تست ورزش
ديد كلي
وقتي كسي دچار درد قلبي ميشود ممكن است نوار قلب چيز خاصي را نشان ندهد، اما شك باليني پزشك به اين سمت است كه رگهاي قلب بيمار گرفتگي دارند. در اين موارد با انجام تست ورزش تا حد زيادي صحت و سقم اين مطلب روشن ميشود. به عبارت ديگر تست ورزش آزموني است كه تغييرات نهفته نوار قلبي را از طريق تحميل ورزش و فعاليت بدني شديد به فرد آشكار ميسازد.آماده سازي بيمار براي تست ورزش
جهت رفاه بيشتر در حين ورزش ، بهتر است لباس و كفشي راحت پوشيده و قبل از انجام آزمايش ، فعاليت فيزيكي شديد انجام نداده باشيد. همچنين لازم است از 3 ساعت قبل ناشتا بوده و سيگار نكشيد. (چنانچه مبتلا به ديابت هستيد 1 ساعت ناشتا بودن پس از صرف يك غذاي سبك كافي است و نيازي به تغيير مقدار انسولين وجود ندارد). ديگر آنكه بعضي داروهاي مداخلهگر قلبي را كه مانع از افزايش فعاليت قلب در حين ورزش ميشوند (مانند پروپرانولول) در فاصله زماني معين قبل از تست ورزش (تحت نظر پزشك معالج خود) قبلا بايد قطع كرده باشيد.روش انجام آزمايش
ابتدا بيمار توسط پزشك ، پرسشهايي در مورد سابقه بيماري قلبي بعمل آمده و مورد معاينه قلب قرار خواهد گرفت. نبض ، فشارخون و نوار قلب در آغاز و سپس در مراحل بعدي آزمون بطور مكرر اندازهگيري و ثبت ميشوند. پس از معاينه قلب جهت آزمون ورزش بر روي دستگاه تردميل قرار خواهد گرفت. اين دستگاه بصورت يك صفحه لاستيكي متحرك و غلطاني است (شبيه چرخ نقاله) كه بيمار بر روي آن ايستاده و جهت حفظ تعادل بايد بر روي آن راه برود. هر3 دقيقه شيب نوار در حد2 درصد و سرعت حركت آن حدود 1.2 كيلومتر در ساعت افزايش خواهد يافت. اين آزمون را ميتوان با استفاده از دستگاه دوچرخهاي نيز انجام داد.انجام اين تست به اين صورت است كه به فرد الكترودهاي مربوط به نوار قلبي را متصل ميكنند و از او ميخواهند كه متناسب با سرعت تسمه نقاله يا دوچرخه مخصوص حركت كند. ابتدا دستگاه آرام حركت ميكند اما بتدريج سرعت ميگيرد و فرد براي ادامه دادن آزمايش بايد روي تسمه نقاله بدود. بتدريج دستگاه شيب پيدا ميكند و حالتي ايجاد ميشود كه فرد در حال دويدن از سربالايي پيدا ميكند. علائم حياتي و نوار قلب بيمار در حالتهاي مختلف كنترل ميشود تا تغييرات قطعات و امواج آن در حالت ورزش مشخص شود.
مدت زمان ورزش براي تست
بر اساس سن ، حد معيني از ورزش و حداكثر ضربان قلب كه بيمار بايد به آن دست يابد پيش از شروع ورزش براي وي مشخص شده و آزمايش تا آن زمان ادامه خواهد يافت. بهترين و قابل اعتمادترين نتيجه مربوط به زماني است كه به حداكثر فعاليت پيشبيني شده بدون بروز تغيير غير طبيعي در وضعيت باليني يا نوار قلب نايل شود و اين ، حدودا به 12- 10 دقيقه ورزش و كمي شكيبايي نياز دارد. در صورتي كه طي آزمون ضربان قلب به حدود 85% از حداثر ضربان قلب استاندارد (كه با فرمول "سن بيمار _ 220" محاسبه ميشود.) برسد آزمون طبيعي تلقي ميشود. معهذا در هر زمان كه بيمار واقعا احساس كرد قادر به ادامه ورزش نيست يا چنانچه دچار بعضي علائم باليني نظير درد سينه ، تنگي نفس مفرط ، سرگيجه و سردرد شديد شود، يا تغييرات غير عادي در نوار قلب بروز كند يا فشار خون افت كند، آزمايش قطع ميشود. برخي افراد مسن يا كساني كه دردهاي مفصلي و عضلاني دارند از انجام تست ورزشي معاف هستند و بايد اسكن قلب روي آنها انجام گيرد . اسكن راديوايزوتوپ قلب (تست تاليوم) نسبت به تست ورزش آسانتر و دقيقتر ميباشد و برخي پزشكان تمايل بيشتري به انجام آن دارند.
كاربرد تست ورزش
در مجموع تست ورزشي آزموني است كه ميتواند گرفتگيها و تنگيهاي عروق قلب را تا حدي نشان دهد و پزشك را در تصميمگيري براي انجام دادن يا ندادن اقدامات تهاجميتر (مانند آنژيوگرافي راهنمايي كند. از كاربردهاي پر اهميت ديگر اين تست در مورد ارزيابي كارايي افرادي است كهدچار سكتههاي قلبي ميشوند و به اصطلاح تحمل فعاليتهاي بدني در آنها در طول زمان مورد بررسي قرار ميگيرد.موارد عدم استفاده از تست ورزش
در صورتي كه آزمون ورزش براي بيمار واقعا خطرناك باشد، آزمايش بصورت ديگري انجام ميشود. بطور كلي در مواقعي كه بيمار به هر دليل قادر به ورزش نباشد يا انجام ورزش براي وي غير ضروري يا مضر تشخيص داده شود بجاي آزمون ورزش، از تزريق بعضي از داروهاي خاص استفاده ميشود. معروفترين و رايجترين اين داروها، دي پيريدامول (پرزانتين) نام دارد. اين دارو سرخرگهاي كرونر قلب را گشاد كرده و خون رساني به عضله قلب را چند برابر ميكند. با تزريق اين دارو مشابه اثرات فيزيولوژيك ورزش در قلب ايجاد خواهد شد بدون آنكه بيمار فعاليت جسمي قابل توجهي انجام داده باشد.تزريق داروي راديواكتيو
دارويي كه در انتهاي مرحله آزمون ورزش از طريق آنژيوكت به بيمار تزريق مي شود يك ماده راديواكتيو بيخطر و بدون ضرر است. اين ماده معمولا تكنسيوم - 99m - ميبي ( 99m Tc- MIBI )، در مواردي تاليوم (201 TI ) و گاهي بعضي داروهاي ديگر نشاندار شده با تكنسيوم -m 99 ميباشد. ترس مفرط از پرتو كه در بعضي بيماران مشاهده ميشود به هيچ وجه پايه علمي ندارد. ماده راديو اكتيوي كه در اينجا به مقدار ناچيز بكار ميرود تنها حاوي پرتو گاما است و نقش يك ماده شبرنگ را در محيط تاريك و غير قابل دسترس داخل بدن بازي ميكند. به بيان ديگر ماده تزريقي از نوعي انتخاب شده كه هيچگونه تابش آلفا يا بتا ندارد (چون انرژي و عوارض احتمالي يك ماده راديواكتيو بيشتر معلول تابش ذرات آلفا و بتاي آن ميباشد). مانند يك واكسن كه همه خصوصيات يك عامل بيماريزا را دارد به جز آنكه بسيار ضعيف شده و تنها واكنش ايمني بدن را فعال ميسازد.بنابراين، پرتو دارويي كه براي شما به مقدار بسيار اندك و با نيمه عمر بسيار كوتاه تجويز ميشود فقط به عنوان يك ردياب يا نشانهگر بيخطر به مدت چند ساعت در بدن شما باقي ميماند و از نظر تابش پرتو يا تركيب شيميايي هيچ ضرري براي شما نخواهد داشت و مطالعات گسترده و متعدد انجام شده در جهان گواه اين مدعا هستند. شايد دانستن اين امر برايتان جالب باشد كه اساسا تابشهاي راديواكتيو بطور طبيعي نيز با مقادير كمتر در محيط پيرامون ما وجود داشته و امروزه براي آنها اثرات مثبت و سازنده قائل هستند. لذا ميزان پرتوگيري بيماران در آزمايشهاي پزشكي هستهاي معمولا اندك و در حد تصوير برداري راديوگرافي يا بعضا حتي كمتر ميباشد و دستورات حفاظتي خاصي كه در زمينه پرتو به بيماران بعد از تصويربرداريهاي پزشكي داده ميشوند جنبه احتياطي داشته و عمدتا مربوط به خانمهاي باردار هستند.
برچسب: ،
ادامه مطلب