شپش حشره آزاردهنده
شپش چيست؟
شپش حشرة كوچكي است به رنگ سفيد مايل به خاكستري تيره يا روشن، كه داراي دهاني مخصوص مكيدن خون، دو شاخك، سه جفت پاي كوتاه يا چنگال است.
توليد مثل شپش از طريق تخمگذاري ميباشد. تخم شپش سفيد رنگ و كوچك است و رشك ناميده مي شود. شپش اين تخمها را به درز لباسها و يا به موها ميچسباند.
شپش در مو و لباس زندگي ميكند و فقط به خاطر تغذيه به روي سطح بدن ميآيد و خودش را به پوست بدن ميچسباند و خون ميمكد. مكيدن خون باعث خارش در محل گزش ميشود.
پيامبر گرامي اسلام (ص) ميفرمايد:
سه چيز نبايد مشترك باشد: حوله، شانه و مسواك
محل زندگي شپش كجاست؟
در سر: لابهلاي موهاي سر، بيشتر پشت گوشها و پشت سر و پس گردن.
در لباسها: بخصوص درز لباسها.
راه انتقال شپش
لباسها و وسايل شخصي: زيرپيراهن، روسري، كلاه، ديگر لباسها، شانه، برس، تل سر و گل سر، وسايل خواب هم ميتواند عامل انتقال شپش باشد.
چرا شپش مضر است؟
چون شپش به پوست بدن چسبيده، خون را ميمكد و موجب اذيت و آزار ميگردد. جاي مكيدن خون ايجاد خارش ميكند. خارش ميتواند زمينة بروز زردزخم را فراهم نمايد. شپش تن باعث انتقال بعضي از بيماريهاي خطرناك مثل تيفوس ميشود.
شپش به سرعت از افراد آلوده به ديگر افراد منتقل ميشود.
چگونه ميتوان از آلودگي به شپش جلوگيري كرد؟
• بدن و موي سر خود را با شستشوي مرتب تميز نگهداريد.
• موهاي خود را هر روز شانه كنيد.
• شانه و برس خود را تميز نگه داريد.
• لباسها و ملحفهها را با دست يا ماشين لباسشويي شسته و در آفتاب يا خشككن، خوب خشك كنيد.
• هرگز از لباسها و وسايل شخصي ديگران مانند شانه، برس، روسري، كلاه، گل سر، تل سر و كش سر استفاده نكنيد.
• اگر متوجه وجود شپش در نزد خود و يا ديگران شديد بلافاصله به معلم يا والدينتان اطلاع دهيد.
براي رهايي از شپش چه كارهايي ميتوان كرد؟
• در صورت ديدن شپش در سر يا بدن خود و يا خارش مداوم و شديد سر يا بدن، فوراً به معلم يا پدر و مادرتان اطلاع دهيد.
• داروهاي داده شده را طبق دستور مصرف نماييد.
• ملحفه و لباسها را مرتب شسته و در آفتاب خشك كرده و اتو كنيد.
• مرتب حمام كنيد.
• با يك شانه دندانه ريز، موهاي خود را شانه كنيد و سپس شانه را تميز نماييد.
• موها را روزانه شانه كنيد.
• مرتب حمام كنيد.
• هرگز از وسايل شخصي ديگران استفاده نكنيد.
شپش
شپش يك حشره موذي و انگلي خونخوار است كه بيشتر در موي سر و بدن انسان و درز لباس زندگي ميكند و از خون انسان تغذيه مينمايد، بهمين دليل ايجاد خارش نمودهو ممكن است با ايجاد خراش در ناحيه آلوده ميكروبها وارد پوست شوند و بدنبال آن عفونتهاي پوستي و از جمله زردزخم ايجاد شود.
به تخم شپش رشك ميگويند كه سفيد رنگ بوده و به ديوار موها ميچسبد. هر شپش ماده بالغ براي توليد مثل در ماه تعداد 300-250 تخم ميگذارد و بعد ميميرد. شپش سر لابلاي موها و بر روي پوست سر مخصوصاًناحيه پشت گوش و پشت سر زندگي ميكند. شپش سر در كودكان سنين دبستان شايعتر است ولي در همه گروههاي سني ممكن است ديده شود. سن، جنس، نژاد، وضعيت اقتصادي، اجتماعي بر شدت شيوع آلودگي دخالت دارد و تاثير ميگذارد.
شپش تن بر روي بدن زندگي نموده و ايجاد خراش و خارش ميكند كه در اثر آلودگي ميتواند منجر به عفونت گردد. شپش بدن به تغييرات درجه حرارت حساس ميباشد بطوريكه درجه حرارت بيش از 40 درجه سانتيگراد را نميتواند حل كند.
راههاي انتقال آلودگي:
- انتقال شپش از فرد آلوده به شخص ديگر در اثر تماس مستقيم
- تماس با اشياء آلوده مثل حوله، شانه، كلاه، روسري، مقنعه، رختخواب، بالش و … كه در واقع تماس غير مستقيم ميباشد.
بيماريهايي كه از طريق شپش به انسان منتقل ميشوند كدامند؟
عبارتند از بيماري تيفوس، زردزخم، طاعون و تب راجعه
طريقه درمان:
* طرز استفاده از شامپو گامابنزن (ليندان) 1 درصد
موها را خيس ميكنيم بعد دو قاشق غذاخوري از شامپو را روي موها ريخته و طوري ماساژ ميدهيم كه به ريشه موها و پوست سر ماليده شود. بعد ميگذاريم تا به مدت 5-4 دقيقه شامپو روي سر بماند سپس با شانهاي كه به سركه آغشته شده موها را شانه ميزنيم تا رشكها از موها جدا شوند و بعد سر را شسته و خشك ميكنيم لازم است يك هفته بعد الي 10 روز بعد اين كار تكرار شود.
* طرز استفاده از لوسيون پرمترين 5/0 درصد
براي اين منظور موها را شسته داده و خشك ميكنيم آنگاه لوسيون را روي موها ماليده و ماساژ ميدهيم تا به پوست سر برسد. بعد ميگذاريم تا مدت 12-8 ساعت بماند سپس با شانه آغشته به سركه موها را شانه ميزنيم تا رشك جدا شود و موها را شستشو داده و خشك ميكنيم. لازم است يك هفته تا 10 روز بعد نيز اين كار تكرار شود. براي درمان آلودگي به شپش تن، دارو بايد از گردن به پائين به تمام نقاط بدن ماليده شود و بعد از 24-12 ساعت بدن را شستشو دهيم.
روش كنترل و پيشگيري:
- رعايت بهداشت فردي و استحمام حداقل هفته اي يكبار
- آموزش بهداشت عمومي به دانشآموزان و اولياء و تميز نگه داشتن محيط زندگي
- شانه زدن موها در هواي آزاد روزي چند مرتبه
- شستن و اطو كشيدن لباسهاي آلوده و يا جوشانيدن آنها به مدت نيم ساعت
- عدم استفاده از وسائل شخصي ديگران (برس، شانه، روسري، مقنعه، كلاه و لباس و …)
- از بين بردن رشك و شپش در لباسها و وسايل شخصي مبتلايان بطور همزمان
- رفع آلودگي از همه افراد خانواده بطور همزمان
- بيماريابي و گزارش سريع موارد آلوده به نزديكترين مركز بهداشتي درماني
نكته مهم:
درمان در آلودگي شپش حتماً بايد بصورت جمعي و همگاني باشد زيرا اگر فرد درمان هم بشود در صورت تماس با فرد آلوده يك يا دو هفته بعد مجدداً مبتلا ميگردد.
كودكان آلوده به شپش اغلب دچار بيقراري ميشوند.
برچسب: ،
ادامه مطلب