل 15: در آگهي‌ها نبايد با استفاده از تمهيدات فني و يا بكارگيري تصاوير بازرگاني كوتاه و يا شيوه هاي ديگر، ضمير ناخودآگاه مخاطب تحت تأثير قرار گيرد و پيام مورد نظر بدون دادن آگاهي لازم به ببيندگان منتقل شود و اذهان آنان را تحت تأثير قرار دهد [7].

ويژگي‌هاي تبليغ موفق
1-تماماً بر درستي و راستي استوار باشد.
2-كاملاً يا دستكم تا آنجا كه ممكن است، شفاف باشد.
3-علاوه بر تأمين اعتماد مخاطب، حسن نيت فرستندة پيام را روشن سازد.
4-بر آگاهي مخاطب، هرچند هم اندك، بيفزايد.
5-بيان و شيوة تبليغ با كاربرد واژه‌هاي نوين پذيرفته شده و تعابير و تصاوير مناسب و مطلوب، جذابيت لازم را پيدا كرده باشد.
6-پر محتوايي پيام و غناي مضامين و ارزشمند بودن آن را تضمين نمايد.
7-انرژي رواني انسانها را در جهت ترقي و تعالي، جاري سازد و از اين راه حركت تكاملي اجتماع و روند پيشرفت و تعالي فردي و اجتماعي را شتاب بخشد [8، ص 39].

نتيجه‌گيري
دنياي آينده دنياي رقابت، سبقت و سرعت است كه مخاطب باوري را محور فعاليت و جايگاه‌يابي تبليغات را مهمترين دغدغه برنامه‌ريزان اين صنعت قرار مي‌دهد.
تبليغات بايد گوشه‌اي از ذهن مخاطب را اشغال كند، مردم آگهي‌هاي مزاحم را نخوانده دور مي‌ريزند آنها تبليغاتي كه حياط خانه‌هايشان را مملو از كاغذ‌هاي بي‌مصرف مي‌كنند، دوست ندارند. تسخير ذهن مخاطب بي‌توجه به شناخت بازار و دانستن اينكه مشتريان چه كساني هستند و تقسيم‌بندي آنان به وجود نخواهد آمد، زيرا مخاطبان گروههاي نامتجانسي هستند كه هميشه مشابه نيستند. فرد فعال در عرصه تبليغات با بهره‌گيري از علوم مختلف از جمله روان‌شناسي، جامعه‌شناسي و نيز شناخت فرهنگ و آداب و رسوم مخاطبان مي‌تواند بهترين و كارآمدترين شيوه‌ها را به كار گيرد.
در نهايت بايد گفت كه تبليغات بر روي زندگي و نگرش افراد تأثير بسيار زيادي دارد پس نبايد باورها، اعتقادها، ارزش‌ها، فرهنگ‌ها و ... را به انحطاط كشيد بلكه بايد به آنها ارتقاء بخشيد و اين بخشي از وظايف متخصصين تبليغات است. با آگاهي صحيح از كاركرد تبليغات مي‌توان حتي به دور از توسل به هرگونه حيله و نيرنگ مخاطب را به سوي كالا و سازمان خود جلب كرد.
تبليغات همه جا هستند، هر جا كه باشي به سراغت مي‌آيند با شكلها و شيوه‌هاي مختلف و هيچ نهاد و بنيادي از آن بي نياز نيست.

منايع
[1].ـ شاه محمّدي، عبدالرضا. اقناع و تبليغ. (تهران: انتشارات زرباف، 1385).
[2].ـ نصيري ، بهاره. «نقش تبليغات در جامعه»
http://www.linkestan.com/news/ARTICLEview.asp?key=721
[3]- بختائي، امير. «پيدايش تبليغات».
http://advercross.mihanblog.com/Cat/4.aspx
[4].ـ محمدنژاد، سيد علي. «تبليغات نوين»
http://www.linkestan.com/news/ARTICLEview.asp?key=545
[5]. ـ لالمي، شيده. «گريز مخاطب از تبليغات مزاحم»، روزنامه ايران (1384)
http://www.iran-newspaper.com/1384/840524/html/report.htm
[6]ـ بختا ئي، امير. «بنر تبليغاتي».
http://advercross.mihanblog.com/Post-24.ASPX
[7].ـ زاهد، توحيد. «تبليغات نامرئي»،
http://adjournal.shaar.com/archives/2006/03/000788_.php#more
[8]- ترابي، علي اكبر. جامعه شناسي تبليغات. (تبريز: انتشارات فروزش، 1381).

برچسب: ،
ادامه مطلب

-مخالفت
در هر نوع رابطه اي كه ميان دو انسان شكل مي گيرد هميشه درجه اي از مخالفت وجود دارد و تضادهاي فكري و رفتاري جزيي طبيعي از روابط ميان فردي ما را تشكيل مي دهند.
اما مخالفت مي تواند درجات مختلفي داشته باشد. مخالفت پنهان در برابر مخالفت آشكار. صحنه اي را در نظر بگيريد كه در يك مهماني خانوادگي بزرگ نشسته ايد و همسر شما در حال تعريف خاطره اي از شما مي باشد كه اصلا دوست نداريد ديگران چيزي درباره آن بدانند ؛ مضاف بر اينكه اين چندمين باري است كه همسرتان اين داستان را با آب و تاب تعريف مي كند. شما شروع به خودخوري مي كنيد يا طوري به وي نگاه مي كنيد كه بفهمد مايل به تعريف داستان توسط وي نيستيد. اين درجه خفيفي از مخالفت است در برابر اينكه شما با صداي بلند وي را از گفتن داستان منع كنيد. راه ديگري هم وجود دارد ؛ سعي مي كنيد خود را آدم متمدني نشان بدهيد كه اين موضوعات كوچك برايش مهم نيست و از مطرح شدن آنها در جمع حتي لذت هم مي برد !!
اگر كمي به زندگي روزانه خود دقت كنيد متوجه مي شويد كه در زمينه ابراز مخالفت هاي بجا و به موقع تا چه حد فعال هستيد. آيا حفظ ظاهر مي كنيد و در درون خود خوري ؟ آيا مستقيما ناراحتي خود را به شخص مقابل انتقال مي دهيد ؟
بيشتر مردم مخالفت هاي خود را به بهانه بد جلوه كردن در نظر ديگران ابراز نمي كنند و تظاهر مي كنند كه چنين احساسي ندارند. آنچه در اينگونه موارد افراد به خود مي گويند اين است : « اين مسأله بزرگي نيست ، اينقدر ايرادگير نباش ، هيچكس كامل نيست ، فراموش كن چرا دردسر درست مي كني ؟ »
در زمينه عاطفي و در زندگي زناشويي اين مسأله مخالفت به كرات اتفاق مي افتد. زيرا تعداد تعاملات ميان فردي زوجين خيلي زيادتر از انواع ديگر روابط است و به همين نسبت احتمال بروز اختلاف ميان آنها بيشتر است.
اگر مخالفت هاي كوچك خود را بيان نكنيد و با توجه به تعداد موارد پيش آمده ، از خير مطرح كردن آنها بگذريد ، اين مخالفت هاي كوچك جمع شده و كم كم به علامت هشداردهنده بعدي يعني رنجش و عصبانيت تبديل مي شود. حال كمي به زندگي با شريك عاطفي خود فكر كنيد و اتفاقات هفته گذشته را مرور كنيد و مواردي را كه با همسرتان در زمينه آنها اختلاف داشتيد بياد آوريد.
طرز برخورد شما با اين اختلافات چگونه بوده است ؟ طرز برخورد شما با اين مخالفت ها در وهله اول شاخص خوبي براي سلامتي ازدواج شما مي باشد.

2-رنجش و عصبانيت
عصبانيت و رنجش ، نوع شديدتر مخالفت هايي است كه روي هم جمع شده اند و به صورت احساس تنفري موقتي ابراز مي شود . در اين مرحله شما فرد مقابل را سرزنش و ملامت مي كنيد و فرد مقابل هم عكس العمل نشان مي دهد و شما را مورد حمله قرار مي دهد. خيلي مواقع كه سر موضوع كوچك و بي ربطي دعواي بزرگي راه مي افتد علت آنرا بايد در جاي ديگر و موضوع ديگري جستجو كنيد.
از اثرات رنجش و عصبانيت مي توان به جدايي عاطفي موقت بين شركاي عاطفي اشاره كرد. عصبانيت با فشار روحي زيادي همراه است و انرژي زيادي از شما مي گيرد.
اگر رنجش و عصبانيت ، مدام تكرار شود شما در مقام جلوگيرنده آن ، با به درون ريختن اين عصبانيت و رنجش و انباشت انرژي منفي بسيار در درونتان پا به مرحله سوم مي گذاريد.

3- عدم پذيرش و طرد
بعد از يك دعواي مفصل ، در را به هم مي كوبيد و از منزل خارج مي شويد در حاليكه احساس ياس و پوچي سراسر وجودتان را فرا گرفته است . اين در حالي است كه از جار و جنجال و دعوا هم خسته ايد و منزل را براي رسيدن به آرامش ترك كرده ايد . در حقيقت از همسر خود فرار كرده ايد. اين مرحله ممكن است به صورت ديگر و در درون منزل اتفاق بيافتد. شما در منزل و زير يك سقف هستيد ولي به يكديگر بي اعتنايي مي كنيد و يكديگر را مورد بي توجهي قرار مي دهيد. در واقع وي را هم از ديده و هم از دل بيرون مي كنيد. اين مرحله مي تواند يك ساعت به طول بيانجامد و لي تا چند روز و چند هفته هم ممكن است طول بكشد. بيشتر جدايي ها و طلاق ها در اين مرحله اتفاق مي افتد. اين دوره بحراني ترين دوره اختلافات و در حقيقت زمان به زانو در آمدن آخرين تلاش هاي عاطفي طرفين براي بقاي زندگي مشتركشان مي باشد.
در طرد و عدم پذيرش ، آنقدر فشار روحي و تنش زياد مي شود كه فرد براي خود فضايي تازه و آرام طلب مي كند و اينگونه از زندگي زناشويي خود عقب نشيني كرده ، ميدان مبارزه را ترك مي كند در حاليكه پيوندهاي عاطفيش آخرين نفس ها را مي كشد.
اما طرد و عدم پذيرش هم مي تواند لاينحل باقي بماند و با تكرار و انباشت در طول يك دوره زماني ، شما را به مرحله نهايي گسست عاطفي تان سوق دهد.

4- سركوب
گوشه اي از رستوران ، ساكت و تنها و عبوس نشسته ايد و زندگي خود را مرور مي كنيد. به زندگي مشترك با همسرتان و تمام زحماتي كه براي اين زندگي مشترك متحمل شده ايد فكر مي كنيد. تمام لحظات شيرين زندگي زناشويي خود و نظرات خانواده و فاميل درباره زندگيتان را از خاطر عبور مي دهيد و به حرف هاي آنها بعد از جدايي خود فكر مي كنيد. در اين لحظه در يك عكس العمل طبيعي ، شما نمي خواهيد در نظر ديگران آدم شكست خورده اي به نظر برسيد. پس بايد كاري بكنيد و همه اين زندگي خوب را نجات دهيد. به يكباره همه چيز مرتب مي شود و كدورت ها از وجودتان رخت مي بندند.
اينجاست كه شما در دام سركوبي افتاديد و همه احساسات منفي و عصبانيت و رنجش و طردهاي مداوم خود را سركوب كرديد تا آبرويتان حفظ شود و خانوادتان پابرجا بماند. در اين لحظات شما با خود مي گوييد : « بيشتر از اين ارزش جنگيدن ندارد ؛ بگذار همه چيز را فراموش كنم ؛ خسته تر از آنم كه بتوانم با موضوع سر و كله بزنم.»
سركوبي نوعي احساس كرخي و بي حسي است. شما ديگر احساسات منفي خود را حس نمي كنيد. اما در مقابل بهاي بزرگي مي پردازيد و ديگر احساسات مثبت خود را نيز لمس و درك نخواهيد كرد. شما از نظر عاطفي فلج شده ايد و تا پايان عمر ، يكنواخت و بي احساس به نمايش كسالت آور زندگي خود ادامه مي دهيد. ماسكي از لبخندها و احترامات ساختگي به چهره مي زنيد و ديگر شور و نشاط سابق را نداريد. زندگيتان قابل پيش بيني و كسل كننده مي شود و خستگي مزمن جسمي به سراغتان مي آيد.
آنچه اين مرحله را فاجعه آميز مي كند نوع رابطه اي است كه بين زوجين وجود دارد. به اين ترتيب كه همه چيز خوب و مرتب به نظر مي رسد و طرفين به ظاهر زندگي خوبي در كنار يكديگر دارند ؛ اما در واقع بسياري از استعدادها و مهارت هاي عاطفي خود را فراموش كرده اند و به يك نيمه مرده ماشيني تبديل شده اند كه زندگي محدود و بي طراوتي را دنبال مي كند و خبر بد اين است كه در اين مرحله خود فرد هم احساس مي كند كه خوشبخت است و زندگي خوبي دارد ، غافل از اينكه بسياري از قسمت هاي وجودش در حالت نيمه خاموش به سر مي برد . هر دو طرف در اين مرحله ياد گرفته اند چه انتظاراتي داشته باشند و چه انتظاراتي را نداشته باشند.
در انتهاي سخن
عده زيادي از ما در مراحلي يا در همه زندگي خود درگير اين مرگ عاطفي مي شويم. اما علاج كار در كجاست ؟
مسلما در روراست بودن با خود و ديگران و بيام مخالفت ها در همان زمان شكل گيري و ابراز ناراحتي و رنجش ها در مرحله بعد. در كنار پرورش اين عادت پسنديده ، فراگيري و تمرين مهارت هاي حل مسأله و گفتگوي معطوف به نتيجه عيني و مؤثر نيز بايد در دستور كار قرار گيرد. اگر در حال حاضر در گير اين مرحل هستيد ، وضعيت خود را كامل تشريح كنيد و با در نظر گرفتن هدف هاي كوچك و دست يافتني قدم به قدم از مرگ عاطفي خود فاصله بگيريد. مهمترين قدم ، پذيرش واقعيت وجود اشكال در زندگيتان است. زيرا بزرگي مي گويد : « زماني كه آگاهي به وجود مي آيد ، تغيير آغاز مي شود . »

منبع : درمان احساسات ، جان گري ، هاله گنجوي

برچسب: ،
ادامه مطلب

 

 

برچسب: ،
ادامه مطلب

سالمندي مي تواند دوران خوبي باشد ، دوران سرزندگي و نشاط عزم و اراده و بزرگي و عزت و شكوه .

پيري بيماري نيست و با بالا رفتن سن تغييرات طبيعي در كليه اندامهاي بدن ايجاد مي شود كه با رعايت برخي نكات ساده مي توان از بروز مشكلات جلوگيري و با مراقبت صحيح به سالمندي توام با سلامتي و نشاط دست يافت ، تا باقي سالهاي عمر هم به بهترين صورت ادامه يابد . با اينكه به كار بردن شيوه صحيح زندگي بايد از دوران جنيني شروع شود ، اما هرگز براي تغيير دادن شيوه زندگي و ايجاد عادات پسنديده كه منجر به سلامت و شادابي مي شوند دير نيست .

شيوه زندگي در دوره سالمندي بايد به گونه اي باشد كه در آن به مواردي از قبيل بهداشت فردي ، ورزش مناسب ، تغذيه متعادل ،‌عدم مصرف دخانيات ، حضور فعال در جامعه و خانواده و ... پرداخته شود . اين مجموعه توصيه هايي را به شما ارائه مي دهد تا بتوانيد دوران سالمندي سالم و فعالي را توام با خوشي و شادماني طي نمائيد .

۱ - بهداشت فردي

• مسواك زدن حتي در موارد استفاده از دندان مصنوعي ضروري است . ( اگر نصف قاشق چايخوري نمك را در يك ليوان آب حل كنيد اين محلول براي قرقره و شستشوي دهان مناسب است . )‌

• به طور مرتب استحمام نموده و لباسهاي خود را تعويض نمائيد .

• موها را تميز و ناخنها را كوتاه و پاكيزه نگهداريد .

• بدن خود را خصوصاً در فصول سرد سال گرم نگهداريد .

• اگر پوست شما زخمي شد با ضدعفوني كردن آن از عفوني شدن زخم جلوگيري كنيد .

۲ - تغذيه متعادل

• از پرخوري و كم خوري اجتناب كنيد . سه وعده غذاي اصلي و دو وعده سبكتر در بين آنها معمولاً مناسب است .

• از سبزيجات و ميوه جات متنوع استفاده كنيد .

• سعي كنيد گوشت قرمز را كمتر و به جاي آن گوشت مرغ و ماهي ميل فرمائيد .

• شكر و نمك را كمتر مصرف نمائيد .

• شير و فراورده هاي آن را در برنامه غذائي روزانه فراموش نكنيد .

• روزانه حداقل هشت ليوان مايعات ترجيحاً آب ساده بنوشيد .

۳ - ورزش

• عدم تحرك عامل مهمي در ايجاد يبوست ، خمودگي و يپري زودرس مي باشد .

• نرمش و يپاده روي منظم و مداوم بهترين ورزش در دوران سالمندي است . خصوصاً اگر دسته جمعي با هم سن و سالان انجام پذيرد .

• فعاليتهاي بدني سبك در پيشگيري از بيماريهاي شايع دوران سالمندي از جمله بيماريهاي قلبي ، ديابت ، پوكي استخوان و بيماريهاي مفاصل ، فشار خون و افسردگيها بسيار مفيد هستند .

• سعي كنيد ۳۰  دقيقه صبح و ۳۰ دقيقه شب پياده روي نمائيد . ( در صورت وجود بيماري لازم است ورزش با مشورت پزشك انجام گيرد )‌

۴ - خواب

• خواب راحت و كافي در طول شب موجب نشاط در طول روز مي باشد .

• براي داشتن خوابي راحت در سراسر شب بهتر است سر وقت بطور منظم و با لباس راحت به رختخواب برويد .

• اگر از ميزان خواب شما كاسته شده است نگران نباشيد اين پديده در سنين بالا طبيعي است .

• از خوابيدن در روز بمدت طولاني اجتناب نمائيد . چرت زدن در طول روز باعث بي خوابي در شب مي شود .

• از مصرف خودسرانه داروها خصوصاً داروهاي خواب آور خودداري كنيد .

• از نوشيدن چاي و قهوه در ساعات قبل از خواب خودداري نمائيد .

• نوشيدن يك ليوان شير گرم قبل از خواب توصيه مي شود .

۵ - عدم مصرف دخانيات

استفاده از انواع دخانيات مانند سيگار ، قليان ، پيپ و ... بسيار مضر است .

مصرف دخانيات خطر بيماريهاي قلبي و عروقي ، بيماري قند ، ناراحتي ريوي و گوارشي را افزايش مي دهد .

۶ - اجابت مزاج

• بدليل كمي تحرك يبوست در اين دوران شايع است .

• اگر از ايجاد نفخ شكم به دنبال ميوه جات و سبزيجات ناراحت هستيد مي توانيد ميوه جات و سبزيجات را پخته مصرف كنيد تا نفخ كمتري ايجاد كند ( يا اينكه براي كاهش نفخ شكم از داروهاي خانگي مثل عرق نعناع استفاده نمائيد . )

• از داروهاي ملين جهت اجابت مزاج استفاده نكنيد زيرا اين داروها مانع كاركردن طبيعي روده ها مي شوند .

• در صورت مشاهده خون در مدفوع و يا سياهرنگ شدن مدفوع به پزشك مراجعه نمائيد .

• براي اجابت مزاج راحت تر موارد زير را رعايت كنيد :

              -   استفاده از ميوه جات و سبزيجات

               -  انجام تمرينات ورزشي يا پياده روي

               -  نوشيدن آب بخصوص بعد از برخاستن از خواب

              -  رفتن به توالت هر روز در موقع معين

۷ - پيشگيري از بروز حوادث

• همه مردم در معرض حوادث قرار دارند اما سالمندان در مقابل حوادث آسيب پذيرترند . ۷۵٪   از حوادثي كه براي سالمندان ايجاد مي شود در محيط منزل اتفاق مي افتد .

• شايعترين حوادث ، زمين خوردن است كه در اثر عدم تعادل بعلت سرگيجه بوده و موجب شكستگي استخوانها مي شود .

• با گذشت زمان استخوانها پوك و شكننده مي شوند . اين امر در زنان در دوران يائسگي شايعتر مي باشد كه با تغذيه و ورزش مناسب مي توان از پيشرفت آن جلوگيري كرد .

• شكستگي استخوان در افراد مسن به آساني جوش نمي خورد و موجب زمين گير شدن فرد مي گردد . بنابراين بايد از آن پيشگيري كرد :

• از حركتهاي ناگهاني و سريع اجتناب كنيد مخصوصاً هنگام برخاستن از رختخواب ابتدا كمي بنشينيد و بعد بايستيد .

• از كفش و دمپائي مناسب استفاده كنيد تا احتمال ليزخوردن كمتر شود . مثلاً دمپايي ابري براي حمام مناسب نمي باشد .

• هنگام عبور از پله ها براي اطمينان بيشتر از نرده ها كمك بگيريد .

• از راه رفتن در مكاني كه نور آن كم است پرهيز كنيد .

• براي داشتن ديد بيشتر پس از معاينات پزشكي از عينك مناسب استفاده نماييد .

۸ - فعاليتهاي اجتماعي

• فعال بودن در اجتماع موجب سلامتي و شادابي شما مي شود .

• با برقراري دوستي با ديگران و مشاركت در كارهاي اجتماعي و انسان دوستانه سلامتي را نزد خود و ديگران تامين نماييد .

• زندگي و تماس نزديك با اعضاء خانواده در حفظ شادابي و سلامت شما امري حياتي است .

• با انجام فرايض ديني ، تفحص در امور مذهبي ، رفتن به مساجد و زيارت اماكن مذهبي اعتقادات مذهبي خود را هر چه بيشتر تقويت نماييد كه باعث آرامش دل و تسلاي روح مي گردد .

•  

برچسب: ،
ادامه مطلب

• من درباره اشتباهات گذشته‌ام نگرانم
• من حس مي‌كنم كه دست از تلاش در زندگي برداشته‌ام
• اتفاقات جزئي مرا به شدّت ناراحت مي‌كند

بسياري از پژوهشگران دريافته‌اند كه كساني كه به پرسش‌هايي از اين قبيل، پاسخ «هميشه» را داده‌اند داراي مشكلات سلامت جسمي از قبيل مشكل خواب (به خواب رفتن يا در خواب ماندن)، سردرد، ناراحتي‌هاي معده و سوء هاضمه، احساس خستگي، كاهش اشتها، تب، فراموشي، پشت درد و تپش قلب تندتر از حد معمول هستند.
اكنون پرسش‌هايي زير را در نظر بگيريد و بگوئيد كداميك از سه پاسخ «تقريباً هميشه»، «بيشتر مواقع» و «گاهي» را به آن‌ها مي‌دهيد؟

• من خشم را درون خودم نگاه مي‌دارم
• من با ديگران به بحث و جدل مي‌پردازم
• من در درونم مي‌جوشم ولي آن را نشان نمي‌دهم

پژوهش‌ها نشان داده‌اند كه كساني كه به پرسش‌هايي از اين قبيل، پاسخ «تقريباً هميشه» را داده‌اند در بلند مدت دچار بيماري قلبي، سرطان و فشار خون بالا مي‌شوند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند كه هر چند ممكن است فرو خوردن خشم از لحاظ رفتاري، نشانه مثبتي تلقي شود امّا به همان اندازه بيرون ريختن خشم، باعث افزايش فشار خون فرد مي‌گردد.
اين هيجانات باعث افزايش احتمال ابتلا به سرطان و بيماري‌هاي عروق كرونر و يا گسترش آن‌ها مي‌شود. بنابراين، همان‌گونه كه ملاحظه مي‌شود، خشم مانند يك شمشير دو لبه عمل مي‌كند. دشمني و خصومت نيز همانند خشم با مشكلات جسمي نظير بيماري قلبي ارتباط دارد. يكي از دلايل ساده ارتباط بين هيجانات منفي نظير خشم و اضطراب با مشكلات سلامت جسمي اين است كه هنگامي كه ما در سطح بالايي از هيجانات منفي قرار داريم، الگوهاي فكريمان تا حدّ زيادي مختل مي‌شود و در نتيجه، ظرفيت محافظت از سلامت جسمي كاهش مي‌يابد. خبر خوب اين است كه ما مي‌توانيم ياد بگيريم كه خشم و ساير هيجانات منفي را به مقدار مناسب بروز دهيم. به طور كلّي، خشم در ما به دليل سيستم اعتقادي معيوبمان پديد مي‌آيد. آلبرت اليس، روان درمانگر آمريكايي، عبارت «باورهاي نامعقول» را براي آن به كار برده است. همه ما مي‌توانيم با كمك يك روان‌شناس مجرّب ياد بگيريم كه چگونه اين باورهاي نامعقول را به حداقل رسانيم و آن‌ها را به باورهاي معقول، يعني باورهايي كه در زندگي روزمره ما عملي‌تر هستند و برپايه ارزيابي زمينه‌هاي زندگي واقعي قرار دارند، تبديل ‌كنيم. به همين ترتيب، مديريت موثر ساير جنبه‌هاي هيجاني نيز همواره قابل فراگيري است.
در زندگي روزانه، در خانه، مدرسه يا محل كار، با شنيدن جملات ساده‌اي مانند آنچه در زير آمده است، خشم در وجود ما برانگيخته مي‌شود:

• به محض اين كه ديدمت فهميدم كه از پس اين كار برنمي‌آيي.
• پدر و مادرت بايد خيلي از بابت اين بچه‌اي كه تربيت كرده‌اند ناراحت باشند.
• كم‌هوشي تو در همه كارهايي كه مي‌كني نمايان است.
• امروز چقدر كثيف به نظر مي‌آيي، بهتر است نكات بهداشتي را بيشتر رعايت كني.
• به نظر نمي‌رسد كه توانايي انجام هيچ ورزشي را داشته باشي.
• راستش را بخواهي، از همان اول كه ديدمت فهميدم موفق نمي‌شوي.

همه ما اتفاق نظر داريم كه اين جملات تحريك‌آميز مي‌تواند باعث برانگيخته شدن خشم در بسياري از ما گردد (البته نه هميشه). من هم قبول دارم كه شنيدن چنين عبارت تحريك‌آميزي بسيار نامطلوب است و ما را تحت فشار مي‌گذارد امّا آنچه اهميت دارد اين است كه شدّت، مدّت و بسامد خشممان را كاهش دهيم و از سلامت جسمي خود محافظت كنيم. آنچه من سعي دارم بگويم اين است كه ما بايد با تغيير در باورهاي نامعقولمان، خود را مجهز كنيم و اجازه ندهيم كه خشم در وجود ما مزمن، شديد و با دوام گردد. خبر خوب اين است كه تغيير و اصلاح سيستم اعتقادي بر پايه زمينه‌هاي زندگي واقعي، مي‌تواند تمام اين مشكلات را به حداقل برساند و زندگي را براي ما با معني‌تر سازد. ما مي‌توانيم جنبه‌هاي انساني را در خود تقويت كنيم و خلاصه آن كه مديريت موثر هيجانات مي‌تواند به ما كمك كند كه زندگي روزانه سالم‌تر و عاقلانه‌تري داشته باشيم.

برچسب: ،
ادامه مطلب

۱- نخوردن صبحانه
نخوردن صبحانه باعث كاهش سطح قند خون در بدن مى‌شود. اين امر به نوبه خود باعث مى‌شود كه مواد غذايى كافى براى مغز تامين نگردد و مغز دچار استحاله شود.
٢- پرخورى
پرخورى باعث سفت‌شدن عروق مغز و در نتيجه، كاهش قدرت آن مى‌گردد.
٣- سيگار كشيدن
سيگار كشيدن باعث انقباض مغز مى‌شود و مى‌تواند به بيمارى آلزايمر بيانجامد.
٤- مصرف بيش از حد قند
قند زياد باعث اختلال در جذب پروتئين‌ها و مواد غذايى مى‌گردد و ممكن است در رشد مغز خلل ايجاد كند.
٥- آلودگى هوا
مغز، بزرگترين مصرف كننده اكسيژن در بدن است. تنفس هواى آلوده باعث كاهش تامين اكسيژن براى مغز مى‌شود و بر كارايى مغز تاثير مى‌گذارد.
٦- كم‌خوابى
خواب به مغز ما فرصت استراحت مى‌دهد. كم خوابى طولانى، مرگ سلول‌هاى مغزى را شتاب مى‌بخشد.
٧- پوشاندن سر به هنگام خواب
پوشاندن سر به هنگام خواب باعث افزايش تراكم دى‌اكسيد كربن و كاهش تراكم اكسيژن مى‌شود كه مى‌تواند براى مغز، آسيب‌رسان باشد.
٨- فعاليت مغزى به هنگام بيمارى
فعاليت مغزى يا مطالعه زياد به هنگام بيمارى مى‌تواند به كاهش اثربخشى مغز و آسيب‌رساندن به آن منجر گردد.
٩- كمبود افكار برانگيزنده
فكر كردن بهترين شيوه پرورش مغز است و كمبود آن مى‌تواند به كوچك شدن مغز بيانجامد.
١٠- كم حرف‌زدن
مكالمه‌هاى خردمندانه باعث تقويت كارايى مغز مى‌گردد.


برچسب: ،
ادامه مطلب

آندومتريوز بيماري است كه طي آن بافت‌هاي داخل رحم كه آندومتر خوانده مي‌شود به اشتباه در جايي خارج از رحم قرار مي‌گيرد و ...

آندومتريوز ترس ندارد
بنابر آمارهاي ارائه شده حدود 1.5 ميليون زوج جوان در كشورمان از مشكل ناباروري رنج مي‌برند كه اين مشكل علل متفاوتي دارد و يكي از آنها بيماري‌ است به نام آندومتريوز كه گاهي عامل اين نازايي‌هاست.
. آندومتر لايه دروني از سه لايه تشكيل‌دهنده رحم است كه در تمام بافت‌هاي بدن به جز طحال ممكن است به وجود آيد، ولي شايع‌ترين محل بروز آن ناحيه لگن است كه حدود 40 درصد موارد تخمدان‌ها را درگير مي‌كند.

دكتر نيلا طبسي ، جراح و متخصص زنان، زايمان و نازايي مي‌گويد: اين سلول‌ها در قسمت‌هاي مختلفي از بدن از جمله داخل حفره شكمي يا روي تخمدان قرار مي‌گيرند و بافتهايي نا به ‌جا توليد مي‌كند.اين بيماري مي‌تواند از بعد از دوران بلوغ تا قبل از يائسگي براي خانم‌ها پيش بيايد و سن خاصي را در‌ بر‌ نمي‌گيرد.

اين پزشك متخصص زنان و زايمان مي‌افزايد: اين بيماري دليل خاصي ندارد و اتفاقي طبيعي است كه به صورت تصادفي براي خانم‌ها پيش خواهد آمد.يكي از علل بروز اين بيماري نيز مي‌تواند خود سيكل عادت ماهانه باشد. به اين صورت كه خون به صورت برگشت پذير از داخل لوله‌ها وارد حفره شكمي شده و سلول‌هايي از آندومتر كه هنوز زنده هستند، در آنجا نشسته و كاشته مي‌شود. همين كاشته شدن سلول‌ها باعث بروز بيماري مي‌شود.

علائم بيماري
وي به علائم اين بيماري اشاره كرده و مي‌افزايد: از‌جمله علائم اين بيماري دردهاي غيرطبيعي، توده‌هاي لگني و كيست‌هاي تخمداني است كه نشانه‌اي از وجود آندومتريوز است.

به گفته دكتر طبسي، ممكن است افراد به دليل وجود توده‌هاي لگني يا كيست‌هاي تخمدان به پزشك مراجعه كنند، اما علامت واضح وجود اين بيماري، درد شديد هنگام عادت ماهانه است به طوري كه هر ماه از ماه قبل درد بيشتري احساس مي‌شود. آنها ممكن است با اين علائم به پزشك مراجعه كنند و در اين موارد پزشك بيشتر به آندومتريوز شك خواهد كرد.

دكتر طبسي درخصوص شيوه‌هاي درمان آندومتريوز مي‌گويد: تنها راه تشخيص بيماري، داشتن نمونه بافت‌شناسي است، يعني آزمايشگاه بايد بافت آندومتريوز را تشخيص داده و تاييد كند كه امروزه بيشتر از شيوه لاپاراسكوپي براي اين منظور استفاده مي‌شود و بعد از تشخيص ادامه درمان روش‌هاي مختلفي دارد كه بنابر نظر پزشك از آنها استفاده مي‌شود.

در بعضي موارد بنا‌به نظر پزشك متخصص با داروهاي خاص حتي سيكل عادت ماهانه بيمار را نيز به كلي قطع مي‌كند تا بيماري بهبود يابد؛ اما در شرايطي كه بيمار دختري است كه تنها با مشكل دردهاي دوران قاعدگي مراجعه مي‌كند يا خانمي كه نزديك سنين يائسگي است احتياج به كار خاصي جز درمان طبي نيست؛ اما اگر در اثر اين بيماري كيست توليد شده باشد، حتماً كيست را بايد برداشت، زيرا كيست مي‌تواند خود عوارض و مشكلاتي ايجاد كند.

آندومتريوز و نازايي
دكتر طبسي در مورد نازايي ناشي از اين بيماري مي‌گويد: اگر خانمي در سنين باروري با اين مشكل روبه‌رو شود، احتمال نازايي نيز ممكن است وجود داشته باشد. پس كسي كه سابقه آندومتريوز دارد، كيستي داشته يا به هر صورتي با اين بيماري روبه‌رو بوده، با درمان‌هاي پزشكي تحت نظر قرار مي‌گيرد و به او پيشنهاد مي‌شود كه زودتر بچه‌دار شود، چرا كه آندومتريوز تا حدي باعث كاهش باروري يا ناباروري بانوان مي‌شود.
در اين موارد براي از بين بردن بافتهاي آندومتريوز درمان طبي شديد مانند جراحي انجام مي‌گيرد و سپس براي باروري با شيوه‌هاي درماني مختلف به وي كمك مي‌شود.

از نظر دكتر طبسي، بيماري آندومتريوز ترسناك و مشكل خاصي نيست و تنها به پيگيري نياز دارد.
او تاكيد مي‌كند: اين بيماري تنها موجب ناراحتي و اذيت فرد مي‌شود، ولي به سمت سرطان يا مشكلات بزرگ‌تر پيش نخواهد رفت، بنابراين جايي براي نگراني وجود ندارد و با وجود بيماري مي‌توان به زندگي عادي ادامه داد. تنها بايد پس از تشخيص و درمان، زير نظر پزشك بود.

وي درباره نقش تغذيه مناسب در بهبود اين بيماري مي‌گويد: داشتن برنامه‌اي مرتب در مورد خواب و تغذيه كافي و تجربه كردن زندگي بدون استرس باعث مي‌شود كه خانم‌ها عادت ماهانه راحت‌تري را تجربه كنند. افرادي كه آندومتريوز دارند نيز بايد اين موارد را در نظر داشته باشند. مصرف مواد محرك مانند كافئين(قهوه غليظ، چاي زياد و شكلات‌هاي تلخ) نيز بهتر است كاهش يابد.

اين متخصص زنان و زايمان يادآور مي‌شود: آندومتريوز درجات مختلفي دارد، خفيف، متوسط و شديد. در مواردي كه اين بيماري شديد است به دليل وجود چسبندگي‌هاي لگني ممكن است بارداري سخت شود. در درجات متوسط ممكن است بيمار بتواند باردار شود و در موارد خفيف نيز آنها تفاوتي با افراد عادي ندارند. مهم است كه بيماران بدانند با تشخيص آندومتريوز اين گونه نيست كه امكان بارداري به كلي از بين برود.

برچسب: ،
ادامه مطلب

بسيار شنيده مي شود كه نور آفتاب يكي از عوامل جوش هاي پوستي است ، آيا اين موضوع صحت دارد ؟

وضعيت پوست افرادي كه دچار آكنه هستند،اغلب با نور خورشيد بهبود مي يابد!!
اما دقت داشته باشيد كه اين تصوري اشتباه و اين بهبودي كوتاه مدت است. عدم محافظت پوست در مقابل نور خورشيد خطر جهش آكنه در هنگام بازگشت از تعطيلات را به همراه دارد.

تأثير سودمندي نور آفتاب بر روي آكنه تصوري نادرست است
افرادي كه دچار آكنه هستند اغلب تصور مي كنند كه نور خورشيد وضعيت پوستشان را بهبود مي بخشد، حال آنكه اين تصوري نادرست درباره تأثير مثبت نور خورشيد بر روي پوست است، اگر هم تأثيري داشته باشد، تنها چند هفته به طول مي انجامد.

در واقع قرار گرفتن در معرض آفتاب پوست را خشك مي كند، به علاوه برنزه شدن در مقابل آفتاب رنگ پوست را تعديل مي كند و باعث مي شود كه تصور كنيم اين جوش ها ناپديد شده اند. به همين جهت به نظر مي رسد كه آكنه ها در تابستان بهبود مي يابند.

كاهش استرس در زمان تعطيلات ، نمك موجود در آب دريا و كلر استخرها نيز عواملي هستند كه باعث كاهش آكنه ها در تابستان و تقويت تصور تأثير آفتاب بر روي آنها مي شوند.

قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش باعث ضخيم شدن لايه رويي پوست و بسته شدن منافذش مي شود. ادامۀ اين پديده در طولاني مدت مانع دفع سبوم Sebum و در نتيجه تشكيل جوش هاي سياه و كيست هاي كوچك مي شود؛ اين جوش ها هنگام بازگشت از تعطيلات عود مي كنند.

بهبودي تابستاني جوش ها تصوري اشتباه است. بالعكس، توصيه مي شود كه پوستمان را در مقابل نورآفتاب توسط كرم هاي مناسب نوع پوست حفاظت كنيم.

بعضي اوقات نور خورشيد آكنه ها را به طور جدي تشديد مي كند ،دقت داشته باشيد كه اگر نور خورشيد تأثيري نسبي در بهبودي آكنه در برخي افراد دارد، در بعضي افراد هم باعث حمله نوعي آكنه با نام آكنۀ خورشيدي مي شود.

از سوي ديگر، قرار گرفتن در معرض نور آفتاب باعث تشديد فوري آكنه در افراد مبتلا به اين عارضه مي گردد.

برخي درمان هاي پزشكي در مقابل آكنه پوست را در مقابل آفتاب آسيب پذير مي كند.

داروهايي وجود دارند كه ممكن است پوست را در مقابل آفتاب حساس كنند و احتمال آفتاب زدگي هاي شديد را افزايش دهند. اين داروها شامل سيكلين ها، پروكسيد بنزويل و ايزوترنوئيد است.گرچه استفاده از اين داروها در هنگامي كه آكنه داشته باشيد در تابستان ضروري است.اما توصيه مي شود كه اين داروها شب روي پوست ماليده شوند و صبحها پاك شوند.

چه نوع محافظتي را در برابر آكنه بايد برگزيد؟
كرم هاي ضدآفتاب نبايد كمدوژن (ايجاد كننده جوشهاي سر سياه ) و چرب باشند، بنابراين بهتر است از كرم هايي كه حاوي آب و بدون روغن هستند استفاده شود.

براي آكنه كرم هايي توصيه مي شوند كه به شكل اسپري هستند زيرا اين كرم ها چربي كمتري دارند. از آنجايي كه قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث خشك شدن پوست مي شود، بنابراين بايد در تابستان به ميزان زيادي آب مصرف كرد تا پوست نرم تر شود و سبوم راحت تر دفع گردد.

مسلماً كابين هاي برنزه ممنوع هستند زيرا در آنها اشعه هاي ماوراء بنفش مصنوعي كه باعث ضمختي و پيري پوست مي شوند، افزايش مي يابند. در عوض كرم هاي برنزه كننده كه فاقد كمدون و متناسب با نوع پوست باشند، مي توانند مورد استفاده قرار گيرند. البته بسيار مناسب تر است كه براي درماني مناسب از پزشك تان مشاوره بگيريد.

برچسب: ،
ادامه مطلب

اگر به اطراف‌تان نگاه كنيد، احتمالا بسياري از دوستان و آشنايانتان را مي‌بينيد كه عادت‌هاي غلطي دارند كه به پوست و مويشان آسيب مي‌رساند؛


مثل كندن جوش‌ها،‌ مصرف كِرِم‌هاي كورتوني و يا باروهاي غلطي مثل بستن نخ دور زگيل و ... اين نوشته به مهم‌ترين عادت‌هاي پوستي‌ـ ‌مويي مضر اما رايج مردم مي‌پردازد...

عادت اول: كندن جوش‌هاي جواني و فشار آوردن روي آنها
جوش جواني يا آكنه، بيماري غدد پيلوسباسه است كه به صورت دانه‌هاي سياه‌رنگ، قرمز، چركي و كيستي مي‌تواند در سنين جواني ظاهر شود كه با افزايش ميزان ترشح چربي پوست همراه است. كندن و فشار دادن جوش‌ها نه تنها تاثيري در روند بهبود ندارد كه به علت زخمي شدن پوست، آثار آن به صورت جوشگاه يا لك تيره باقي مي‌ماند كه درمان آن بسيار مشكل‌تر از درمان خود جوش‌ها است.

عادت دوم: مصرف پمادهاي كورتون‌دار بدون تجويز پزشك
تركيب‌هاي كورتيكوستروييدي كه به كورتون شهرت دارند، داروي بسيار موثر و نجات‌دهنده‌اي در بعضي بيماري‌هاي التهابي پوست است ولي مانند شمشير دولبه، اگر بدون تجويز پزشك مصرف شوند، خطر‌ها و عوارض جانبي بسياري دارند كه بعد از قطع مصرف هم بعضي از اين عوارض تا سال‌ها پابرجا مي‌مانند.

وقتي بيمار تركيب موضعي كورتون‌دار را با تجويز پزشك براي مدت محدودي مصرف مي‌كند به دليل آثار فوري و مثبت آن در بيماري‌هاي التهابي پوست، حتي بعد از عود بيماري و بدون تجويز پزشك در مورد اجازه ادامه مصرف، آن را بدون نسخه از داروخانه تهيه مي‌كند و بعد از مدتي آنقدر به مصرف آن عادت مي‌كند كه به طوري كه بعد از قطع آن بلافاصله علايم شديد پوستي تظاهر مي‌كند بنابراين به مصرف دايمي آن ادامه مي‌دهد و دچار ضايعه‌هاي پوستي نازك، حساسيت، قرمزي پايدار حتي ضايعه‌هاي داخلي مانند پوكي‌استخوان، فشار خون بالا، ورم دستگاه گوارشي، اختلال‌هاي هورموني و... مي‌شود.

عادت سوم: كندن موها
تريكوتيلوماني يا عادت به كندن موها يك ميل اجباري از بيما‌ري‌هاي جسمي ـ رواني است. فرد بدون آنكه متوجه باشد، ميل و عادت به كندن موهاي در دسترس دارد؛ مانند موهاي جلوي سر، سبيل، ابرو و... اوايل ممكن است موها بعد از كندن دوباره رشد ‌كنند ولي مواردي به علت خون‌ريزي ميكروسكوپي در فوليكول مو و فيبروز آن باعث عدم رشد دايمي مو مي‌شود كه درمان بايد توسط پزشك متخصص پوست و روان‌پزشك به صورت همزمان انجام شود.

عادت چهارم: حمام آفتاب براي برنزه كردن پوست
اشعه‌آفتاب حاوي اشعه ماوراي‌بنفش A و B است. اشعه B در طبقه‌هاي سطحي پوست اثر مي‌كند و به قسمت‌هاي زيرين پوست نفوذ نمي‌كند و باعث قرمزي و سوختگي پوست مي‌شود. اشعه A به قسمت‌هاي زيرين نفوذ مي‌كند و با تحريك سلول‌هاي ملانوسيت باعث افزايش ترشح ملانين و تيرگي پوست مي‌شود. همچنين اشعه A به دليل تخريب DNA سلول‌ها در پيري زودرس پوست، سرطان‌هاي پوستي و واكنش‌هاي آلرژيك به داروها مشاركت مي‌كند.

جواناني كه عادت به گرفتن حمام آفتاب يا استفاده از دستگاه‌هاي سولاريوم (آفتاب مصنوعي) دارند برنزه شدن موقت پوست را به سرطان‌هاي پوستي و پيري زودرس پوست چهره‌شان ترجيح مي‌دهند.

عادت پنجم: جويدن ناخن‌ها
عادت به جويدن ناخن‌ها مانند تريكوتيلوماني عادت مضري است به‌صورت ميل اجباري به جويدن ناخن‌ها كه و جزو بيماري‌هاي جسمي ـ رواني طبقه‌بندي مي‌شود. جويدن ناخن اغلب در دوران كودكي و اوايل جواني ديده مي‌شود و اين افراد با اينكه از قبح اين كار مطلع‌اند ولي ميل اجباري به جويدن ناخن‌ها خصوصا در مواقع استرس‌هاي عصبي دارند.

علاوه بر نازيبايي ناخن‌هاي جويده شده به دليل رطوبت مداوم در اين ناخن‌ها، ميكروب‌ها از قبيل قارچ‌هاي پوستي و باكتري‌ها رشد كرده و گاهي باعث تخريب تمام جسم ناخن مي‌شوند كه اگر به موقع درمان نشود، امكان تخريب دايمي ناخن‌ها و در نيامدن و عدم رشد ناخن‌ها وجود دارد.

عادت ششم: كندن يا بستن نخ

دور زگيل‌هاي پوستي
زگيل‌‌هاي پوستي يك بيماري ويروسي است كه بدون هيچ‌گونه درماني در افرادي كه سيستم ايمني نرمال دارند خودبه‌خود بعد از مدتي بهبود مي‌يابد هر چند درما‌ن‌هاي متعدد مانند فريز كردن، سوزاندن با كوتر يا ليزر و در مواردي جراحي وجود دارد اما بعضي از افراد از بستن نخ دور زگيل استفاده مي‌كنند كه اين باعث التهاب و عفونت زگيل مي‌شود كه گاهي باعث زخم و ايجاد جوشگاه بدشكل مي‌شود.

عادت هفتم: شانه كردن يا برس كشيدن مداوم موها
يك فوليكول مو در ناحيه ريشه‌ حاوي عروق خوني، اعصاب و سلول‌هاي رشد يابنده است كه مدام رشد كرده و باعث رشد طولي مي‌شود. ساقه مو به دليل فقدان اعصاب بدون درد است بنابراين بعضي افراد به صورت مداوم و مكرر موها را شانه يا برس كرده و باعث صدمه به ساقه موها مي‌شوند.

در استمرار دايمي شانه كردن و برس كردن، موها به تدريج طراوت خود را از دست داده، شكننده شده و از نوك دو شاخه مي‌شوند (موخوره)، اين عادت مضر در جوانان شايع‌تر است.

عادت هشتم: بستن موهاي سر
بعضي از بانوان با بستن محكم موهاي جلوسر به سمت عقب، تمايل دارند كناره‌هاي ابروها به بالا كشيده شود و چهره بازتري داشته باشند.

بستن محكم و تحت فشار موها در طولاني‌مدت باعث فشار بر عروق سطحي پوست‌سر شده بنابراين جريان خون كه براي رشد پوست و موها و همچنين سلامت پوست و مو ضروري است كاهش مي‌يابد و چون موها به كاهش جريان خون حسا‌س‌تر از پوست هستند بعد از مدتي، موهاي جلوسر كه تحت فشار هستند كاهش يافته و باعث كم‌پشتي موهاي جلو سر مي‌شود.

عادت نهم: دست‌ زيرچانه زدن موقع نشستن يا نشستن روي زانوها و قوزك‌پا
بعضي از افراد، خصوصا كودكان و نوجوانان موقع نشستن‌هاي طولاني مثلا در كلاس‌هاي درسي، عادت كرد‌ه‌اند دست‌ها را به زير چانه گذاشته و آرنج‌ها را روي ميز نگه دارند يا بعضي افراد علاقه‌ به نشستن روي زمين دارند؛

به طوري كه زانوها يا قوزك خارجي پاها به طور دايم در تماس و تحت فشار روي زمين است. پوست انسان در مواردي كه تحت فشار دايم باشد، به تدريج تيره شده و دچار كلفتي پوست يا پينه مي‌شود؛ خصوصا در افراد سفيدپوست اين تيرگي واضح‌تر است.

عادت دهم: انقباض‌هاي دايمي عضلات صورت
بعضي افراد، خصوصا در كشورهاي شرقي، عادت كرده‌اند موقع صحبت كردن يا در استرس‌ها، عضلات صورتشان را در جهت‌هاي مختلف منقبض كنند.

اوايل بعد از آرامش، حالت عضلات چهره به وضعيت طبيعي بازمي‌گردد ولي در استمرار براي سال‌ها، به تدريج اين عضلات شكسته مي‌شود به طوري كه موقع استراحت هم اين شكستگي‌هاي عضلاني به صورت چين و چروك عميق دايمي ديده مي‌شود. شايع‌ترين چين و چروك‌هاي عضلاني صورت، چين اخم بين دو ابرو، چين پيشاني به صورت خطوط افقي در پيشاني، چين دور چشم‌ها و چين و چروك‌ عضلات لب بالايي است كه چنانچه در مراحل اوليه شكستگي‌هاي عضلاني تحت درمان با آمپول بوتاكس قرار گيرند، مي‌توان از اين پديده نازيبا جلوگيري كرد.

عادت يازدهم: شست‌وشوي مداوم دست‌ها
اسيديته يا PH طبيعي پوست، اسيدي است. بعد از هر بار شستن دست‌ها با مواد شوينده كه PH قليايي قوي دارند PH پوست از اسيدي به قليايي گرايش پيدا مي‌كند و حداقل سه ساعت وقت لازم است كه به PH طبيعي اسيدي قبلي بازگردد.

از طرفي شوينده‌ها به همان ميزان كه ظروف و لباس‌ها را چربي‌زدايي مي‌كنند چربي طبيعي پوست را كاهش مي‌دهند. چنانچه تماس پوست دست با پاك‌كننده‌ها، مانند صابون، پودر و مايع به فاصله‌اي كمتر از سه ساعت باشد، باعث مي‌شود به تدريج پوست دست‌ها خشك، قرمز، ترك‌خورده و حساس شود. افرادي هستند كه كارهاي شست‌وشوي منزل را با دستكش انجام مي‌دهند ولي روزانه مكرر دست‌ها را با صابون يا مايع شوينده مي‌شويند خصوصا در افرادي كه وسواسي هستند اين مشكل بيشتر ديده مي‌شود بنابراين بايد سعي كنيد از صابون يا مايع دست‌شويي فقط موقع غذا خوردن، بعد از توالت يا ‌آلودگي واضح استفاده كنيد. مواقع ديگر شست‌وشوي دست‌ها با آب خالي كافي است و هر بار هم كه دست‌ها اجبارا با شوينده تماس پيدا كرد، بايد مقداري گليسيرين با چند قطره آبليمو بعد از خشك كردن به دست‌ها ماليده شود.

عادت دوازدهم: شامپو كردن موهاي سر به دفعات زياد
خداوند براي محافظت و طراوت موهاي سر ترشح چربي از پوست سر را قرار داده است ولي از آنجا كه چربي‌ها محيط مناسب رشد ميكروب‌ها هستند بنابراين بايد بسته به ميزان چربي مترشحه سر را با شامپوي مناسب شست.

بعضي افراد عادت كرده‌اند در هر حمام چند دست شامپو بزنند تا كاملا چربي سطح پوست‌سر از بين برود. اين‌گونه افراد بعد از چند ساعت متوجه مي‌شوند كه چربي سر به مقدار زيادي بازگشته است. طبق فيزيولوژي پوست‌سر، هرگاه پوست‌سر كاملا بدون چربي شود از طريق مركز كنترل‌كننده ترشح چربي در مغز فرمان داده مي‌شود تا براي محافظت موها چربي ترشح شود بنابراين اين‌گونه افراد بايد بدانند كه چنانچه مختصري چربي سر بعد از حمام وجود داشته باشد مانع فرمان مغز به ترشح چربي مي‌شود و موهاي سر ديرتر چرب مي‌شود.

برچسب: ،
ادامه مطلب

 

برچسب: ،
ادامه مطلب