بيماري اسهال
اسهال بيماري بسيار خطرناكي است و يكي از عوامل مهم مرگ و مير كودكان زير ۵ سال در كشور ما مي باشد. مهمترين علت مرگ ومير ناشي از اسهال از دست دادن آب و املاح بدن است . اسهال همچنين يكي از عوامل مهم تاخير رشد جسمي در كودكان ، سوء تغذيه و مستعد شدن در برابر ساير بيماريها است.به دفع سه باريا بيشتر مدفوع ابكي و يا شل در شبانه روز ،اسهال مي گويند . شير خواري كه فقط از شير مادر تغذيه ميشود،مدفوع نرمتر از حد عادي دارد و ممكن است روزانه ، چندين بار مدفوع نرم و نيمه آبكي دفع نمايد كه طبيعي است . در اين شير خواران ،اسهال به افزايش تعداد دفعات دفع و آبكي بودن مدفون ،بطوري كه با ديگر مواقع فرق داشته باشد ، گفته مي شود .
● مهمترين راه هاي پيشگيري از اسهال
▪ تغذيه با شير مادر
مواد موجود در شير مادر به مقاومت بدن در مقابل اسهال و ساير بيماريها كمك مي كند.كودكي كه در شش ماه اول زندگي ، فقط با شير مادر تغذيه مي شود ،كمتر به اسهال مبتلا ميشود ودر صورت ابتلا شدت بيماري كمتر است .
استفاده از شيشه ،سر پستانك و يا پستانك به دليل احتمال آلودگي ، ميتواند موجب بروز اسهال گردد.
بنابراين اگر براي تغذيه كودك از شير خشك يا شير گاو استفاده مي كنيد، بهتر است بجاي شيشه و سر پستانك ،از فنجان يا قاشق استفاده شود. در شش ماهه دوم زندگي كودك و پس از شروع غذاي كمكي ،خطرابتلا به اسهال شديد ومرگ بر اثر اسهال را كاهش مي دهد.
▪ رعايت بهداشت در هنگام تهيه و خوراندن غذاي كودك
ـ قبل از تهيه غذاو قبل از غذا دادن به كودك ،دستهاي خود را با آب و صابون بشوييد.
ـ غذاي كودك را خوب بپزيد و حتي الامكان غذاي كودك را تازه تهيه كنيد. غذاي اضافي را در يخچال نگه داريدو قبل از مصرف ، آن را كاملا گرم نماييد.
ـ براي تهيه غذا يا خوراندن آن ،از ظروف تميز و بهداشتي استفاده كنيد .
▪ استفاده از توالت بهداشتي
ورود ميكروب موجود در مدفوع به دهان ، باعث اسهال مي شود، بنابراين يكي از اقدامات براي پيشگيري از انتشار ميكروب ، استفاده از توالت بهداشتي است .
برخلاف باور عمومي ، مدفوع كودكان خردسال ، به مراتب آلوده تر از مدفوع بزرگسالان است ،لذا كودكان نيز بايد از توالت هاي بهداشتي استفاده كنند.
بعد از تميز كردن كودكي كه مدفوع كرده است و بعد از رفتن به توالت ،دستهاي خود را كاملا با آب و صابون بشوييد.
▪ استفاده از آب آشاميدني سالم
استفاده از آب آلوده ، باعث اسهال ميشود .خانواده هايي كه از آب بهداشتي سالم استفاده مي كنند كمتر دچار بيماري مي شوند. آب لوله كشي سالمترين آب آشاميدني است .در صورتي كه به آب آشاميدني دسترسي نداريد، ميتوانيد با جوشاندن آباز ابتلا به اسهال پيشگيري كنيد .
▪ دفع صحيح زباله
ميكروبها توسط مگس پخش مي شوند.پس مانده هاي غذا ،اشغال،ميوه و سبزي هاي مانده محيط مناسبي براي تجمع مگس ها هستند. زباله هاي خانگي را بايد در پلاستيك مخصوص زباله جمع آوري و حمل كرد.
▪ ايمن سازي كودك عليه سرخك
اسهال واسهال خوني در كودكان مبتلا به سرخك و آنهايي كه در طي چهار هفته گذشته سرخك داشته اند ،شايعتر و شديدتر است.
▪ تغذيه مناسب
سوء تغذيه كودك ،وي را مستعد ابتلاء به اسهال مينمايدو همچنين شدت و مدت اسهال در اين كودكان بيشتر است . ضمنا توجه به وضعيت تغذيه كودك در دوران ابتلا به اسهال ،مي تواند از شدت بيماري بكاهدو بهبود وي را تسريع نمايد. اين تصور كه بايد تغذيه در جريان اسهال كاهش يابد ويا قطع شود ، كاملا نادرست است .
● سه قانون اصلي مراقبت از كودك مبتلا به اسهال در منزل
اگر كودك شما دچار اسهال گرديد ،براي بهبود سريعتر وي و پيشگيري از كمبود آب و املاح ، اقدامات زير را انجام دهيد:
۱) براي پيشگيري از كم آبي به كودك بيشتر از قبل مايعات بنوشانيد.
كودك مبتلا به اسهال ، براي جبران مايعاتي كه از طريق مدفوع اسهالي و نيز استفراغ از دست ميدهد، نيازمند مايعات بيشتري است .اگر سن كودك شما زير شش ماه است و فقط از شير مادر تغذيه مي كند، افزايش دفعات تغذيه با شير مادر ميتواند آب دفع شده از بدن را جبران نمايد.
اگر سن كودك بالاي شش ماه است و تغذيه كمكي او را شروع كرده ايد ،از مايعاتي نظير لعاب برنج ، سوپ ، دوغ ، آر اس، استفاده نماييد. افزايش دفعات شير دهي در اطن سن نيز مي تواند كمبود آب بدن را جبران نمايد. در صورتي كه امكان دادن ساير مايعات در منزل نيست، از آب جوشيده شده استفاده نماييد .
استفاده از آب شيرين نظير آب ميوه هاي صنعتي ،چاي خيلي شيرين و نوشابه هاي گاز دار اسهال را تشديد مي كند.۲) به كودك مقدار زيادي غذاي مقوي ، براي پيَشگيري از سوء تغذيه بدهيد.
كودكي كه در هنگام اسهال از غذا محروم مي گردد، به سوء تغذيه دچار و اسهال وي شديدتر و طولاني تر مي شود .دادن مواد غذايي به كودك در هنگام اسهال ، به كم شدن اسهال او كمك مي كند و وي را در مقابل اسهال ، مقاوم مي نمايد.
در كودك زير ۶ماه كه با شير مادر تغذيه مي شود،افزايش دفعات شيردهي ،علاوه بر تامين آب لازم،غذاي مورد نياز وي را نيز تامين مي كند.
در تغذيه كودك بالاي ۶ ماه ، با توجه به سن كودك مي توان از مواد غذايي مختلف نظير سبزي ها ،حبوبات و غلات ، گوشت يا ماهي ،تخم مرغ ولبنيات استفاده كرد.
۳) در صورت بروز علائم خطر در كودك ،وي را سريعا به مركز بهداشتي درماني ببريد.
▪ غذاي كودك راخوب بپزيد تا كاملا له وپخته شود زيرا اين نوع غذارا ،كودك مبتلا به اسهال ،آسانتر هضم مي كند.
▪ غذاهاي پر حجم مثل ميوه هاي پوست نكرده يا ميوه هاي سفت وسخت ونيز دانه هاي حبوبات كه دير هضم هستند نبايد به كودك داده شوند.
▪ كودك را به خوردن غذا تشويق نمائيد .
▪ دفعات تغذيه كودك را ،درروز افزايش دهيد(۶باردرروز)ولي حجم غذاي هروعده را كم كنيد .به اين ترتيب ،كودك به راحتي مي تواند غذاي مصرفي را هضم وجذب نمايد. برخي از كودكان دراين زمان بي اشتها مي شوند وبراي خوردن ،حوصله مادر وابتكار وي لازم است.
▪ براي افزايش انرژي غذاي كودك،يك يا دو قاشق چاي خوري روغن ،به هروعده غذاي وي اضافه نماييد.
▪ سوپهاي خيلي رقيق ،جاي غذاي كودك را نمي گيرندوفقط براي رفع كمبود مايعات ، قابل مصرف مي باشند.
● علائم خطر در زمان ابتلاء به اسهال
اگراسهال كودك در مدت ۳ روز بهبود نيافت ويا يكي از نشانه هاي:
▪ مدفوع خيلي آبكي
▪ استفراغ مكرر
▪ تشنگي شديد
▪ بي ميلي به خوردن ونوشيدن
▪ تب
▪ مدفوع همراه با خون بروز كرد ،وي را هرچه سريعتر نزد كاركنان بهداشتي يا پزشك ببريد.
▪ طرز تهيه محلول ُا .آر .اس :
ـ براي تهيه محلول ُا .آر .اس اقدامات زير را انجام دهيد:
- دستهاي خود را با آب وصابون بشوئيد.
- يك بسته پودر رادر ظرف تميز بريزيد.
- يك ليتر آب آشاميدني (چهارليوان ۲۵۰ سي سي) راداخل ظرف بريزيد وبا پودر ،مخلوط كنيد تا كاملا حل شود.
بهتر است اول آب را بجوشانيد وبگذاريد سرد شود.اما اگر اين امر امكان نداشت ،ازآب آشاميدني تميز استفاده كنيد.
- هرروز بايد محلول ُا .آر .اس تازه درظرف تميز تهيه كرده و آن رادر يخچال ،خنك نگاه داشت وبه تدريج به كودك خوراند.هر مقدار محلولي كه ازروز پيش باقي مانده ،بايد دورريخته شود.
- اگر كودكي در هنگام خوردن محلول ُا .آر .اس ،شروع به استفراغ كند ،ده دقيقه صبر كنيد و سپس محلول را به آهستگي به اوبدهيد .به ياد داشته باشيد كه دادن محلول ُا .آر .اس به طور مرتب وبه مقدار كم (هريك تا دودقيقه يك قاشق چاي خوري )داراي اهميت است.
محلول ُا .آر .اس ،اسهال رامتوقف نمي كند اما كودك را قوي نگاه مي دارد تا آنكه اسهال درعرض چند روز ،از بين برود
● تغذيه پس از بهبود اسهال :
تغذيه در تمام مدت ابتلابه انواع اسهال ،بايد باحداكثر امكان ادامه يابد ودردوره نقاهت (پس از بهبود بيماري )نيز بايد براي جلوگيري از اثرات نامطلوب آن ، افزايش يابد.
پس از قطع اسهال ، حداقل به مدت دو هفته ، يك يا دو وعده غذاي بيشتر از معمول (با استفاده از همان غذاهاي زمان اسهال كه از نظر غذايي غني هستند )به كودك خورانده شود.
● درمان اسهال در منزل
۱) دادن مايعات راافزايش دهيد.
۲) غذاي فراوان بدهيد .
۳)درصورت مشاهده علائم خطر ،كودك را نزد كاركنان بهداشتي ببريد.
راي درمان اسهال ،از هيچ نوع دارويي نبايد استفاده كرد مگر با توصيه پزشك.
برچسب:
،
ادامه مطلب
بازدید: