تمام موجودات زنده توليد مثل مي كنند. در انسان توليد مثل به وسيله دو نوع سلول انجام مي پذيرد. اسپرم ها كه به وسيله بيضه هاي مرد ساخته مي شوند و تخمك ها كه به وسيله تخمدان هاي زن توليد مي شوند. هر يك از اين سلول ها نيمي از مجموعه DNA (ماده ژنتيك) را در خود دارند. آنها از طريق مقاربت جنسي، كنار هم قرار مي گيرند؛ اگر يك اسپرم وارد يك تخمك شود و آن را بارور كند، DNA مرد و زن تركيب شده، سلول هاي جديدي حاصل مي شوند. بارداري زماني رخ مي دهد كه اين سلول ها خود را در رحم جاي مي دهند. در طول بارداري كه حدود۴۰ هفته (۹ماه) طول مي كشد، اين سلول ها تكامل يافته، نوزاد را به وجود مي آورند.
آغاز بارداري
سلولي كه از اتصال تخمك و اسپرم حاصل مي شود، تخم نام دارد. در عرض۲ روز پس از بارداري، تخم سفر خود را از طريق لوله حمل تخمك به سمت رحم آغاز مي كنند كه اين امر با فعاليت عضلات جدار لوله ميسر مي شود. در همين زمان، تخم خود را مكرراً تقسيم مي كند تا مجموعه اي از سلول ها به نام مورولا حاصل شود. پس از۵ تا۷ روز اين مجموعه سلول به رحم مي رسد. اين مجموعه خود را به صورت امني در آندومتر (سطح داخلي رحم) جاي مي دهد و به رشد خود ادامه مي دهد. از اين لحظه به بعد از بارداري به خوبي تثبيت مي شود. يك بخش از مجموعه سلولـي به داخل آندومتر رشد مي كند و تبديل به جــفت مي شود كـه نوزاد در حال تكامل را تغذيه مي كند. بقيه سلول ها كه نوزاد به وسيله آنها رشد خواهد كرد، تبديل به جنين مي شوند
از تخمك تا جنين
با تقسيم سلول هاي در حال عبور از لوله حمل تخمك، تعداد آنها هر ۱۲ ساعت دو برابر مي شود. وقتي مجموعه سلولي به رحم مي رسد، شامل صدها سلول است. وقتي سلول ها در سطح داخلي رحم جاي مي گيرند، تكامل خود را براي تشكيل يك جنين آغاز مي كنند
چگونگي تغذيه جنين
جنين براي برآوردن نيازهاي خود به اكسيژن، مواد غذايي و پادتن هاي ضد عفونت و همچنين براي دفع مواد زايد خود به مادرش وابسته است. اين مواد در داخل جفت كه عضوي متصل به سطح داخلي رحم است و از طريق طناب نافـي به نـوزاد مرتبـط مـي شود، بين خـون مادر و خـون جنيـن مبادله مـي شوند. در جفت، خون مادر و جنين نزديك هم قرار مي گيرند ولي واقعاً مخلوط نمي شوند .
عروق خوني در جفت
عروق خوني طناب نافي در جايي كه به جفت مي رسند، ساختارهايي به نام پرز را تشكيل مي دهند و پرزها به سمت نواحي حاوي خون مادر پيشروري مي كنند. كوريون كه غشايي است كه مواد غذايي و سـاير مـواد از طـريق آن عبــور مـي كنند، آنها را محصور مي كند
تكامل جنين
جنين در كيسـه اي در داخـل رحم تـكامـل مي يابد. مايع آمنيوتيك مثل يك ضربه گير براي اين كيسه عمل مي كند و تغذيه آن نيز به وسيله خون بندناف انجام مي گيرد. محصول بارداري در۸ هفته اول، رويان نام دارد. در اين مدت، اندام ها، سر و ظاهر صورت شكل مي گيرد؛ بيشتر اعضا تشكيل مي شوند و قلب شروع به ضربان مي كند. رويـان بعـد از۸ هـفـتـه، جنيـن ناميـده مـي شود. تكامل ساختارهاي بدن در سراسر بارداري ادامه مي يابد
عموما در انسان ھا دوران بارداري تقريبا ۳۸ هفته طول مي كشد كه از زمان لقاح، يا از حاملگي، تا تولد محاسيه مي شود. در مدت ۸ هفته بعد از لقاح، آن انسان در حال رشد را جنين مي نامند، كه معني آن “بزرگ شدني در داخل” است. اين زماني كه دوران جنيني ناميده مي شود، با تشكيل سيستمھاي اصلي بدن مصادف مي باشد.
از زمان تكميل ۸ هفته اي تا آخر وضع حمل، ” انسان در حال رشد را رويان مي نامند،” كه به معني “اولاد زاييده نشده” مي باشد. در خلال اين دوران، كه دوران روياني ناميده مي شود. بدن بزرگتر شده و سيستمهاي آن شروع به كار مي كنند.
تمام سنين جنيني و روياني در اين برنامه به زمان آغاز شده از زمان لقاح اشاره مي كنند.
از ديدگاه زيست شناسي، ”رشد انسان از لقاح شروع مي شود،” وقتيكه يك زن و يك مرد از هر دو ۲۳ كروموزوم خود را بواسطه اپيوند سلولھاي تناسلي خود تركيب مي كنند.
سلول تناسلي يك زن را عموما “تخمك” مي نامند ولي كلمه صحيح آن اوسيت است.
ھمچنين، سلول تناسلي يك مرد را بيشتر افراد به عنوان “اسپرم” مي شناسند ولي اصطلاح صحيح آن مني دانه (اسپر ما تو زون) است.
بعد از رھا شدن اوسيت توليد از تخم دان زني در نتيجه عملي كه آن را توليد اوول كردن ناميده مي شود. اوسيت و اسپرماتوزون در داخل يكي از مجري ھاي رحمي متحد مي گردند، كه غالبا بنام لوله فالوپ ناميده مي شوند.
اين مجري ھاي رحمي تخم دان ھاي زن را به بچه دان يا رحمش متصل مي كنند.
اين باعث ايجاد يك جنين تك سلولي كه زيگوت ناميده مي شود، ميگردد.، كه معني آن “جفت يا به ھم وصل شده” مي باشد.
۴۶ كروموزوم زيگوت نسخه بي نظير كامل ژنتيكي فرد جديد را نمايش مي دهد. اين طرح كلي در ملكولهاي بهم پيچيده DNA قرار دارد. آنها حاوي دستورالعملهاي رشد براي تمام بدن ھستند.
مولكل ھاي DNA شبيه يك نردبان مارپيچ مي باشند كه آن بنام مارپيچ دوبل مي شناسند. پله ھاي اين نردبان از مولكل ھاي جفتي يا پايه هايي كه گوانين، سيتو سائين، ايندنائين، و تايمائين مي نامند،ساخته مي شود.
گوانين فقط با سيتو سائين جفت مي شود، و ايندنائين با تايمائين. ھر سلول انسان تقريبا ۳ ميليارد از اين جفت ھاي بنيادي را دارا است.
DNA يك تك سلولي حاوي اطلاعات بسيار زيادي است كه اگر اين اطلاعات در بصورت كلمه آنهم فقط با حرف اول نمايش داده شوند به ۵/۱ ميليون صفح نياز خواهيم داشت!
اگر آن را سرتاسري پخش كنيم در يك سلول انسان اين DNA برابر با ۳/۱ ۳ فوت يا يك متر خواهد شد.
اگر ما ھر يك از DNA در داخل ۱۰۰ تريلين سلولھاي فرد را، مي توانستيم باز كنيم، طول آن به متجاوز از ۶۳ ميليارد مايل مي رسيد. اين مسافت ۳۴۰ برابر مسافت بين زمين و خورشيد است.
تقريبا ۲۴ تا ۳۰ ساعت بعد از لقاح، زيگوت نخستين تقسيم سلولي را با استفاده از فرآيند ميتوز انجام مي دهد يك سلول به دو قسمت، دو به چهارشنبه و به همين صورت اين كار ادامه مييابد
بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از شروع لقاح، آبستني را مي توان با شناسايي يك هورمون كه به آن “عامل آبستني اوليه” مي گويند آبستني را تاييد كنند.
در مدت ۳ تا ۴ روز بعد از لقاح، سلولهاي تقسيم شونده جنين داراي يك شكل كروي مي گردند. و اين جنين را مورولا مي خوانند.
در مدّت ۴ تا ۵ روز، در داخل توپ سلولي حفره اي ايجاد مي شود. و پس از آن اين جنين بلاستوسيست ناميده مي شود.
سلولھايي كه در داخل بلاستوسست ھستند توده داخلي سلول ناميده مي شوند. و رشد سر، بدن و ساخت ھاي ديگر را كه براي انسان در حال رشد حياتي است را باعث مي شود.
سلولھاي داخل توده سلولي داخلي سلولھاي بنيادين ناميده مي شوند چون آنها توانايي ساخت بيش از ۲۰۰ نوع سلول كه در بدن انسان هستند را تشكيل دهند.
بعد از جابجا شدن بطرف پايين مجراي رحمي، جنين ابتدايي خود را در ديوار داخلي رحم مادر جاسازي مي كند. اين عمل را القاء مي نامند، كه ۶ روز بعد از لقاح آغاز و ۱۰ تا ۱۲ روز بعد از آن به پايان مي رسد.
سلول ھا از جنين ر حال رشد شروع به توليد كردن ھورمون مي كنند كه نام آن كوريونك گونادوتروفين انساني ، يا HCG مي باشد. ماده اي كه در اكثر آزمايشهاي آبستني شناسايي مي شود.
HCG ھورمن ھاي مادري را براي اينكه بعد از لقاح آبستني را ادامه دهد بسوي قطع كردن دوره قاعدگي عادي زنان متوجه مي سازد. سلولھايي كه پيرامون بلاستوسيست قرار گرفته اند قسمتي از يك ساخت را فعال مي كنند كه آن را جفت جنين (مشيمه) مي نامند، كه ميان سيستمھاي گردش خون مادر و جنيني نقش واسطه را ايفا مي كند.
مشيمه مادري اكسيژن، مواد مغذّي، ھورمن ھا، و داروھا را به انسان در حال رشد مي رساند؛ ھمه مواد زائد را برطرف مي كند؛ و خون مادر را از مخلوط شدن با خون جنين و رويان باز مي دارد.
و ھمچنين اين مشيمه ھورمن ھا را توليد كرده و درجه حرارت بدن جنيني و روياني را كمي بالاتر از درجه حرارت بدن مادر نگاه مي دارد.
اين مشيمه بواسطه رگ ھاي ريسمان نافي با انسان در حال رشد ارتباط برقرار مي كند.
توانائي ھاي شيمه با دستگاه ھاي مراقبت ويژه كه در بيمارستان ھاي امروزي يافت مي شوند رقابت مي كند.
در مدّت ۱ هفته، سلولھاي توده داخلي سلول دو تا لايه را تشكيل مي دھند كه آنھا را هيوبلاست و. و اپي بلاست مي نامند.
غشاء داخلي جنين كيسه محتويات نطفه را ايجاد مي كند. كه يكي از ساختارهايي است كه مادر بواسطه آن مواد مغذّي را براي جنين اوليه تامين مي كند.
سلولھايي از اپي بلاست پرده اي را تشكيل مي دھد كه آن آمنيون مي نامند كه در داخل آن جنين و بعد از آن تا زمان تولد رويان رشد مي كند.
در مدت تقريبا ۵/۲ هفته، اپي بلاتست ۳ بافت تخصصي يا طبقات سلول ابتدايي جنين را تشكيل داده است كه آنھا را اكتودرم ايندودرم و ميزودرم (لايه وسطي جرثومه) مي نامند.
اكتودرم منشاء ساختارهاي بسياري است مانند مغز، نخاع، عصب ھا، پوست، ناخن ھا، و مو.
ابندودرم دستگاہ تنفس و مسير ھاضمه را ايجاد مي كند، نيز يخشھايي از اعضاي اصلي را بوجود مي آورد مانند جگر و لوز المعده.
مزودرم قلب، كليه ھا، استخوان ھا، غضروفها، عضلات، ياخته ھاي خون، و ساختھاي ديگر را تشكيل مي دھد.
در مدّت ۳ هفته مغز به ۳ قسمت اصلي تقسيم مي شود كه آنھا را جلو مغز مغز مياني و عقب مغز مي نامند.
رشد دستگاه ھاي تنفّس و ھاضمه ھم در پجريان است. در ابتدا ياخته ھاي خون در كيسه محتويات نطفه ظاهر مي شوند، رگ ھاي خوني در سرتاسر جنين تشكيل مي شوند، و قلب لوله اي پديدار مي شود.
تقريبا بلافاصله، قلب با رشد سريع بزرگ شدني در خود محفظه هايي را ايجاد و شروع بع رشد مي كند.
۳ هفته و يك روز بعد از لقاح قلب شروع به تپيدن مي كند.
دستگاه گردش خون يا گروهي از اعضاي مربوطه نخستين دستگاه بدن است كه به حالت عملياتي مي رسد.
بي ۳ و ۴ هفته نقشه بدن پديدار مي شود مانند مغز، نخاع، و قلب جنين در كيسه محتويات نطفه به آساني شناخته مي شود.
رشد سريع موجب پيچيدن نسبتا جنين مسطح مي شود. اين عمل شامل پيچيدن قسمتي از كيسه محتويات نطفه را در داخل آستر دستگاه ھاضمه مي گردد و قفسه سينه و حفره هاي شكمي انسان در حال رشد را تشكيل مي دھد.
در مدّت ۴ هفته مشيمه زلالي جنين را در كيسه پر از مايع احاطه مي كند. اين مايع استرليزه، كه مائع مشيمه ناميده مي شود، محافظت از جنين در برابر آسيب را برعهده مي گيرد.
قلب در يك دقيقه عموماً ۱۱۳ مرتبه ضربان مي كند.
توجه كنيد كه رنگ قلب چگونه عوض مي شود و خون وارد محفظه ها گرديده و آن را ترك مي كند.
قبل از تولد قلب تقريبا ۵۴ ميليون مرتبه ضربان مي كند و در كل دوره ۸۰ ساله زندگي متجاوز از ۲/۳ ميليارد مرتبه مي تپد.
بواسطه تبديل كردن ظواھر جلو مغز، وسطي مغز، و عقب مغز نمود سريع مغز قابل مشاهده است.
با ظھور جوانه هاي دست و پا رشد عضو بالا و زيرين در مدّت ۴ هفته شروع مي شود.
در اين مرحله پوست شفاف است زيرا كه ضخامتش فقط برابر يك سلول است.
هنگامي كه پوست ضخيم مي شود، اين شفافيت را از دست خواھد داد، يعني ما فقط قابل ديدن اعضاء داخلي خواھيم شد كه آنھا براي حدود يك ماه ديگر رشد مي كنند.
زنـدگي شـمـا بـا لـقـاح يـافـتـن يـك اسپرم و يك تخمك آغاز گــرديده. در اين لحظه ۴۶ كروموزوم با ۳۰ هزار ژن با يكديگر تركـيب مي گردند تا تمام مشخصات فيزيكي شما همچون جـنـسيت، تـيـپ بـدن، ويـژگــيهاي چهره، رنگ پوست،مو و چـشمـان شمـا را تعيـيـن كنـنـد. هنـگـامي كه لقاح صورت مي گيرد زيگوت ايجاد مي گردد. اين زيگوت يا همان تخمك بــارور شده تكثير يافته و پس از گذشت ۵ روز از يك سلول به ۱۰۷ سلول ميرسد.
شما در طول مدتي كه درون رحم قرار داريد توسط كيسه آمنيوتيك احاطه گشته ايد. كيسه آمنيوتيك كيسه اي ست نازك كه درون آن از مايع آمنيوتيك پر گرديده است. وظيفه اين كيسه محافظت از جنين (شما) در برابر صدمات و همچنين تنظيم درجه حرارت بدن جنين ميباشد. شما توسط عضوي بنام جفت كه به شكل يك كيك تخت ميباشد به رحم متصل گرديده ايد. جفت وظيفه تبادل مواد متابوليك را ميان شما و مادر به عهده دارد. در واقع شما غذا، خون، اكسيژن را از مادر دريافت كرده و دي اكسيد كربن وديگر مواد زائد را از طريق جفت دفع ميكنيد. البته شما مستقيما به جفت متصل نشده ايد و اين بند ناف است كه با ۲ سرخرگ و يك سياهرگ شما را به جفت متصل ميسازد. تمام سطح بدن جنين نيز از هفته ۲۰ م به بعد كاملا از يك لايه پنيري و مومي شكل پوشيده ميگردد كه از پوست جنين در برابر مايع آمنيوتيك محافظت ميكند. در غير اينصورت پوست جنين بسيار چروكيده خواهد شد.
تقريبا از روز هفتم پس از لقاح جنين ريز در رحم مادر لانه گزيني ميكند. از روز ۱۰م نيز قاعدگي مادر متوقف ميگردد. از روز ۱۸م قلب و چشمها شروع به شكل گيري ميكنند و از روز ۲۱ م به بعد تپش قلب جنين آغاز گرديده و خون جنين را در بدنش به گردش در مي آورد البته اين خون با خون مادر ارتباطي نداشته و گروه خوني متفاوتي نيز دارا ميباشد.
از روز ۲۸م به بعد چشمها، گوشها و سيستم تنفسي شروع به شكل گيري ميكند. از روز ۴۲م اسكلت بدن كامل ميگردد (غضروف) و امواج مغزي قابل ثبت است.
از هفته ۵ م دستها، پاها و چشمها شروع به رشد ميكنند. از هفته ۷م پلكها و انگشتان شكل ميگيرند و بيني متمايز ميگردد. در هفته ۸ م تمام سيستمهاي بدن شكل گرفته اند و رشد ناخنها آغاز ميگردد.
از هفته ۱۱م (ماه دوم) جنين شروع به تنفس مايع آمنيوتيكي ميكند. اين روند تا زمان زايمان ادامه مي يابد. البته كودك با اين عمل خفه نميشود زيرا اكسيژن را از طريق جفت دريافت ميكند. نقش جريان يافتن اين مايع تنها به تكامل و شكل گيري ششها و ديگر اعضاي تنفسي مربوط ميگردد.
* قلب جنين ۱۲۰ تا ۱۶۰ بار در دقيقه ميزند.
* در هـــفته ۸ م شما بصورت يك انسان با ابعاد مينياتوري ميباشيد. با ۳ ساتني متر قد و وزن يك گرم!
* در هـفـتـه ۹ م اثــــر انگشت شما شكل مي گـيـرد و كف دستتان حساس به لمس ميگردد. اگر كف دست يك جنين را در اين زمان لمس كنيم جنين دستانش را مشت خواهد كرد!
* اگر يـك جــنـيـن ۸ هفـتـه اي را قـلـقلـك دهيم سرش را بسمت عقب خم خواهد كرد!
* در هفته ۷م تمام جوانه دندانهاي شيري شكل گرفته اند. و جنين معمولا انگشتان خود را مي مكد!
* جوانه هاي چشايي در شما از هفته ۱۳ م تا ۱۵ م به بعد فعال ميگردند!
* پـس از گـذشـت تنـهـا ۱۴ هـفـتـه از لـقـاح جـنـين قادر به شـنـيدن است اما از هفته ۲۶ م به بعد جنين قادر است به صـدا واكـنـش نشـان دهـد. جـالــب است بدانيد جنين درون
رحـم تـمام صداهاي محيط اطراف را همچون شما ميشنود امـا ۱۰ دسي بـل ضعـيـف تـر. هرگاه جنين در معرض صداي بـلنـد قـرار گيـرد دست خود را مقابل گوشهايش قرار خواهد داد! جنين اصوات بم را بهتر از اصوات زير مي شـنـود. الـبته ايـن پـايان مـاجـرا نيست چرا كه جنين درون رحم در معرض انواع سرو صدا قرار دارد:صداي قلب مادر،سيستم گوارشي مادر و تنفس مادر نيز توسط جنين بايد تحمل گردد. تــصوير روبرو واكنـش جنـيـن را هنـگام شنـيـدن صـداي بـلند نشان ميدهد:
* جنين انسان از ۶ ماهگي به بعد به يك انسان احساسي بدل خواهد گشت.
* از ۴ ماهگي به بعد چنانچه شكم مادر مقابل نور شديدي قرار گيرد جنين دستانش را مقابل صورتش خواهد گرفت تا مسير نور را سد كند!
* جنين انسان از هفته ۲۰ م به بعد قادر است مانند يك انسان بالغ درد را حس كند. اما يك جنين ۸ هفته اي نيز قادر به احساس درد است. چنانچه كف دست يك جنين را با يك شيء نوك تيز فشار دهيم، جنين دهانش را باز كرده و دستش را نيز ميكشد!
* جنين ۹ هفته اي ميتواند سكسكه كند!
* جنين ۹۰ درصد وقت خود را در رحم در خواب سپري ميكند.
* از هفته ۱۱ م به بعد جنين قادر است اشياء را با دستانش بگيرد!
* از هفته ۱۷ م جنين قادر است خواب ببيند!
* از هفته ۱۸ م تارهاي صوتي جنين شكل گرفته و ميتواند گريه كند!
* در هفته ۱۶ م اندامهاي تناسلي جنين كاملا تمايز يافته و كودك ميتواند لگد بزند، شنا كند، بچرخد و يا معلق بزند!
* در ماه ۴ و ۵ براي نخستين بار مادر حكت جنين را درون شكمش احساس ميكند.
* در هفته ۲۰ م جنين در سر مو داشته ،۴۵۰ گرم وزن و ۳۰ سانتي متر قد دارد.
* جنين درون رحم ميتواند بخندد و يا خميازه بكشد!
برچسب:
،
ادامه مطلب
بازدید:
