كبد چرب چيست؟
منظور از كبد چرب، رسوب چربي (عمدتاً از چربيهاي خنثي مثل تري گليسيريد) در كبد است كه در رابطه با مصرف الكل مي تواند باشد كه به آن "Alcoholic Fatty Liver" مي گويند، يا بدون مصرف الكل و يا در حضور ميزان بسيار جزيي از الكل (كه براي كبد خطر ساز نيست) ايجاد مي شود كه تحت عنوان كلي "Non Alcoholic Fatty Liver Disease" (بيماري كبد چرب غير الكلي) گفته مي شود.
رسوب چربي در كبد از نظر شكل ذرات چربي و از نظر اهميت باليني و فيزيوپاتولوژي به دو نوع "Micro Vesicular" و "Macro Vesicular" تقسيم مي شود.
آنچه مورد بحث فعلي است نوع "Macro Vesicular" است، يعني رسوب ذرات درشت چربي در سلولهاي كبد كه به جابجا شدن ارگانهاي داخل سلولي منجر مي شود، اما فعاليت آنها را مختل نمي سازد. اين عارضه در حال حاضر نسبتاً شايع بوده و روز به روز ارزش بيشتري در بيماران مزمن كبدي (كه علت خاصي براي بيماري شان پيدا نمي شود) پيدا مي كند.
ميزان شيوع بيماري كبد چرب تا چه حد است؟
شيوع كبد چرب در جوامع مختلف گوناگون است. براساس آماري، شيوع كبد چرب غير الكلي 9- 7 درصد در كشورهاي غربي و 2/1 درصد در ژاپن گزارش شده است. البته اين آمار بيان گر درصد واقعي كبد چرب نمي تواند باشد.
احتمال پيدايش كبد چرب غيرالكلي با وزن بيمار ارتباط مستقيم دارد و با توجه به افزايش چاقي در جوامع مختلف از جمله ايران، شيوع اين عارضه نيز رو به افزايش است.
اين عارضه در چه افرادي نمود پيدا مي كند؟
در كساني كه عوامل خطر پيدايش كبد چرب را دارند، مثل افراد چاق، مبتلايان به ديابت و چربي خون بالا و بي تحرك.
مصرف بعضي داروها نيز مي تواند باعث رسوب چربي در كبد گردد. در اين زمينه مي توان به استروئيد، ويتامين A، متوتروكسات، آسپيرين، آميودارون و استروژن سنتيك اشاره نمود. همچنين كاهش سريع وزن در كساني كه قبلاً به چاقي مبتلا بودهاند، مي تواند اين عارضه را در پي داشته باشد.
در كساني كه سوء تغذيه ي پروتئيني دارند يا به سبب چاقي مفرط، جراحيهاي پيوند باي پس(Bypass) رودهاي انجام دادهاند نيز كبد چرب ديده مي شود. به دنبال تغذيه ي وريدي طولاني مدت نيز اين عارضه بروز مي كند.
در زمينه ي بعضي بيماريهاي مزمن از جمله: كوليت زخمي نيز كبد چرب گزارش شده است.
در مواردي نيز هيچ علت يا بيماري زمينه اي براي كبد چرب پيدا نمي شود. بنابراين در كسي كه داراي آنزيمهاي كبدي Alanine aminotransferease (ALT), aspartate aminotransferase (AST) افزايش يافته در آزمايش مي باشد و هيچ علتي براي آن پيدا نمي شود، بايد به فكر كبد چرب بود.
قابل ذكر است بيماري كبد چرب در هر سني ديده مي شود، اما بيشترين شيوع آن بين 60- 40 سالگي است. همچنين" "Non Alcoholic Steatohepatitis (كبد چرب غيرالكلي همراه با التهاب در نسج كبد) در خانمها شايعتر است.
علائم بيماري كبد چرب چيست؟
در بيشتر موارد اين عارضه بدون علامت است و پزشك در بررسي آزمايشگاهي يا "سونوگرافي" يا "سي تي اسكن" كه به علل ديگر انجام مي شود، متوجه آن مي شود.
فرد به ندرت از ضعف و خستگي و احساس سنگيني و فشار در ناحيه ي فوقاني و راست شكم شاكي است، به خصوص اين علائم در مواردي كه كبد چرب سريع ايجاد شده باشد، بيشتر بروز مي كند.
درد شديد غيرقابل تحمل، زردي، تب، لرز در كبد چرب ديده نمي شود و در معاينه ي فيزيكي نيز تنها علامت "حساس بودن لبه ي كبد" در لمس است.
لكه هاي كبدي چه هستند؟

از نظر پزشكي به اين بيماري "LENTIGO" يا لكه هاي پيري مي گويند. لكه هاي قهوه اي روشن يا تيره اي كه روي صورت يا پشت دست ها ظاهر مي شوند و شبيه كك و مك بزرگ است كه اندازه آنها شايد به 5/2 سانتيمتر هم برسد.
اين لكه ها بيشتر در چه افرادي پديدار مي شود؟
اين لكه ها بيشتر در افراد مسن و ميانسال و افرادي كه بيشتر در معرض آفتاب بوده اند ظاهر مي شود .
دليل بروز اين لكه ها چيست؟
اين لكه ها در اثر برخورد نور خورشيد با پوست و تغيير رنگ سلول هاي اپيدرمي پوست به وجود مي آيند. راديكال هاي آزاد سلول اوليه اپيدرم را تخريب كرده و تخريب DNA مثل بازي دومينو ، پشت سرهم ادامه مي يابد.
در تصوير بالا ، شكل سمت چپ پوست جوان را نشان مي دهد و شكل سمت راست پوست پير شده را نشان ميدهد. همانطور كه مشاهده مي كنيد ضخامت لايه هاي پوست پير شده كاهش يافته و دچار لكه قهوه اي نيز است.
بسياري از مردم بطور ارثي در معرض ابتلا به اين لكه ها هستند ، پس اگر والدين شما داراي لكه هاي قهوه اي روي دست و صورتشان هستند ، مراقب خود باشيد.
با اين لكه ها چه بايد كرد؟
از آنجا كه عامل اصلي بروز اين لكه ها نور خورشيد است جلوگيري از برخورد اشعه خورشيد با پوست ساده ترين راه جلوگيري از بروز آن است. پوشاندن پوست يا استفاده از يك كرم ضد آفتاب قوي ( حداقل با SPF 15) راه مناسبي است.
خوب كار كردن كبد ، نكته كليد ي ديگر در جلوگيري از بروز اين لكه ها و حفظ سلامت پوست است. مي دانيد كه كبد فيلتر بدن است . خون از كبد عبور مي كند و مواد زائد و سمي آن در حين عبور، حذف مي شود. اگر كبد راديكال هاي آزاد را از خون بردارد، احتمال توليد اين لكه ها خيلي كم مي شود. راه كاهش راديكال هاي آزاد در بدن ، مصرف مواد غذايي و مكمل هاي غني از آنتي اكسيدان است كه مانع از ادامه تخريب سلول ها شود.

آيا اين لكه ها خطرناك هستند؟
اين لكه ها خوش خيم يا غيرسرطاني و معمولاً بي ضرر و بدون درد هستند . فقط از نظر زيبايي مشكل زا هستند ( در تصوير بالا لكه هاي قهوه اي بر روي دست، با علامت فلش مشخص شده اند ).
گاهي اوقات روي پوست لكه هاي كراتوزي ايجاد مي شود كه شبيه لكه هاي كبدي است ، ولي در اصل اين لكه هاي قرمز مرحله اول ايجاد سرطان پوست است و از اين رو به همه افراد مبتلا به كك و مك هاي تيره، خال يا لكه هاي كبدي توصيه مي شود يك چك آپ ساليانه انجام دهند.
توصيه هاي عمومي
از برخورد اشعه خورشيد با پوست صورت و دست ها جلوگيري كنيد ، خصوصاً بين ساعت 10 صبح تا 4 بعداز ظهر كه ميزان اشعه ماوراء بنفش خورشيد در اين زمان زياد است. اگر در اين ساعات مجبور هستيد از منزل خارج شويد، از كلاه لبه دار يا نقاب استفاده كنيد.
رژيم درماني
همانطور كه بيان شد بهترين راه مقابله با راديكال هاي آزاد، مصرف مواد غني از آنتي اكسيدان است . به همين منظور بهتر است روزانه حداقل 5 واحد ميوه يا سبزي مصرف كنيد.
براي بهبود عملكرد كبد بايد از مصرف همه مواد لبني پرهيز كنيد ، از جمله شير ، ماست ، پنير، خامه، كره، بستني و شكلات و غيره. مواد لبني صنعتي حاوي ميزان بالايي آنتي بيوتيك ، استروئيد و هورمون هاي رشد مصنوعي است كه گاوداران براي جلوگيري از بيماري دام و بيشتر شدن شير، به دام ها مي دهند كه وارد شير آنها هم مي شود. شير سويا جايگزين خوبي براي محصولات لبني است.
- از مصرف كليه روغن هاي گياهي جامد و مارگارين ها اجتناب كنيد.
- مواد غذايي كاملاً سرخ شده را مصرف نكنيد.
- محصولات فرآيند شده شيرين را حذف كنيد.
- مرغ و بوقلمون كمتر مصرف كنيد ، زيرا حاوي هورمون هاي مصنوعي، آنتي بيوتيك و استروئيد است كه بار كاري كبد را افزايش مي دهند.
- هر روز 2 ليتر آب و مايعات بنوشيد.
- از مصرف شيرين كننده هاي مصنوعي اجتناب كنيد.
شيرين كننده هاي مصنوعي
شيرين كننده هايي كه بايد از خوردن آنها بپرهيزيد: اسپارتام، نئوتام (NEO TAME)، سوكرالوز (SUCRA LOSE)، آسه سولفام (ACESULFAME K)، سيكلامات (CYCLAMATES)، ساخارين (SACCHARIN)
شيرين كننده هايي كه مي توانيد استفاده كنيد: مالت جو، عصاره ميوه، شربت برنج، عسل ، فروكتو اليگو ساكاريدها(FOS)، آماساك (AMASAKE) و STEVIA (كه براي ديابتي ها بي ضرر است)

درمان با عصاره ها
دكتر كابوت مطالب زيادي در مورد اثر درماني شگفت آور عصاره ها بيان كرده است. او خودش توسط اين نوع درمان عمر دوباره به مادر بزرگش داده است. عصاره هاي مورد استفاده او اثر درماني شگفت آوري بروي عملكرد كبد، روده و كليه ها دارد و موجب حذف مواد سمي و زائد از پوست مي شود.
آب هويج يكي از اين عصاره هاست كه به عنوان يك منبع خوب بتا كاروتن كه پيش ساز ويتامين A است براي محافظت پوست توصيه مي شود.
مكمل درماني :
MSM به همراه ويتامينC :
MSM (متيل سولفونيل متان) يك فرم طبيعي گوگرد است كه به توليد صفرا و حذف مواد سمي از كبد و تصفيه خون كمك مي كند. عنصر گوگرد براي توليد آنتي اكسيدان هايي قوي در بدن به نام گلوتاتيون لازم است.
ويتامين C نيز راديكال هاي آزاد را خنثي مي كند و اثر تخريبي آنها را از بين مي برد. در صورت وجود ميزان بالاي ويتامين C در كبد ، مواد سمي خيلي كمتر اثر مي گذارند. از اين رو پوست ، مو ، دندان ها و ناخن ها سالم تر مي ماند. در ايران چنين محصول تجاري در دسترس همگان نيست. از اين رو بهتر است از مواد طبيعي حاوي اين مواد استفاده كرد. يكي از آنها كلم است . كلم جزء سبزيجاتي است كه هم گوگرد دارد و هم ويتامين C ، خصوصاً كلم بروكسل كه ويتامينC بالاتري دارد.
سلنيوم :
سلنيوم يك ماده معدني آنتي اكسيدان است كه از تخريب كبد جلوگيري مي كند. منبع سلنيوم، ماء الشعير است كه حاوي ويتامين B نيز است.
ويتامين E طبيعي :
با مصرف روزانه حداقل 500 واحد بين المللي ويتامين E مي توان جلوي تخريب ديواره سلول هاي كبدي توسط راديكال هاي آزاد را گرفت.
البته بايد مطمئن شويد ويتامين شما از نوع طبيعي (D-ALPHA-TOCOPHEROL) است. فرم هاي سنتز شده آن (DL-ALPHA-TOCOPHEROL ) از مواد نفتي گرفته مي شود كه اثرات جانبي دارد. مصرف مكمل هاي ذكر شده به سلامت پوست شما و رفع اين لكه ها كمك مي كند.
برچسب:
،
ادامه مطلب
بازدید: